AR-GE HARCAMALARININ HİSSE BAŞINA KARA ETKİSİ: BİST TEKNOLOJİ ENDEKSİ (XUTEK) FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Year 2018, Volume: 19 Issue: 1, 149 - 162, 31.05.2018

Hatice Pınar Kaya Yüksel İltaş

Abstract

Çalışmanın amacı, 2009:Q1-2015:Q4 dönemine ait çeyreklik verileri kullanarak BİST Teknoloji Endeksi’nde işlem gören firmalar için araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) harcamaları ile hisse başına kâr arasındaki uzun dönemli ilişkiyi incelemektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada panel birim kök testleri, panel eşbütünleşme testi ve panel FMOLS ve DOLS eşbütünleşme tahmincileri analiz yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmada Ar-Ge harcamaları, maddi olmayan duran varlıklar, Ar-Ge yoğunluğu ve hisse başına kârın uzun dönemde eşbütünleşik olduğu tespit edilmiştir. Pedroni FMOLS ve DOLS yöntemleri ile değişkenler arasında tespit edilen uzun dönem eşbütünleşme ilişkisinin uzun dönem katsayıları araştırılmıştır. Eşbütünleşme katsayılarının analiz sonuçlarından elde edilen bulgular, Ar-Ge harcamalarının hisse başına kâra olumlu etkisini ortaya koymuştur. Ayrıca çalışmada, firmaların Ar-Ge yoğunluğu ve maddi olmayan duran varlıkları ile hisse başına kâr arasında istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir.

Keywords

Ar-Ge Harcamaları, Hisse Başına Kar

References

• AKDOĞAN, Nalan ve Orhan SEVİLENGÜL (2007), Türkiye Muhasebe Standartları İle Uyumlu Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulaması, 12. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• ALTINTAŞ, Halil ve Mehmet MERCAN (2015), “Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Panel Eşbütünleşme Analizi”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70(2); 345-376.
• AKGÜN, Ali ve V. Özlem AKGÜN (2016), “İşletmelerde Ar-Ge Harcamalarının Karlılığa Etkisi: Aselsan Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 12; 1-12.
• AL-HORANI, A.; P. F. POPE ve A. W. STARK (2003), “Research and Development Activity and Expected Returns in the United Kingdom”, European Finance Review 7; 27-46.
• ALTIN, Onur ve A. Ayşen KAYA (2009), “Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensel İlişkinin Analizi”, Ege Akademik Bakış, 9(1); 251-259.
• BAŞGOZE, Pınar ve H. Cem SAYIN (2013), “The Effect of R&D Expenditure (Investments) on Firm Value: Case of Istanbul Stock Exchange”, Journal of Business, Economics & Finance, 2(3); 5-12.
• BAYYURT, Nizamettin (2007), “İşletmelerde Performans Değerlendirmenin Önemi ve Performans Göstergeleri Arasındaki İlişkiler”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 53; 577-590.
• BOTTAZZI, Giulio; Giovanni DOSI; Marco LIPPI; Fabio PAMMOLLI ve Massimo RICCABONI (2001), “Innovation and Corporate Growth in the Evolution of the Drug Industry”, International Journal of Industrial Organization, 19; 1161-1187.
• CHAN, Louis K. C.; Josef LAKONISHOK ve Theodore SOUGIANNIS (2001), “The Stock Market Valuation of Research and Development Expenditures”, 56(6); 2431-2456.
• DAĞLI, Hüseyin ve Tolga ERGÜN (2017), “Türkiye’de Ar-Ge Harcamalarının Firma Karlılığına Etkisi”, KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 13; 69-83.
• DEL MONTE, Alfredo ve Erasmo PAPAGNI (2003), “R&D and The Growth of Firms: Empirical Analysis of a Panel of Italian Firms”, Research Policy, 32; 1003-1014.
• DEMİRGÜNEŞ, Kartal ve Gülbahar ÜÇLER (2016), “Ar-Ge Yatırımları ve Büyüme: İmalat Sektörü Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45(1): 53-64.
• DEMİRHAN, Dilek ve Burcu ARACIOĞLU (2017), “İnovasyon ve Finansal Performans Arasındaki İlişki: BİST Teknoloji Endeksindeki Firmalar Üzerine Bir Araştırma”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 16. UİK Özel Sayısı; 195-218.
• ELMAS, Bekir ve Müslüm POLAT (2016), “Ar-Ge Yatırımlarının Firma Performansına Etkisinin Panel Veri Analizi İle Araştırılması”, 20. Finans Sempozyumu, 19-22 Ekim, Trabzon.
• FREEL, Mark S. (2000), “Do Small Innovating Firms Outperform Non-Innovators?”, Small Business Economics, 14(3); 195-210.
• GARCIA-MANJON, Juan V. ve M. Elena ROMERO-MERINO (2012), “Research, Development, and Firm Growth. Empirical Evidence From European Top R&D Spending Firms”, Research Policy, 41; 1084- 1092.
• GEROSKI, A. P. ve S. TOKER (1996), “The Turnover of Market Leaders in UK Manufacturing Industry, 1979-86”, International Journal of Industrial Organization, 14; 141-158.
• GÖÇER, İsmet; Mehmet MERCAN ve Hakan HOTUNLUOĞLU (2012), “Seçilmiş OECD Ülkelerinde Cari İşlemler Açığının Sürdürebilirliği: Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Çoklu Yapısal Kırılmalı Panel Veri Analizi”, Maliye Dergisi, 163; 449-467.
• GU, Lifeng (2016), “Product Market Competition, R&D Investment, and Stock Returns”, Journal of Financial Economics, 119(2); 441-455.
• IŞIK, Nihat; Özgür ENGELOĞLU Efe Can ve KILINÇ (2016), “Araştırma ve Geliştirme Harcamalarının, Kârlılık ve Satışlar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Firmaları Üzerine Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 47; 27-46.
• İLTAŞ, Yüksel ve Ümit BULUT (2017), “Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları İle Net Satış Hasılatı Arasındaki İlişki: Bootstrap Panel Nedensellik Testinden Kanıtlar”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 49; 45-58
• KARACAER, Semra; Mehmet AYGÜN ve Süleyman İÇ (2009), “Araştırma ve Geliştirme Giderlerinin Firma Performansı Üzerindeki Etkisi: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Üzerine Bir İnceleme”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 11(2); 65-86.
• KAYIHAN, Burak ve Yusuf TEPELİ (2017), “Faaliyet Giderlerinin İşletme Karlılığı Üzerindeki Etkisi: BİST Metal Eşya, Makine ve Gereç Yapım Sektöründe Bir Araştırma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20); 327-337.
• KİRACI, Murat ve M. Fatih ARSOY (2014), “Araştırma Geliştirme Giderlerinin İşletmelerin Karlılığı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: İMKB Metal Eşya Sektöründe Bir Araştırma”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 41; 33-48.
• KOCAMIŞ, Tuğçe U. ve Ayşegül GÜNGÖR (2014), “Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları ve Teknoloji Sektöründe Ar-Ge Giderlerinin Kârlılık Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul Uygulaması”, Maliye Dergisi, 166; 127-138.
• LI, Dongmei (2011). “Financial Constraints, R&D Investment, and Stock Returns”, The Review of Financial Studies, 24(9); 2974-3007.
• ÖZCAN, Muhammet; Ensar AĞIRMAN ve Ömer YILMAZ (2014), “Ar-Ge Yatırımlarının Hisse Senedi Getirisi Üzerine Etkisi: BİST Teknoloji ve Bilişim Firmaları Üzerine Bir Uygulama”, Maliye Dergisi, 166; 139-158.
• ÖZTÜRK, Erkan ve Feyyaz ZEREN (2015), “The Impact of R&D Expenditure on Firm Performance in Manufacturing Industry: Further Evidence From Turkey”, International Journal of Economics and Research, 6; 32-36.
• PEDRONI, Peter (1999), “Critical Values for Cointegrating Tests in Heterogeneous Panels with Multiple Regressors”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 61(1); 653-570.
• PESARAN, M. Hashem; Aman ULLAH ve Takashi YAMAGATA (2008), “A Bias-Adjusted LM Test of Error Cross-Section Independence”, Econometrics Journal, 11 (1); 105-127.
• POLAT, Müslüm ve Bekir ELMAS (2016), “Firmaların Finansal Performansı Ar-Ge Yatırımlarından Etkilenir mi? Panel Veri Analizi ile Bir Araştırma”, UNIDAP Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı, 28-30 Eylül, Muş.
• ROPER, Stephen (1997), “Product Innovation and Small Business Growth: A Comparison of The Strategies of German, UK and Irish Companies”, Small Business Economics, 9; 523-537.
• SCHERER, M. F. (1965), “Corporate Inventive Output, Profits, and Growth”, Journal of Political Economy, 73(3); 290-297.
• TATOĞLU, Ferda Y. (2013). İleri Panel Veri Analizi-Stata Uygulamalı (2.Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş.
• TOPALOĞLU, Emre Esat; Aslı Y. ERKOL ve Özlem KARAKOZAK (2017), “Araştırma ve Geliştirme Yatırımlarının Pay Senedi Getirileri ve Pay Senedi Fiyat Volatilitesine Etkisi: Borsa İstanbul Teknoloji Bilişim Firmaları Üzerine Bir Uygulama”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 7(1); 1-13.
• ÜÇLER, Gülbahar (2017), “Doğrudan Yabancı Yatırımlar İçin Kurumların Önemi: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Ekonometrik Bir Analiz”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(627); 73-85.
• ÜNAL, Targan ve Nisa SEÇİLMİŞ (2013), “Ar-Ge Göstergeleri Açısından Türkiye ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslaması”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 1(1); 12-25.
• YILDIRIM Hasan Hüseyin ve Şakir SAKARYA (2017), “Ar-Ge Harcamalarının Firmaların Aktif Karlılığına ve Özsermaye Karlılığına Etkisi: BİST Teknoloji Sektöründe Bir Uygulama”, 8. Uluslararası Girişimcilik Kongresi, 14-16 Temmuz, Burhaniye/Balıkesir.
• YÜCEL, Rahmi ve Kayhan AHMETOĞULLARI (2015), “Ar-Ge Harcamalarının Firmaların Net Kâr Değişimi ve Hisse Başına Kârlılığına İnovatif Etkisi: BİST Teknoloji Yazılım ve Bilişim Sektöründe Bir Uygulama”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(4); 87-104.