GÜNEY KIRIM TATAR TÜRKLERİNİN DÜĞÜN GELENEĞİ

Year 2022, Volume: 46 Issue: 2, 236 - 248, 30.12.2022

Elvina Er

Abstract

Düğün, belli bir zaman diliminde gerçekleşen birbiriyle yakından bağlantılı birçok merasim dizisinden ibaret evlenme törenidir. Düğün merasimleri, bir milletin evlilik ve aile tarihinin en eski katmanlarına dayanan birçok ilginç formu korumakta ve bir dereceye kadar yüzlerce yıllık evrim yoluna ışık tutmaktadır. Bu özelliğiyle düğün, kültür ve dilin en önemli kaynaklarından birini oluşturmakta ve Türkoloji araştırmalarında büyük önem taşımaktadır.
Türk dünyası çeşitli ve renkli düğün geleneklerine ve bu geleneklerle ilgili terminolojiye sahiptir. Bugün Türk boyları düğün geleneklerinin bazı merasim ve uygulamalarında ortak özellikler gösterirken bazı durumlarda kendilerine has özellikler de taşımaktadırlar. Bu çalışmada mutlu ailenin şekillenmesi için birbirini takip ederek renkli merasimlerden oluşan Güney Kırım Tatar Türklerinin eski düğün geleneği ve terminolojisi ele alınmış. Araştırmamızın verilerini yazılı kaynaklar, kaynak kişiler ve kişisel gözlemlerimiz oluşturmuştur.

Keywords

Güney Kırım Tatar Türkleri, Yalıboyu, Düğün, Merasim.

References

• Ablyamitova, L. (2008). Simvoliçeskiye aspektı natsional'nogo krımskotatarskogo kostyuma v svadebnom obryade. Harodna tvorçist ta etnografiya, no. 1, 24-31.
• Bonç-Osmolovskiy, G. (1926). Braçnıye obryadı tatar gornogo Krıma. İzvestiya gosudarstvennogo russkogo geografiçeskogo obsşestva, Red. V. Komarov, T. 58, V. 1, Moskva, Leningrad: Gosudarstvennoye izdatelstvo, 22-63.
• Bonç-Osmolovskiy, G. (2005). Krımskiye Tatarı. Krımskiye tatarı, Simferopol': Dolya, 82-123.
• Clauson, S. G. (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, Oxford: Oxford University Press = EDPT.
• Çubukçuzade, S. K. (1997). Kırım Düğünleri. Emel, haz. Ayşe Gençkol, S. 217, 28-32.
• Doerfer. G. (1963). Türkische und mongolische Elemente im Neupersischen: unter besonderer Berücksichtigung älterer Neupersischer Geschichtsquellen, vor allem der Mongolen- und Timuridenszeit I, Weisbaden: Franz-Steiner = TMEN.
• Dyaçenko, P. (2005). (2005). Svadebnıye obryadı krımskih tatar. Krımskiye Tatarı, Simferopol': Dolya, 187-203. İnalcık, H. (2002). Kırım. İslâm Ansiklopedisi, C. 25, Ankara: İslâm Araştırmaları Merkezi, 447-449.
• Er, E. (2021). Kırım Hanlığı’nın Rus ve Lehistan-Litvanya Devletlerinden Yıllık Tahsil Ettiği Vergi: Hazȋne. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, C. 18, S. 3 (Eylül 2021), 325-357.
• Karalezli, H. (1992). Starinnıy obıçay tatarskogo zaruçeniya i svadbı v derevnyah: Dereköy, Ay-vasıl' i Autka Yaltinskogo rayona. Zabveniyu ne podlejit, Kazan': Tatarskoye knijnoye izdatel'stvo, 227-239.
• Kerim, Y. (2006). Küçük Üzen Tarih Etnografiya, Akmescit: Dolya.
• Kırbaç, S. (2012). Kırım-Tatar Atasözleri, İstanbul: Doğu.
• Kuftin, B. (1992). Yujnoberejnıye tatarı Krıma. Zabveniyu ne podlejit, Kazan': Tatarskoye knijnoye İzdatelstvo, 239-250.
• Kurtametova, F. Svadebnıy obryad krımskih tatar Kubani, Materialı fol'klorno-etnografiçeskih ekspeditsiy otdela traditsionnıh natsional'nıh kul'tur KNMTS NT i Otdela folklora i etnografii TSNK GBNTUK KK “Kubanskiy kazaçiy hor” 1989-1995 gg. https://kkx.ru/scince/svadebnyy_obryad_krymskikh_tatar_kubani/
• Kincses-Nagy, É. (2020). Nine Gifts. Ottomans-Crimea-Jochids: Stusies in Honour of Méria Ivanics (Edited by István ZIMONYI). Szeged.
• Roslavtseva L. (2003). Sem'ya. Tyurkskiye narodı Krıma, Moskva: Nauka, 286-302.
• Şerfedinov, Y. (1978). Zvuçit kaytarma, Taşkent: Gafur Gulam.
• Türkçe Sözlük. (2011). haz. Şükrü Halûk Akalın, Ankara: Türk Dil Kurumu = TS.
• Yefetov S., Filanenko V. (1927). Pesni krımskih tatar, İzvestiya tavriçeskogo obşestva istorii, arheologii i etnografii, T. 58, Simferopol': Krımpoligraftrest, 69-84.
• Vozgrin, V. (1992). İstoriçeskiye sudbı krımskih tatar, Moskva: Mısl.