The Use of Complementary-Alternative Therapy and Related Socioeconomic Factors to Cope with Diseases and/or Diseases in Individuals Ages 18 and Over 18 in The Provincial Center of Sivas
Year 2023,
Volume: 8 Issue: 1, 31 - 37, 30.04.2023
This study was performed to reveal the use of complementary-alternative therapy (CAM) and related socioeconomic factors in coping with the disease and/or disease in individuals aged 18 and over living in Sivas city center. In this cross-sectional research, 1,293 individuals from Sivas city center were participated between 01.11.2019 - 01.08.2020. The mean age of the participants in the study was 38.5±15.6 years, 52.5% were women, 60.6% were married, and 80.0% had at least high school education. More than 50% of the participants have a chronic disease or pain. 57.9% of the participants reported that they used at least one of the CAM methods, 58.1% of the users applied to the spa and 34.1% to the cupping system. The most common reason for preferring TAT methods is 'Trying on recommendation' with 58.2%. 77.2% of the participants reported that they recommend these methods to others. In this study; Being older than 35 years (odds ratio [OR]:1.482, p=0.007), being married ([OR]:0.713, p=0.025), living in the city center for the longest time ([OR]:0.576, p=0.007), having a high school or higher education ([OR]:1.660, p=0.006) and working in an income-generating job ([OR]:0.740, p=0.025) are the determining factors in the use of CAM. Individuals should be more closely monitored and supported by health professionals because of the possible risks of CAM methods. On the basis of the cooperation of educators and health workers, community-oriented studies should be planned in order to increase the correct information and awareness about the methods in question.
Ak, N. (2018). Ankara İli Bazı İlçelerindeki Aile Sağlığı
Merkezlerine Başvuran 18 Yaş Üstü Bireylerin Geleneksel ve
Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ile İlgili Bilgi ve Tutumlarının
İncelenmesi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı
Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara
Akcan, A. (2014). Aydın İli Merkez Eczanelerinde Reçetesiz
Satılan Alternatif Tıp İlaçlarından Satın Alan Kişilerin
Beklentileri ve Bilgi Düzeylerine Yönelik Anket Çalışması,
Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği
Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Aydın,
Aksoy, Ö. (2018). Altındağ İlçesinde Bazı Mahallelerde Yaşayan
Yetişkinlerin Geleneksel/Tamamlayıcı Tedavi Yöntemleri
Hakkındaki Bilgi, Görüş ve Davranışlarının İncelenmesi,
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı
Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara
Armishaw J, Grant C. (1999). Use of complementary treatment
by those hospitalized with acute illness. Arch Dis Child; 81:
133-137
Bozkaya, Ö. G., Akgün, İ., Birgi, E., Çinkoğlu, A., Gög, K., &
Karadeniz, D. (2008). Anne Babaların Çocuklarında
Uyguladıkları Alternatif Tıp Yöntemleri. Dokuz Eylül
Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 22(3), 129-135
Complementary and Alternative Medicine: What People Aged 50
and Older Discuss With Their Health Care Providers. AARP and National Center for Complementary and Alternative Medicine Survey Report. (April2011). https://nccih.nih.gov/sites/nccam.nih.gov/files/news/camst
ats/2010/NCCAM_aarp_survey.pdf. (Erişim tarihi: 29 Ocak2018)
Çetin, O. (2007). B. Eskişehir'de Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp
Kullanımı. Sosyoekonomi, 6(6)
Dhanoa et al. (2014). Complementary And Alternative Medicine
Use Amongst Malaysian Orthopaedic Oncology Patients
BMC Complementary and Alternative Medicine; 14: 404
Doğan, B. Ö. (2016). Çocukluk Çağı Astımında Geleneksel Ve
Tamamlayıcı Tedavi Kullanımı ve Astım Şiddeti, Eskişehir
Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim
Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, Eskişehir
Durmuş, M., Çarlı, A. B., Karapınar, U., & Keskin, İ. (2014). Nadir
Bir Geleneksel Tıp Uygulaması: Olgu Sunumu. TAF Preventive
Medicine Bulletin, 13(1), 89-92
Düzen, K.Ö. (2012). Kanser Hastalarının Yaşam Kalitesi, Semptom
Kontrolü ve Tamamlayıcı Ve Alternatif Tıp Kullanım
Durumlarının İncelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Hemşirelik Anabilim
Dalı Yüksek Lisans Tezi, Isparta
Elolemy AT, AlBedah AMN. (2012). Public Knowledge, Attitude
and Practice of Complementary and Alternative Medicine in
Riyadh Region, Saudi Arabia. Oman Medical Journal; 27(1):
20-26
Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği 27
ekim 2014 Sayı:29158 iletişim adresi:www.resmigazete.
gov.tr/eskiler/2014/10/20141027-3.htm. (Erişim tarihi:
29.04.2015)
Gökgöz, N. (2014). Postmenopozal Dönemdeki Kadınların
Menopoz Semptomlarına Yönelik Uyguladıkları Tamamlayıcı
ve Alternatif Tıp Yaklaşımlarının Yaşam Kalitesine Etkisi,
Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara
Güven, Ş. D., Muz, G., Efe Ertürk, N., & Özcan, A. (2013).
Hipertansiyonlu Bireylerde Tamamlayıcı Ve Alternatif Tedavi
Kullanma Durumu
Kurt H, Keşkek ŞÖ, Çil T, Canataroğlu A. (2013). Meme kanserli
hastalarda tamamlayıcı/alternatif tedavi kullanımı. Turk
Onkol. Derg. 28(1):10-15
Loman DG. (2003). The Use Of Complementary And Alternative
Health Care Practices Among Children. J Pediatr Health Care;
17: 58-63.
Metin, B., Korucu, O., Adahan, D. (2018). Primer Baş Ağrısı
Hastalarında Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Yöntemlerinin
Yeri. Ankara Medical Journal; (4), 569-74
Nissen N, Lunde A, Pedersen C. G, Johannessen H. (2014). The
Use Of Complementary And Alternative Medicine After The
Completion Of Hospital Treatment For Colorectal Cancer:
Findings From A Questionnaire Study İn Denmark BMC
Complementary and Alternative Medicine; 14: 388
Odabaş ÖK (2019). Aile Hekimliğinde Tamamlayıcı Tıp
Yöntemleri. Aile Hekimliğinde Güncel Yaklaşımlar'da. Ed.
Akpınar E. 1. Baskı. Ankara, Akademisyen Yayınevi.
Oral, B., Öztürk, A., Balcı, E., & Sevinç, N. (2016). Aile Sağlığı
Merkezine Başvuranların Geleneksel/Alternatif Tıpla İlgili
Görüşleri ve Kullanım Durumu. TAF Prev Med Bull, 15(2), 75
Özçelik H, Fadıloğlu Ç. (2009). Kanser hastalarının tamamlayıcı ve
alternatif tedavi kullanım nedenleri. Turk Onkol. Derg.
24(1):48-52
Özdemir, A.A. (2009). Kronik Böbrek Hastalarında Tamamlayıcı
Tıp Uygulamaları, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi,
Ankara
Robinson MM, Zhang X: The World Medicine Situation 2011;
Traditional Medicines: Global Situation Issues and
Challenges. Geneva: WHO; 2011
Shumer G, Warber S, Motohara S, Yajima A, Plegue M, Bialko M,
et al, (2014). Complementary And Alternative Medicine Use
By Visitors To Rural Japanese Family Medicine Clinics: Results
From The İnternational Complementary And Alternative
Medicine Survey BMC Complementary and Alternative
Medicine; 14: 360
Şahin, E. M. (2016). Psikiyatrik Hastalar ve Psikiyatri Dışı Kronik
Tıbbi Hastalıkları Olan Kişiler Arasında Tamamlayıcı ve
Alternatif Tedavilerin Kullanım Sıklığının Karşılaştırılması ve
İlişkili Etkenlerin Saptanması, Mersin Üniversitesi Tıp
Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Uzmanlık
Tezi, Mersin
The Regional Strategy For Traditional Medicine In The Western
Pacific (2011–2020).Manila, WHO Regional Office forthe
Western Pacific, 2012
Tıbbi Onkoloji Derneğinin Kanser Alanında Tamamlayıcı ve
Alternatif Tedavilere Bakışı http://www.kanser.org/
toplum/?action=sayfa&id=2 (Erişim tarihi: 14.05.2015).
Yolalan, A. (2015). Yılanlı Çermik. Hayat Ağacı Dergisi, 29, 50-56.
Sivas İl Merkezinde 18 Yaş ve Üstü Bireylerde Rahatsızlık ve/veya Hastalık ile Baş Etmede Tamamlayıcı-Alternatif Tedavi Kullanımı ve İlişkili Sosyoekonomik Faktörler
Year 2023,
Volume: 8 Issue: 1, 31 - 37, 30.04.2023
Bu çalışma Sivas il merkezinde yaşayan 18 yaş ve üstü bireylerde rahatsızlık ve/veya hastalık ile baş etmede tamamlayıcı-alternatif tedavi (TAT) kullanımı ve ilişkili sosyoekonomik faktörleri ortaya koymak için yapılmıştır. Kesitsel tipteki bu araştırma; Sivas il merkezinde, 01.11.2019 - 01.08.2020 tarihleri arasında, 1.293 birey üzerinde yürütülmüştür. Çalışmadaki katılımcıların yaş ortalaması 38.5±15.6 yıl olup %52.5’i kadın, %60.6’sı evli, %80.0’ı en az lise düzeyinde öğrenim görmüştür. Bireylerin %50’sinden fazlasının kronik hastalığı ya da ağrısı mevcuttur ve %57.9’u TAT yöntemlerinden en az bir tanesini kullandığını bildirmiştir. Kullanıcıların %58.1’i kaplıcaya, %34.1’i hacamata başvurmuş olup TAT yöntemlerini en sık tercih etme sebebi %58.2 ile ‘Tavsiye üzerine denemek’ tir. Katılımcıların %77.2’si bu yöntemleri başkalarına da tavsiye ettiğini bildirmiştir. Bu çalışmada; 35 yaştan büyük olmak (Odds oranı [OR]:1.482, p=0.007), evli olmak ([OR]:0.713, p=0.025), en uzun süre şehir merkezinde yaşamış olmak ([OR]:0.576, p=0.007), lise ve üzeri öğrenim görmüş olmak ([OR]:1.660, p=0.006) ve gelir getiren bir işte çalışıyor olmak ([OR]:0.740, p=0.025) TAT kullanımında belirleyici faktörlerdir. Bireyler, TAT yöntemlerinin olası riskleri nedeniyle sağlık çalışanları tarafından daha yakından izlenmeli ve desteklenmelidir. Eğitimcilerin ve sağlık çalışanlarının işbirliği temelinde, söz konusu yöntemlere ilişkin doğru bilgi ve farkındalığın arttırılması için topluma yönelik çalışmalar planlanmalıdır.
Ak, N. (2018). Ankara İli Bazı İlçelerindeki Aile Sağlığı
Merkezlerine Başvuran 18 Yaş Üstü Bireylerin Geleneksel ve
Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ile İlgili Bilgi ve Tutumlarının
İncelenmesi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı
Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara
Akcan, A. (2014). Aydın İli Merkez Eczanelerinde Reçetesiz
Satılan Alternatif Tıp İlaçlarından Satın Alan Kişilerin
Beklentileri ve Bilgi Düzeylerine Yönelik Anket Çalışması,
Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği
Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Aydın,
Aksoy, Ö. (2018). Altındağ İlçesinde Bazı Mahallelerde Yaşayan
Yetişkinlerin Geleneksel/Tamamlayıcı Tedavi Yöntemleri
Hakkındaki Bilgi, Görüş ve Davranışlarının İncelenmesi,
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı
Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara
Armishaw J, Grant C. (1999). Use of complementary treatment
by those hospitalized with acute illness. Arch Dis Child; 81:
133-137
Bozkaya, Ö. G., Akgün, İ., Birgi, E., Çinkoğlu, A., Gög, K., &
Karadeniz, D. (2008). Anne Babaların Çocuklarında
Uyguladıkları Alternatif Tıp Yöntemleri. Dokuz Eylül
Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 22(3), 129-135
Complementary and Alternative Medicine: What People Aged 50
and Older Discuss With Their Health Care Providers. AARP and National Center for Complementary and Alternative Medicine Survey Report. (April2011). https://nccih.nih.gov/sites/nccam.nih.gov/files/news/camst
ats/2010/NCCAM_aarp_survey.pdf. (Erişim tarihi: 29 Ocak2018)
Çetin, O. (2007). B. Eskişehir'de Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp
Kullanımı. Sosyoekonomi, 6(6)
Dhanoa et al. (2014). Complementary And Alternative Medicine
Use Amongst Malaysian Orthopaedic Oncology Patients
BMC Complementary and Alternative Medicine; 14: 404
Doğan, B. Ö. (2016). Çocukluk Çağı Astımında Geleneksel Ve
Tamamlayıcı Tedavi Kullanımı ve Astım Şiddeti, Eskişehir
Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim
Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, Eskişehir
Durmuş, M., Çarlı, A. B., Karapınar, U., & Keskin, İ. (2014). Nadir
Bir Geleneksel Tıp Uygulaması: Olgu Sunumu. TAF Preventive
Medicine Bulletin, 13(1), 89-92
Düzen, K.Ö. (2012). Kanser Hastalarının Yaşam Kalitesi, Semptom
Kontrolü ve Tamamlayıcı Ve Alternatif Tıp Kullanım
Durumlarının İncelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Hemşirelik Anabilim
Dalı Yüksek Lisans Tezi, Isparta
Elolemy AT, AlBedah AMN. (2012). Public Knowledge, Attitude
and Practice of Complementary and Alternative Medicine in
Riyadh Region, Saudi Arabia. Oman Medical Journal; 27(1):
20-26
Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği 27
ekim 2014 Sayı:29158 iletişim adresi:www.resmigazete.
gov.tr/eskiler/2014/10/20141027-3.htm. (Erişim tarihi:
29.04.2015)
Gökgöz, N. (2014). Postmenopozal Dönemdeki Kadınların
Menopoz Semptomlarına Yönelik Uyguladıkları Tamamlayıcı
ve Alternatif Tıp Yaklaşımlarının Yaşam Kalitesine Etkisi,
Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara
Güven, Ş. D., Muz, G., Efe Ertürk, N., & Özcan, A. (2013).
Hipertansiyonlu Bireylerde Tamamlayıcı Ve Alternatif Tedavi
Kullanma Durumu
Kurt H, Keşkek ŞÖ, Çil T, Canataroğlu A. (2013). Meme kanserli
hastalarda tamamlayıcı/alternatif tedavi kullanımı. Turk
Onkol. Derg. 28(1):10-15
Loman DG. (2003). The Use Of Complementary And Alternative
Health Care Practices Among Children. J Pediatr Health Care;
17: 58-63.
Metin, B., Korucu, O., Adahan, D. (2018). Primer Baş Ağrısı
Hastalarında Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Yöntemlerinin
Yeri. Ankara Medical Journal; (4), 569-74
Nissen N, Lunde A, Pedersen C. G, Johannessen H. (2014). The
Use Of Complementary And Alternative Medicine After The
Completion Of Hospital Treatment For Colorectal Cancer:
Findings From A Questionnaire Study İn Denmark BMC
Complementary and Alternative Medicine; 14: 388
Odabaş ÖK (2019). Aile Hekimliğinde Tamamlayıcı Tıp
Yöntemleri. Aile Hekimliğinde Güncel Yaklaşımlar'da. Ed.
Akpınar E. 1. Baskı. Ankara, Akademisyen Yayınevi.
Oral, B., Öztürk, A., Balcı, E., & Sevinç, N. (2016). Aile Sağlığı
Merkezine Başvuranların Geleneksel/Alternatif Tıpla İlgili
Görüşleri ve Kullanım Durumu. TAF Prev Med Bull, 15(2), 75
Özçelik H, Fadıloğlu Ç. (2009). Kanser hastalarının tamamlayıcı ve
alternatif tedavi kullanım nedenleri. Turk Onkol. Derg.
24(1):48-52
Özdemir, A.A. (2009). Kronik Böbrek Hastalarında Tamamlayıcı
Tıp Uygulamaları, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi,
Ankara
Robinson MM, Zhang X: The World Medicine Situation 2011;
Traditional Medicines: Global Situation Issues and
Challenges. Geneva: WHO; 2011
Shumer G, Warber S, Motohara S, Yajima A, Plegue M, Bialko M,
et al, (2014). Complementary And Alternative Medicine Use
By Visitors To Rural Japanese Family Medicine Clinics: Results
From The İnternational Complementary And Alternative
Medicine Survey BMC Complementary and Alternative
Medicine; 14: 360
Şahin, E. M. (2016). Psikiyatrik Hastalar ve Psikiyatri Dışı Kronik
Tıbbi Hastalıkları Olan Kişiler Arasında Tamamlayıcı ve
Alternatif Tedavilerin Kullanım Sıklığının Karşılaştırılması ve
İlişkili Etkenlerin Saptanması, Mersin Üniversitesi Tıp
Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Uzmanlık
Tezi, Mersin
The Regional Strategy For Traditional Medicine In The Western
Pacific (2011–2020).Manila, WHO Regional Office forthe
Western Pacific, 2012
Tıbbi Onkoloji Derneğinin Kanser Alanında Tamamlayıcı ve
Alternatif Tedavilere Bakışı http://www.kanser.org/
toplum/?action=sayfa&id=2 (Erişim tarihi: 14.05.2015).
Yolalan, A. (2015). Yılanlı Çermik. Hayat Ağacı Dergisi, 29, 50-56.
Ekici Koşaroğlu N, Nur N. Sivas İl Merkezinde 18 Yaş ve Üstü Bireylerde Rahatsızlık ve/veya Hastalık ile Baş Etmede Tamamlayıcı-Alternatif Tedavi Kullanımı ve İlişkili Sosyoekonomik Faktörler. J Cumhuriyet Univ Health Sci Inst. 2023;8(1):31-7.
The Journal of Sivas Cumhuriyet University Institute of Health Sciences is an international, peer-reviewed scientific journal published by Sivas Cumhuriyet University, Institute of Health Sciences.