Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Çatalhöyük Gastronomy Culture: The First Known Culinary Practices in Anatolia (Türkiye) and World History

Yıl 2024, Sayı: 12, 61 - 69, 30.06.2024
https://doi.org/10.58455/cutsad.1472506

Öz

Çatalhöyük is an archaeological site located in the Çumra district of Konya, Turkey, with a deep-rooted history dating back to around 7500 BCE and still not fully explored. In this article, the eating habits and gastronomy culture of Çatalhöyük are examined, focusing on its history and culture. Remarkable findings in terms of dietary culture include the discovery of fossils of charcoal, grains, seeds, wild fruits, and plant bulbs. Additionally, the presence of hearths, storage containers, food processing tools, and grain storages within adjacent houses demonstrates how dietary activities were conducted. The abundance of wooden bowls, clay pots, and items made from plants such as baskets, crates, and mats as kitchen utensils indicates the processing, consumption, long-term storage, and potential for future production of these products. According to research, it can be said that herbs such as rye, chickpeas, lentils, figs, plums, sumac, blackberries, mallow, purslane, clover, and bird's foot trefoil were used during that period. Moreover, it is known that crops such as barley, wheat, millet, peas, chickpeas, lentils, almonds, and gum trees were also utilized. However, some wall paintings and decorations on utensils do not fully explain the types of meals prepared during that time. Therefore, further research is needed to fully understand the dietary culture at Çatalhöyük. This article aims to shed more light on the culinary culture of Çatalhöyük by conducting an in-depth literature review online, thereby contributing new insights to both Turkish and global gastronomy literature.

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

  • Ağcabay, M. & Düzenli, A. (2005). Çatalhöyük Neolitik Dönem Güney Açmalarındaki Çöp Yığınlarının (1996-1998),http://fbe.cu.edu.tr/tr/makaleler/2000//CATALHOYUK.pdf
  • Aksoy, M. & Çetin, K. (2018). Çatalhöyük Mutfak Yapıları ve Araç-Gereçlerinin 21. Yüzyıl Mutfak Kültürüne Yansımaları1 (The 21st Century Cuisine Cultural Reflections on Çatalhöyük Cuisine Construction and Equipment). Journal of Tourism and Gastronomy, Studies, 6(1), 125-141.
  • Asouti, E. & Fairbairn, A. (2003). Çatalhöyük’ün Sırları: Çatalhöyük’ün Kaynakları, (Çevirmen: Çiler Çilingiroğlu), Atlas, 124, 55.
  • Atlas, (2015). Çatalhöyük; Tarihe Tutulan Işık. https://www.atlasdergisi.com/dergide-bu-ay/catalhoyuk-tarihe-tutulan-isik.html
  • Baş, B. (2016). 9000 Yıllık Dev Yerleşim: Çatalhöyük İnfografik Anlatımı. https://arkeofili.com/9000-yillik-dev-yerlesim-catalhoyuk-infografik-anlatimi/
  • Batu, A. (2016). Kültür ve Gastronomi Turizmi Bakımından Konya. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 30 (4), 20-38.
  • Batu, A. (2018). The First Gastronomy Culture in World History on Turkish Land Çatalhöyük. Glob J Arch & Anthropol. 2018, 6(2):003 555682. DOI: 10.19080/GJAA.2018.06.555682.
  • Bursalı, A. (2014). Çatalhöyük ve Neolitik Diyet: 9000 Yıl Önce Orta Anadolu’da Yemek. https://arkeofili.com/catalhoyuk-ve-neolitik-diyet-9000-yil-once-orta-anadolu/
  • Çetin, K. (2018). Çatalhçyük Yerleşkesinin Mutfak Kültürü ve 21.Yüzyıla Yansımaları. Yüksek Lisans tezi. Gastronomi ve Mutfak sanatları Anabilim Dalı. Gazi Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enst. Ocak 2018. Ankara.
  • Güldemir, O. (2009). Çatalhoyük Nutrition Culture -Plant (Çatalhöyük Beslenme Kültürü (Bitki).
  • Hastorf, C. (1999). Archaeobotany and Related Plant Studies/Arkeotani ve İlişkili Bitki Çalışmaları, Çatalhöyük 1999 Archive Report.
  • Hodder, I. (2006a). Çatalhöyük Leoparın Öyküsü, (Çeviren: D. Şendil). Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Hodder, I. (2006b). Topraktan Sonsuzluğa Çatalhöyük, Yapıkredi Yayınları, İstanbul,
  • Hodder, I. (2007), Çatalhöyük in the Context of the Middle Eastern Neolithic, Annual Review of Anthropology, 36 (2007), 105-120.
  • İmre, G. (2019). Şehir Hayatının İlk Adımları: Çatalhöyük. https://arkeofili.com/sehir-hayatinin-ilk-adimlari-catalhoyuk/
  • Keşfet, (2022). Dünyanın En Eski Yerleşim Yeri Çatalhöyük’te İlginç Keşifler. https://kasifiz.com/dunyanin-en-eski-yerlesim-yeri-catalhoyukte-ilginc-kesifler/
  • Konyavaliliği, (2024). Çatalhöyük Neolitik Antik Kenti. http://www.konya.gov.tr/konya-Catalhoyuk (Erişim Tarihi: 12.04.2024).
  • Konyayenigun, (2018). Konya New Day (Konya Yeni Gün). https://www.konyayenigun.com/
  • Kulturportali, (2018). Neolithic city of Çatalhoyuk-Konya.(Çatalhöyük Neolitik Kenti–Konya). https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/konya/gezilecekyer/catalhoyuk-neolitik-kenti.
  • Mellaart, J. (2003). Çatalhöyük, Anadolu’da Neolitik Bir Kent, (Çevirmen: G. B. Yazıcıoğlu). Yapı Kredi Yayınları, Şefik Matbaası, İstanbul.
  • Sevin, V. (2013). Anadolu Arkeolojisi: Başlangıçtan Persler’e Kadar. Der Yayınları, İstanbul.
  • Tuncer, B. & Bulut, İ. (2019). Arkeo-Turizm Potansiyeli Açısından Çatalhöyük (Çatalhöyük in Terms of Archeo-Tourism Potantial). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12 (64), 278-292.
  • Uyanık, N. & Ber, F. M. (2016). Mekan– Şehir ve Medeniyet Bağlamında Çatalhöyük. Çatalhöyük, Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16 (2016), 1‐16.
  • Yalçınkaya, I. (2000). İnsanlık Tarihinden Bir Kesit: Paleolitik Çağ, Antropoloji ve Yaşlılık, Prof. Dr. Vedia Emiroğlu’na Armağan, 15-30.
  • Yalman, N. (2006). Toprak kaplardan yaşama dair neler anlıyoruz?, Topraktan Sonsuzluğa Çatalhöyük, İstanbul, Yap Kredi Kültür ve Sanat Yayıncılık: Yap Kredi Yayınları, 2344, 36-38.

ÇATALHÖYÜK GASTRONOMİ KÜLTÜRÜ: ANADOLU (TÜRKİYE)’DA VE DÜNYA TARİHİNDE BİLİNEN İLK MUTFAK UYGULAMALARI

Yıl 2024, Sayı: 12, 61 - 69, 30.06.2024
https://doi.org/10.58455/cutsad.1472506

Öz

Çatalhöyük is an archaeological site located in the Çumra district of Konya, Turkey, with a deep-rooted history dating back to around 7500 BCE and still not fully explored. In this article, the eating habits and gastronomy culture of Çatalhöyük are examined, focusing on its history and culture. Remarkable findings in terms of dietary culture include the discovery of fossils of charcoal, grains, seeds, wild fruits, and plant bulbs. Additionally, the presence of hearths, storage containers, food processing tools, and grain storages within adjacent houses demonstrates how dietary activities were conducted. The abundance of wooden bowls, clay pots, and items made from plants such as baskets, crates, and mats as kitchen utensils indicates the processing, consumption, long-term storage, and potential for future production of these products. According to research, it can be said that herbs such as rye, chickpeas, lentils, figs, plums, sumac, blackberries, mallow, purslane, clover, and bird's foot trefoil were used during that period. Moreover, it is known that crops such as barley, wheat, millet, peas, chickpeas, lentils, almonds, and gum trees were also utilized. However, some wall paintings and decorations on utensils do not fully explain the types of meals prepared during that time. Therefore, further research is needed to fully understand the dietary culture at Çatalhöyük. This article aims to shed more light on the culinary culture of Çatalhöyük by conducting an in-depth literature review online, thereby contributing new insights to both Turkish and global gastronomy literature.

Etik Beyan

Yok

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Eşime, Oğlum, Kızlarım, gelinim (kızım) ve canım Torunuma teşekkür ederim

Kaynakça

  • Ağcabay, M. & Düzenli, A. (2005). Çatalhöyük Neolitik Dönem Güney Açmalarındaki Çöp Yığınlarının (1996-1998),http://fbe.cu.edu.tr/tr/makaleler/2000//CATALHOYUK.pdf
  • Aksoy, M. & Çetin, K. (2018). Çatalhöyük Mutfak Yapıları ve Araç-Gereçlerinin 21. Yüzyıl Mutfak Kültürüne Yansımaları1 (The 21st Century Cuisine Cultural Reflections on Çatalhöyük Cuisine Construction and Equipment). Journal of Tourism and Gastronomy, Studies, 6(1), 125-141.
  • Asouti, E. & Fairbairn, A. (2003). Çatalhöyük’ün Sırları: Çatalhöyük’ün Kaynakları, (Çevirmen: Çiler Çilingiroğlu), Atlas, 124, 55.
  • Atlas, (2015). Çatalhöyük; Tarihe Tutulan Işık. https://www.atlasdergisi.com/dergide-bu-ay/catalhoyuk-tarihe-tutulan-isik.html
  • Baş, B. (2016). 9000 Yıllık Dev Yerleşim: Çatalhöyük İnfografik Anlatımı. https://arkeofili.com/9000-yillik-dev-yerlesim-catalhoyuk-infografik-anlatimi/
  • Batu, A. (2016). Kültür ve Gastronomi Turizmi Bakımından Konya. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 30 (4), 20-38.
  • Batu, A. (2018). The First Gastronomy Culture in World History on Turkish Land Çatalhöyük. Glob J Arch & Anthropol. 2018, 6(2):003 555682. DOI: 10.19080/GJAA.2018.06.555682.
  • Bursalı, A. (2014). Çatalhöyük ve Neolitik Diyet: 9000 Yıl Önce Orta Anadolu’da Yemek. https://arkeofili.com/catalhoyuk-ve-neolitik-diyet-9000-yil-once-orta-anadolu/
  • Çetin, K. (2018). Çatalhçyük Yerleşkesinin Mutfak Kültürü ve 21.Yüzyıla Yansımaları. Yüksek Lisans tezi. Gastronomi ve Mutfak sanatları Anabilim Dalı. Gazi Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enst. Ocak 2018. Ankara.
  • Güldemir, O. (2009). Çatalhoyük Nutrition Culture -Plant (Çatalhöyük Beslenme Kültürü (Bitki).
  • Hastorf, C. (1999). Archaeobotany and Related Plant Studies/Arkeotani ve İlişkili Bitki Çalışmaları, Çatalhöyük 1999 Archive Report.
  • Hodder, I. (2006a). Çatalhöyük Leoparın Öyküsü, (Çeviren: D. Şendil). Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Hodder, I. (2006b). Topraktan Sonsuzluğa Çatalhöyük, Yapıkredi Yayınları, İstanbul,
  • Hodder, I. (2007), Çatalhöyük in the Context of the Middle Eastern Neolithic, Annual Review of Anthropology, 36 (2007), 105-120.
  • İmre, G. (2019). Şehir Hayatının İlk Adımları: Çatalhöyük. https://arkeofili.com/sehir-hayatinin-ilk-adimlari-catalhoyuk/
  • Keşfet, (2022). Dünyanın En Eski Yerleşim Yeri Çatalhöyük’te İlginç Keşifler. https://kasifiz.com/dunyanin-en-eski-yerlesim-yeri-catalhoyukte-ilginc-kesifler/
  • Konyavaliliği, (2024). Çatalhöyük Neolitik Antik Kenti. http://www.konya.gov.tr/konya-Catalhoyuk (Erişim Tarihi: 12.04.2024).
  • Konyayenigun, (2018). Konya New Day (Konya Yeni Gün). https://www.konyayenigun.com/
  • Kulturportali, (2018). Neolithic city of Çatalhoyuk-Konya.(Çatalhöyük Neolitik Kenti–Konya). https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/konya/gezilecekyer/catalhoyuk-neolitik-kenti.
  • Mellaart, J. (2003). Çatalhöyük, Anadolu’da Neolitik Bir Kent, (Çevirmen: G. B. Yazıcıoğlu). Yapı Kredi Yayınları, Şefik Matbaası, İstanbul.
  • Sevin, V. (2013). Anadolu Arkeolojisi: Başlangıçtan Persler’e Kadar. Der Yayınları, İstanbul.
  • Tuncer, B. & Bulut, İ. (2019). Arkeo-Turizm Potansiyeli Açısından Çatalhöyük (Çatalhöyük in Terms of Archeo-Tourism Potantial). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12 (64), 278-292.
  • Uyanık, N. & Ber, F. M. (2016). Mekan– Şehir ve Medeniyet Bağlamında Çatalhöyük. Çatalhöyük, Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16 (2016), 1‐16.
  • Yalçınkaya, I. (2000). İnsanlık Tarihinden Bir Kesit: Paleolitik Çağ, Antropoloji ve Yaşlılık, Prof. Dr. Vedia Emiroğlu’na Armağan, 15-30.
  • Yalman, N. (2006). Toprak kaplardan yaşama dair neler anlıyoruz?, Topraktan Sonsuzluğa Çatalhöyük, İstanbul, Yap Kredi Kültür ve Sanat Yayıncılık: Yap Kredi Yayınları, 2344, 36-38.
Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Rekreasyon, Tatil ve Turizm Coğrafyası
Bölüm Derleme Makaleler
Yazarlar

Ali Batu 0000-0003-3628-7747

Heysem Suat Batu 0000-0002-7743-4638

Proje Numarası Yok
Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2024
Gönderilme Tarihi 23 Nisan 2024
Kabul Tarihi 1 Haziran 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Sayı: 12

Kaynak Göster

APA Batu, A., & Batu, H. S. (2024). Çatalhöyük Gastronomy Culture: The First Known Culinary Practices in Anatolia (Türkiye) and World History. Çatalhöyük Uluslararası Turizm Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi(12), 61-69. https://doi.org/10.58455/cutsad.1472506

Çatalhöyük Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.