Sorumluluk Sınırlarının Kaldırılmasının Yorumlanması ile İlgili Uluslararası Denizcilik Örgütü Kararı

Year 2022, Volume: 5 Issue: 1, 1 - 86

Venus Comert Cüneyt Süzel

Abstract

Deniz Alacaklarına Karşı Mesuliyetin Sınırlanması Hakkında 1976 Tarihli Milletlerarası Sözleşme ve onu tadil eden 1996 Sınırlı Sorumluluk Protokolü uyarınca Sözleşmenin 2’nci maddesinde yer verilen istemler ve 1992 Petrol Kirliliğinden Doğan Zararın Hukuki Sorumluluğu ile İlgili Milletlerarası Sözleşme uyarınca tankerden kaynaklanan petrol kirliliğine ilişkin istemler için sorumluluk sınırlandırılmaktadır. Sözleşmelerde öngörülen sorumluluk sınırları Sözleşmelerin ilgili maddelerinde düzenlenen kusur derecesinin ispatlanması hâlinde uygulanmayacaktır. Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından 15/12/2021 tarihli üç Karar ile taraf devletler ve taraf devlet mahkemeleri tarafından özellikle “pervasızca davranış” olarak ifade edilen kusur derecesinin aynı şekilde yorumlanmasını sağlamak amacıyla benzer düzenlemelerin yer aldığı Milletlerarası Sözleşmeleri de kapsayacak nitelikte ortak yorum kuralları getirilmiştir. Çalışmada IMO tarafından yayımlanan ortak yorum kuralları, Deniz Alacaklarına Karşı Mesuliyetin Sınırlanması Hakkında 1976 Tarihli Milletlerarası Sözleşmenin hazırlık çalışmaları, Sözleşmede öngörülen kusur dereceleri ve pervasızca davranışın sigorta sözleşmelerine etkisi de incelenerek değerlendirilmiştir.

Keywords

Deniz Alacaklarına Karşı Mesuliyetin Sınırlanması Hakkında 1976 Tarihli Milletlerarası Sözleşme, •1992 Petrol Kirliliğinden Doğan Zararın Hukuki Sorumluluğu ile İlgili Milletlerarası Sözleşme, Uluslararası Denizcilik Örgütü Ortak Yorum Kuralları, Pervasızca Davranış, Alter Ego

International Maritime Organization's Resolution on the Interpretation of the Breaking the Right to Limit Liability

Abstract

The shipowner’s liability is limited for claims set out in Article 2 of the Convention on Limitation of Liability for Maritime Claims, 1976, and the Protocol of 1996 to Amend the Convention on Limitation of Liability for Maritime Claims, 1976, and for claims regarding oil pollution from a tanker pursuant to the International Convention on Civil Liability for Oil Pollution Damage, 1992. Limitation of liability provisions shall not be applied in case the level of culpability stipulated in the relevant articles of the Conventions is proven. By way of its three Resolutions dated 15/12/2021, the International Maritime Organization (IMO) has adopted common interpretation rules including the other Conventions providing similar regulations to ensure that the level of culpability expressed as "wilful conduct" shall be interpreted in a uniform manner by the State Parties and courts of the State Parties. This paper evaluates the IMO's Resolution regarding the common interpretation of Article 4 of the Convention on Limitation of Liability, 1976 by examining the travaux préparatoires of the Convention, the level of culpability stipulated in the Conventions and the effect of wilful misconduct on insurance contracts.

Keywords

Convention on Limitation of Liability for Maritime Claims, 1976, •International Convention on Civil Liability for Oil Pollution Damage 1992, IMO, Wilful Misconduct, Alter Ego

References

• Acar S, Sorumluluk Sigortacısının Doğrudan Davada Dayanabileceği Savunmalar (B.1, Vedat Kitapçılık 2012)
• Adıgüzel B, ‘Yargıtay Kararlarında CMR m. 29’daki Kasta Eşdeğer Kusur Kavramının Yorumlanması’, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu XXIV, Bildiriler- Tartışmalar, 10-11 Aralık 2012 (B.1, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2012) 353
• Akıncı Z, Karayolu ile Milletlerarası Eşya Taşımacılığı ve CMR (Seçkin Kitabevi 1999)
• Asariotis R, ‘Haftungsbegrenzung und deren Durchbrechung im Seehandelsrecht: die englische Auffassung’ (2004) Transportrecht 27 Jahrgang 147
• Atamer K, ‘1976 Sınırlı Sorumluluk ve 1992 Petrol Kirliliği Sözleşmelerinin Tatbikatı’na Dair Yasal Düzenleme Taslağı ve Gerekçesi’, Bilgi Toplumunda Hukuk – Prof. Dr. Ünal Tekinalp’e Armağan, Cilt 1 (B.1, BETA 2003) 849 (‘Sınırlı Sorumluluk’)
• —— ‘Yeni Türk Ticaret Kanunu Uyarınca “Zarar Sigortaları”na Giriş’ (2011) 27 BATİDER 21 (‘Zarar Sigortaları’)
• —— ‘Deniz Ticareti Hukuku’na İlişkin Tartışmalı İçtihatların Yeni Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Değerlendirilmesi’, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu XXVI, Bildiriler- Tartışmalar, 14 Aralık 2012 (B.1, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2013) 211 (‘Tartışmalı İçtihatlar’)
• —— Deniz Ticareti Hukuku, Cilt 1 (B. 1, On İki Levha Yayıncılık 2017) (Deniz Ticareti)
• —— ve Süzel C, Yeni Deniz Ticareti Hukuku’nun Kaynakları, Milletlerarası Sözleşmeler ve Açıklamalı Çevirileri, Bibliyografya, Mahkeme Kararları (B.1, On İki Levha Yayıncılık 2013)
• Ataol H, ‘Deniz Alacaklarına Karşı Sorumluluğun Sınırlandırılmasına İlişkin 1976 Londra Konvansiyonu’nda Öngörülen Sınırlı Sorumluluğun Kapsamı’, Prof Dr. Tahir Çağa’nın Anısına Armağan, (B.1, BETA 2000) 57
• Baughen S, Shipping Law (B. 6, Routledge-Cavendish 2015)
• Berlingieri F, International Maritime Conventions: Volume 2- Navigation, Securities, Limitation of Liability and Jurisdiction (B. 1, informa law from Routledge 2015)
• Clarke M, ‘Wilful Misconduct Under English Law’ (2016) 21(4) Uniform Law Review 574
• Cooke J & Kimball JD & Young T & Martowski DW & Ashcroft M & Lambert L & Taylor A ve Sturley ME, Voyage Charters (B.4, informa law from Routledge 2014)
• Cömert GV, Taşıyanın Gemiyi Denize, Yola ve Yüke Elverişli Bulundurma Borcu (B.1, On İki Levha Yayıncılık 2022)
• Çağa T, ‘Enternasyonel Deniz Hususi Hukukunda Yeni Bazı Gelişmeler’ (1977) 9(2) BATİDER 289
• Damar D, ‘Milletlerarası Taşıma Hukukunda “Wilful Misconduct” Kavramının Tarihçesi ve Tercümesi’ (2004) 24(1-2) Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 379 (‘Tarihçe’)
• —— Wilful Misconduct in International Transport Law (B.1, Springer 2011) (Wilful Misconduct)
• —— ‘Breaking the Liability Limits in Multimodal Transport’ (2012) 36(2) Tulane Law Journal 659 (‘Liability Limits’)
• —— ‘Die “Costa Concordia” ist auf den Felsen aufgelaufen – auch das Recht auf Haftungsbeschränkung?’ (2012) 8 VuR 287 (‘Haftungsbeschränkung’)
• Demir İ, ‘Deniz Alacaklarına Karşı Mesuliyetin Sınırlandırılması Hakkında Milletlerarası Sözleşme’de Yapılan 2012 Değişikliklerinin Değerlendirilmesi’ (2015) 31(1) BATİDER 109 (‘Deniz Alacakları’)
• Erdem N, ‘TTK Tasarısı ve ‘‘Deniz Alacaklarına Karşı Mesuliyetin Sınırlanması Hakkında 1976 tarihli Milletlerarası Sözleşme’ye Göre Donatanın Sınırlı Sorumluluğu’ (2007) 14(2) Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 81
• Gençtürk M, ‘Yeni Türk Ticaret Kanununa Göre Taşıyıcının Sınırsız Sorumluluğunu Gerektiren Ağır Kusurları ve Türk Mahkemelerinin CMR’yi Uygulaması Bakımından Muhtemel Etkisi’ (2012) 16(4) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 117
• Kahraman Z, ‘Medeni Hukuk Bakımından Pervasızca Hareket’, Prof. Dr. Galip Sermet Akman’a Armağan (Filiz Kitabevi 2020) 405
• Kara H, Deniz Ticareti Hukuku (B. 1, On İki Levha Yayıncılık 2020)
• Karan H, The Carrier’s Liability under International Maritime Conventions – The Hague, Hague-Visby and Hamburg Rules (B.1, E. Mellen Press 2005)
• —— Özgenur Kara ve İzel Varan, Uluslararası Eşya Taşıma Sözleşmesi Hakkında Konvansiyon, CMR Şerhi (B.2, Yetkin Yayınları 2020)
• Katsivela M, ‘Loss of the Carrier’s Limitation of Liability under the Hague-Visby Rules and the Warsaw Convention: Common Law and Civil Law Views’ (2012) 26(2) Australian and New Zealand Maritime Law Journal 118
• Kender R, ‘Deniz Ticareti Hukukunda Donatanın Sınırlı Sorumluluğu (TTK Tasarısındaki Hükümlerin Değerlendirilmesi İle)’ (2005) 2(2) Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 115
• Kılıçoğlu AM, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (B. 24, Turhan Kitabevi 2020)
• Kula-Değirmenci N, Türk Hukukunda Deniz Alacaklarına Karşı Sorumluluğu Sınırlama Fonu (B. 1, On İki Levha Yayıncılık 2015)
• Mandaraka-Sheppard A, Modern Maritime Law, Volume 2: Managing Risks and Liabilities (B. 3, informa law from Routledge 2013)
• Nomer HN, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (B. 17, BETA 2020)
• Oğuzman MK ve Öz T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt 2 (B. 16, Vedat Kitapçılık 2021)
• Rabe D ve Bahnsen KU, Seehandelsrecht: Fünftes Buch des Handelsgesetzbuches mit Nebenvorschriften und Internationalen Übereinkommen (B.5, C.H. Beck 2018)
• Sopacı-Öztuna B, ‘6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1484. Maddesine Göre Zorunlu Sorumluluk Sigortasında Sigortacının Zarar Görene Karşı İfa Yükümlülüğü’ (2012) 18(2) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi (Özel Sayı) 699
• Sözer B, ‘Hava Yolu ile Yapılan Milletlerarası Taşımalarda Yolcunun Ölümü veya Yaralanması Sonucunda Doğan Zararlardan Taşıyanın Sorumluluğu’ (1987) 9(3) BATİDER 765 (‘Taşıyanın Sorumluluğu’)
• —— Deniz Ticareti Hukuku I (Ders Kitabı) (B. 6, Vedat Kitapçılık 2021) (Deniz Ticareti I)
• Süzel C, ‘Gemi Yakıtı Sözleşmesi 2001: Amaç, Kapsam ve Uygulama Alanı’ (2017) 12 Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 117 (‘Gemi Yakıtı Sözleşmesi’)
• —— Navlun Sözleşmesinden Doğan Sorumluluğun Sınırlandırılması (B.1, On İki Levha Yayıncılık 2021) (Sorumluluğun Sınırlandırılması)
• Şenocak K, ‘Sorumluluk Konusu Olaya Kasten Neden Olma (TTK m. 1477)’, Samim Ünan ve Emine Yazıcıoğlu (eds), Sigorta Hukuku Sempozyumları (B.1, On İki Levha Yayıncılık 2018) 173
• Tetley W, Marine Cargo Claims (B.4, Blais 2008)
• Tsimplis M, ‘Chapter 12: Limits of Liability’, The Rotterdam Rules: A Practical Annotation (B.1, Informa 2009) 181 (Liability)
• —— ‘The Liabilities of the Vessel’, Yvonne Baatz (ed), Maritime Law (B. 5, informa law from Routledge 2021) 246 (‘Vessel’)
• Ülgen H, Hava Taşıma Sözleşmesi (B. 1, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstütüsü Yayınları 1987)
• Ünan S, Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Altıncı Kitap, Sigorta Hukuku, Cilt II, Sigorta Türlerine İlişkin Özel Hükümler, Birinci Bölüm, Zarar Sigortaları (Madde 1453-1486) (B.1, On İki Levha 2016)
• Wilson JF, Carriage of Goods by Sea (B. 7, Longman 2010)
• Yavaş A, Kara Yolunda Konteyner ile Yapılan Yük Taşımasında Kayıp veya Hasardan Doğan Sorumluluk (Türk Hukukunda ve Uluslararası Sözleşmelerde) (B. 1, On İki Levha Yayıncılık 2016)
• Yazıcıoğlu E, Hamburg Kuralları’na Göre Taşıyanın Sorumluluğu Lahey/Visby Kuralları ile Karşılaştırmalı Olarak (B.1, Beta 2000) (Hamburg Kuralları)
• —— Kender/Çetingil Deniz Ticareti Hukuku (B. 16, Filiz Kitabevi 2020) (Kender/Çetingil)
• Yeşilova E, Taşıyıcının CMR Hükümlerine Göre Yardımcı Şahıslarının ve Müteakip Taşıyıcıların Eylemlerinden Doğan Sorumluluğu (B. 1, Yetkin Yayınları 2004)
• Yetiş-Şamlı K, Yeni Türk Ticaret Kanunu’na Göre Taşıyanın Zıya, Hasar ve Geç Teslimden Sorumluluğu (B.1, On İki Levha Yayıncılık 2013)