ISO 56002 İNOVASYON YÖNETİM SİSTEMİ KAPSAMINDA KÜLTÜREL BOYUTLARIN ORGANİZASYONEL KÜLTÜRE ETKİSİ: TÜRKİYE UYGULAMALARI ÇERÇEVESİNDE BİR ÇALIŞMA

Yıl 2024, Sayı: 30, 201 - 213, 30.08.2024

Ömer Özkan , Metin Özmutaf

https://doi.org/10.58348/denetisim.1504346

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, ISO 56002 İnovasyon Yönetim Sisteminin temel boyutlarından olan kültür boyutunun kurumsal / organizasyonel kültüre etkisinin Türkiye’de ISO 56002 İnovasyon Yönetim Sistemi’ni ilk uygulayan uygulayıcıların görüşleri kapsamında belirlenmesidir. Bu amaca yönelik olarak hazırlanan anket, Türkiye’de ilk kez 56002’yi uygulamış enerji sektörlerinde faaliyet gösteren bir organizasyonda Ocak 2024 – Şubat 2024 tarihleri arasında 25 bireye uygulanmıştır. Bu çerçevede araştırmanın yapıldığı tarih itibariyle konu ile ilgili evrenin tamamı olan 30 uygulamacıdan 25 bireyin katılımı diğer bir değişle yaklaşık olarak % 83’lük katılım sağlanmıştır. Araştırmada faktör analizi sonucuna göre ISO 56002 İnovasyon Yönetim Sistemi çerevesinde kültürel boyut olarak organizasyonel kültürü pozitif olarak etkilediği belirlenen ve içerdikleri önermelere uygun olarak isimlendirilen “Karar verme, iş birliği, proaktiflik ve risk”, “Liderlik, kültürel algı ve iletişim”, “Yenilik ve katılım”, “Strateji ve yeni teknoloji” şeklinde dört faktör oluşmuştur. Dört faktörü de katılımcılar ileri düzeyde önemsemektedir. Faktörler arasında yüksek ve orta düzeyde pozitif yönde doğrusal bir korelasyon belirlenmiştir. Ayrıca, katılımcılar çoğunluğu ISO 56002 İnovasyon Yönetim Sisteminin çok yüksek ve yüksek seviyede; organizasyonel kültürü desteklediği, sistemin kültürel boyutu ile organizasyonel boyutunun örtüştüğü ve sistemin kültürel boyutunun organizasyonel kültürü gelişitirdiği algısına sahiptir.

Anahtar Kelimeler

ISO 56002 İnovasyon Yönetim Sistemi, kültürel boyut, organizasyon kültürü, uygulamacılar

Destekleyen Kurum

SOCAR Türkiye

THE EFFECT OF CULTURAL DIMENSIONS ON ORGANIZATIONAL CULTURE WITHIN THE SCOPE OF ISO 56002 INNOVATION MANAGEMENT SYSTEM: A STUDY WITHIN THE FRAMEWORK OF TÜRKİYE IMPLEMENTATIONS.

Öz

The main purpose of this research is to determine the effect of the culture dimension, which is one of the basic dimensions of the ISO 56002 Innovation Management System, on corporate / organizational culture, within the scope of the opinions of the first practitioners of the ISO 56002 Innovation Management System in Turkey. The survey prepared for this purpose was applied to 25 individuals between January 2024 and February 2024 in an organization operating in the energy sectors that implemented 56002 for the first time in Turkey. In this context, as of the date of the research, the participation of 25 individuals out of 30 practitioners, which is the entire population on the subject, in other words, approximately 83% participation was achieved. According to the results of the factor analysis in the research, the cultural dimension within the framework of ISO 56002 Innovation Management System was determined to positively affect the organizational culture and was named in accordance with the propositions they contain: "Decision making, cooperation, proactiveness and risk", "Leadership, cultural perception and communication", Innovation and participation", "Strategy and new technology". Four factors were formed: ". Participants attach great importance to all four factors. A high and moderate positive linear correlation was determined between the factors. In addition, the majority of participants stated that the ISO 56002 Innovation Management System is at a very high and high level; It has the perception that it supports organizational culture, that the cultural dimension of the system and the organizational dimension overlap, and that the cultural dimension of the system develops the organizational culture.

Anahtar Kelimeler

ISO 56002 Innovation Management System, cultural dimension, organizational culture, practitioners

Kaynakça

• Akdemir, A., (2012), “İşletmeciliğin Temel Bilgileri”, Ekin Basım Yayın Dağıtım, İstanbul.
• Altıntaş, F. F. (2021). İnovasyon ve girişimcilik arasındaki ilişkinin çok yönlü olarak incelenmesine yönelik ampirik bir araştırma. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(26), Nisan 2021. e-ISSN: 2147-6152.
• Aslantaş, T. (2021). İnovasyon Kapasitesini Değerlendirmeye Yönelik Bir Uygulama. Çankaya Üniversitesi, Teknoloji Transfer Ofisi Uygulama ve Araştırma Merkezi, Ankara.
• Ayaz, S. (2019). Açık inovasyonda güvenin inovasyon üretme kapasitesine etkisi: Türkiye'deki açık inovasyon takımları üzerine bir araştırma. Doktora tezi, Sayfa 6.
• Barutçugil, İsmet, Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, Kariyer Yay., İstanbul, 2004.
• Çeliktaş, H. (2008), İnovasyon Yönetimi: Çukurova Bölgesinde Faaliyet Gösteren Şirketlerde İnovasyon Uygulamalarının Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demirtaş, Ö. (2003),Stratejik insan kaynakları yönetimi ve örgütsel inovasyon, Marmara Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,C:XXXV,S:II,
• Drucker, P. (1985) İnovasyon ve Girişimcilik: Uygulamalar ve İlkeler. Harper & Row, New York.
• Fararo, Thomas J., Talcott Parsons (1902-1979), International Encyclopedia of Economic Sociology edited by Jens Beckert and Milan Zafirovski, Routledge, 2006.
• Fırat, İ., ve Yeşil, S. (2023). Dönüşümcü Liderlik Özelliklerinin İşletmenin Yenilik Yeteneği ve Performansı Üzerindeki Etkisi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 42. https://doi.org/10.18221/bujss.771266
• Gürkan, G. Ç. (2012). İnovasyon Sürecinin Fikir Geliştirme Aşamasında Yönlendiren Kullanıcıların Rolü ve Ürün Performansına Katkısı: Bir Araştırma. Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
• Hamel, G., and Valikangas, L. (2003). "The Quest for Resilience." Harvard Business Review, 81(9), 52-63.
• Herbig, P., and Dunphy, S. (1998). "Culture and Innovation". Cross Cultural Management, 5(4):13-21. https://doi.org/10.1108/13527609810796844
• Hofstede, Geert, Dimensionalizing Cultures: The Hofstede Model in Context, Dimensionalizing Cultures: The Hofstede Model in Context.Online Readings in Psychology and Culture, 2(1), 2011: 1-26. https://doi.org/10.9707/2307-0919.1014
• Hyland, J., and Karlsson, M. (2021). Towards a Management System Standard for Innovation. Journal of Innovation Management, 9(1), 11-19. https://doi.org/10.24840/2183-0606_009.001_0002
• Ibarra, H.(1993),Network centrality, power, and innovation involvement: determinants of technical and administrative roles, Academy of Management Journal, 36/33. https://doi.org/10.2307/256589
• ISO. (2021). "TS EN ISO 56002: Yenilikçilik (İnovasyon) Yönetimi – İnovasyon Yönetim Sistemi." ISO 56002 standardı.
• Jones, Gareth R., “Değişen Örgütsel Çerçevede Örgüt Tasarımı ve Stratejisi”, Örgüt Kuramı, Örgüt Tasarımı ve Örgütsel Değişim, Çev: Deniz Dirik, Editör: Asena Altın Gülova, Lale Oral Ataç, Deniz Dirik, Gazi Kitabevi, Ankara, 2017.
• Kaplan, R. S., and Mikes, A. (2012). "Managing Risks: A New Framework." Harvard Business Review, 90(6), 48-60.
• Karaman, H. (2019). Stratejik İnovasyon Yönelimi, İnovasyon Yetenekleri ve İnovasyon Performansı İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Altınbaş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kendir, V., Sinsoysal, B., Orçanlı, K & Boztoprak, H. (2019). ÖrgütKültürü ile Örgütsel Yenilikçilik Arasındaki İlişkide Örgütsel Öğrenmenin Aracı Rolü. KAÜİİBFD, 10(20), 881-908.
• Khan, P.A.,Johl, K.S. and Jhol, K.S. (2021).Does adoption of ISO 56002-2019 and green innovation reporting enhance the firm sustainable development goal performance? An emerging paradigm. ERP Environment and John Wiley & Sons Ltd. wileyonlinelibrary.com/journal/bse. https://doi.org/10.1002/bse.2779
• Kogabayev, T. ve Maziliauskas, A., The Definition And Classification of Innovation, Holistica, 8(1), 2017: 61-63. https://doi.org/10.1515/hjbpa-2017-0005
• Kong, S-H, A Portrait Of Chinese Enterprise Through The Lens Of Organizational Culture, Asian Academy of Management Journal, 8(1), 2003: 83-102.
• Kotter, John P. "Leading Change", Harvard Business Review Press, 2012. https://doi.org/10.15358/9783800646159
• Nahavandi, A. ve Malekzadeh, A., Örgütsel Behavior, Prentice-Hall, Inc., New Jersey, 1999.
• Naranjo-Valencia, J. C., Jiménez-Jiménez, D. ve Sanz-Valle, R. (2016). Studying the links between organizational culture, innovation, and performance in Spanish companies. Revista Latinoamericana de Psicología, 48 (1), 30-41. https://doi.org/10.1016/j.rlp.2015.09.009
• Şirket. Revista Latinceoamericana de Psicología, 48(1), 30-41
• Ng, Siew I., Lee, Julie A. and Soutar, Geoffrey N., Are Hofstede’s and Schwartz’s value frameworks congruent? , International Marketing Review, 24(2), 2007: 164-180. https://doi.org/10.1108/02651330710741802
• Nukic, Ivana S., Matotek, Josipa, Importance and Trends of Organizational Culture in Construction in Eastern Croatia, Econwievs, 27(1), 2014: 25-20.
• Pervaiz, K. A. (1998). "Managing Innovation: Integrating Technological, Market and Organizational Change." John Wiley & Sons.
• Riggio, Ronald E., Endüstri ve Örgüt Psikolojisine Giriş, Çev: Belkıs Özkara, Nobel Yay., Ankara, 2014.
• Peters, Tom J. and Waterman, Robert H., In Search of Excellence - Lessons from America’s Best-Run Companies, HarperCollins Publishers, London, 1982.
• Porter, E. Michael, “Stratejiyi Şekillendiren Beş Rekabet Kuvveti”, Strateji, Çev.: Melis İnan, Optimist Yay., İstanbul, 2011.
• Rayane, R., Djenouhat. A. and Kherbachi. H. (2023). The Role of Innovation Management System ISO 56002 Standard in the Competitive Edge toward Sustainability. Sumerianz Journal of Business Management and Marketing, 6(1): 1-8. https://doi.org/10.47752/sjbmm.61.1.8
• Russell, R. D. (1989). "How Organisational Culture Can Help to Institutionalise the Spirit of Innovation in Entrepreneurial Ventures". Journal of Organizational Change Management, 2(3):7 -15. https://doi.org/10.1108/09534818910005773
• Sanrı, H. (2011). Yönetim Fonksiyonları Bağlamında İnovasyon Yönetimi: Türkiye Mobilya Endüstrisinde İnovasyon Yönetimi Sürecinin İncelenmesi ve Bir Model Önerisi. Yüksek Lisans Tezi
• Schöenherr, T. (2020). "Implementing ISO 56002: Innovation management system – Guidance." International Journal of Innovation Management, 24(5), 1-20.
• Tharp, Bruce M., Defining “Culture” and “Organizational Culture”: From Anthropology to the Office, Haworth, 2009.
• Topaloğlu, M. ve Kara, D. (2004), “Örgütsel Kültürün Yöneticilerin YönetselDavranışları Üzerindeki Etkileri (A Grubu Seyahat Acentelerinde Bir Uygulama)”,Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 2, 121-141.
• Trompenaars, Fons ve Hampden-Turner, Charles, Riding The Waves of Culture, Nicholas Brealey Publishing, London, 1998. https://doi.org/10.1016/S0925-5273(98)00183-2
• Tuominen, M. (1999). “An Analysis of Innovation Management Systems’ Characteristics”. [İnovasyon Yönetimi Sistemlerinin Özelliklerinin Analizi]. International Journal of Production Economics, 60-61, 135-143
• UNIDO, ISO 56002:2019, Innovation Management System – A Practical Guide, Switzerland, 2022.
• Yüksel, A. (2023). İnovasyon için Yenilikçi Yönetim Sistemi Yaklaşımları. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KOSBED), 30, 32-33.
• Walsh, V., Roy, R., Bruce, M. ve Potter, S. (1992). Winning by Design: Technology, Product Design and International Competitiveness. Oxford: Blackwell Business
• Zengin, Ş., ve Bekmezci, M. (2021). İşletmelerde Değişim Yönetimi ve İnovasyon. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi 8 (15),10- 21. https://doi.org/10.54709/iisbf.974183