Türkiye’de Üniversite Gençliğinin İslam Dinine İnanma Düzeylerine Bakış: Literatür Taraması

Year 2023, Volume: 11 Issue: 2, 282 - 297, 30.11.2023

Ayşe Elmalı Karakaya Meryem Karataş Tuğba Erultunca Abdullah İnce

https://doi.org/10.33931/dergiabant.1360733

Abstract

Bu çalışmada, üniversite gençliğinin İslam dinine olan inanç düzeyleri ve inanma biçimleri ile ilgili alanyazında yer alan çalışmaların sistematik olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda veri tabanları ve anahtar kelimeler belirlenerek ilgili literatür 2000-2023 yılları arasında yayımlanan makaleleri kapsayacak şekilde betimsel bir analize tabi tutulmuştur. Araştırma, amacı bakımından keşfedici araştırma olup keşfedici araştırma yöntemlerinden literatür taraması şeklinde yürütülmüştür. Bu yolla, belirtilen soruya ilişkin verilen yanıtların kapsamını, hangi alana ait olduğunu, ilgili alanda nasıl değerlendirildiğini, araştırma sahalarının hangi yönde değiştiğinin tespit edilmesi hedeflenmiştir. İncelemeye dahil edilen 96 makalenin analizi sonucunda gençlerin büyük oranda İslam dininin inanç sistemini kabullendikleri görülmüştür. Gençlik kategorisinin genişliğini ve özelliklerini göz önünde bulundurarak, gençlik ve dini inanç konusunun toplumsal ve bireysel etkilerinin özellikle nitel çalışmalar ile yeniden sorgulanması gerektiği ortaya çıkarılmıştır. Bununla birlikte, gençlik döneminin etkisiyle tekrar sorgulanan, bazen pekiştirilen bazen de yeniden kurgulanan inançla ilgili “soru, merak, ilgi, şüphe ve eğilimlerin” mümkün olduğunca doğru, anlaşılır, objektif zeminlerde değerlendirilmesi ve tartışılması için daha spesifik sorular ve daha küçük gruplarla farklı disiplinlerde yapılacak çalışmalara ihtiyaç duyulduğu da anlaşılmıştır.

Keywords

Din Sosyolojisi, Gençlik, Üniversite Gençliği, Dini İnanç

Ethical Statement

Bu çalışma, Sakarya Üniversitesi ve Türkiye Diyanet Vakfı desteğiyle yürütülen “Gençlerin İslam’a İnanma Düzeyleri ile İnanç Sorunlarının Tespiti ve İnanç Sorunlarıyla Aile Kurumu İlişkisinin İncelenmesi” projesi kapsamında üretilmiştir.

Supporting Institution

Sakarya Üniversitesi, Türkiye Diyanet Vakfı

An Overview of the Level of Belief in Islam Among University Youth in Turkey: A Literature Review

Abstract

In this study, it was aimed to systematically examine the studies in the literature on the belief levels and belief styles of university youth in Islam. In this context, databases and keywords were determined and the relevant literature was subjected to a descriptive analysis covering articles published between 2000 and 2023. The research is exploratory research in terms of its purpose and was conducted as a literature review, one of the exploratory research methods. In this way, it aims to determine the scope of the answers given to the specified question, which field it belongs to, how it is evaluated in the relevant field, and in which direction the research fields have changed. As a result of the analysis of the 96 articles, it was seen that young people largely accept the belief system of Islam. Considering the characteristics of the youth category, it was also revealed that the social and individual effects of youth and religious belief should be re-examined, especially through qualitative studies. In order to evaluate and discuss the "questions, curiosities, interests, doubts and tendencies" related to belief, which are questioned, sometimes reinforced and sometimes reconstructed with the influence of the youth period, on as accurate, understandable and objective grounds as possible, more specific questions and studies to be conducted in different disciplines with smaller groups are needed.

Keywords

Sociology of Religion, Youth, University Youth, Religious Belief, Faith

References

• Altun, Veysel Karani. “Din Eğitimi Bağlamında Üniversite Öğrencilerinin Dindarlık Algı Düzeyleri Üzerine Bir İnceleme (İnönü Üniversitesi Örneği)”. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 9/1 (2020), 115-131.
• Arslan, Mustafa. “Paranormal İnanç Ölçeğinin Türkçe Versiyonunun Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. İ. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/2 (2010), 23-40.
• Aygün, Abdullah - Karadeniz, Hayrettin. “Üniversite Gençlerinin Kur’an’a Dair İlgi, Algı ve Bilgileri: Giresun Üniversitesi Örneği”. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi 9/16 (2017), 97-133.
• Az, Mehmet Sait - Acar, Muhammet Cevat. “Dindarlık ile Özgecilik Arasındaki İlişki: Üniversite Öğrencileri ile Yapılan Bir Araştırma” 7/1 (2020), 742-773.
• Bayyiğit, Mehmet. Üniversite Gençliğinin Dini İnanç Tutum ve Davranışları Üzerine Bir Araştırma: Selçuk Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Anket Uygulaması. Uludağ Üniversitesi, Doktora Tezi, 1989. http://acikerisim.uludag.edu.tr/jspui/handle/11452/7461
• Bulut, Meryem. “Öğrencilerin Dini İnançları ve Kimlikleri ile Siyasal Tercihlerinin İlişkisi”. Antropoloji 24 (2010), 115-132.
• Bülbül, Şahamet - Sinan, Melek. “Üniversite Gençliğinin Muhafazakar Tutumlar Açısından İncelenmesi”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12/1 (2010), 186-217.
• Collins-Mayo, Sylvia. “Youth and Religion: An International Perspective”. Theo-Web. Zeitschrift Fuer Religionpaedagogik [Academic Journal of Religious Education] 11/1 (2012), 80-94.
• Dağcı, Abdullah - Kartopu, Saffet. “Üniversite Öğrencilerinin Kur’an-ı Kerim’e Yönelik Algıları: Müslüman-Türk Örneklem Üzerine Metaforik Bir Araştırma”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/12 (2017), 235-253.
• Demir, Talip. “Kutsal Olan Her Şey Buharlaşıyor Mu? Z Kuşağının Değer Yöneliminde Transhümanist İzler”. Marifetname 9/1 (2022), 111-139.
• Diyanet-Sen. “Din ve Toplum Dergisi _ Gençlik ve Din sayısı”. Din ve Toplum 17 (2022).
• Doğan, Metin. “Ülkemiz Dindar Gençliğinin Kimlik Kolajında Kültürel, Küresel ve Küyerel Etkiler; Dini Sosyolojik Tartışma Alanları ve Bazı Öneriler”. İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi- İhya International Journal of Islamic Studies 9/1 (2023), 238-267. https://doi.org/10.5281/ZENODO.7513453
• Doğanay, Süleyman. “Üniversite Öğrencilerinin İnanç Gelişimlerine ve Anlam Arayışlarına Yönelik Nitel Bir Çalışma”. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/1 (2023), 47-66. https://doi.org/10.17859/pauifd.1252438
• Düzgün, Şaban Ali. “Çağın Meydan Okumaları Karşısında Genç Zihinler ve İnanç Krizi”. Kelam Araştirmaları 13/1 (2015), 13-22.
• Giddens, Anthony. Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları, 2012.
• Gökçe, Sena - Tekin, İshak. “Z Kuşağının Dindarlık Eğilimleri”. Talim: Journal of Education in Muslim Societies and Communities 2/5 (2021), 182-205.
• Güner, Berrin. “Gençlerin Dini İnançları ve Deizme Yönelim Durumları: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Örneği”. Turkish Studies-Social Sciences 16/5 (2021), 1825-1840.
• Hökelekli, Hayati. Ergenlik Çağı Gençlerinin Dini Gelişimi. Uludağ Üniversitesi, Doktora Tezi, 1983. http://acikerisim.uludag.edu.tr/jspui/handle/11452/31666
• İnce, Abdullah. “Beliren Yetişkinlerde Din ve Allah Tasavvuru”. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9/3 (2022), 884-914.
• Karslı, Necmi. “FETÖ Darbe Girişiminin Gençlerin Din ve Cemaat Algısı Üzerindeki Etkisi”. Bilimname 37/1 (2019), 1187-1210.
• Karslı, Necmi. “Üniversite Öğrencilerinde Manevi-İnsani Değerler ve Dindarlık İlişkisi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 50 (24 Haziran 2021), 143-174. https://doi.org/10.17120/omuifd.891300
• Kartopu, Saffet - Dağcı, Abdullah. “Üniversite Öğrencilerinin Hz. Muhammed’e Yönelik Algıları: Metaforik bir Araştırma”. The Journal of Academic Social Science Studies 34 (2015), 217-235.
• Kaya, Mevlüt - Aydın, Cüneyd. “Üniversite Öğrencilerinin Dini İnanç ile Ahlaki Olgunluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 30 (2011), 15-42.
• Kıraç, Ferdi. “Üniversite Öğrencilerinde Dindarlık Eğilimi ve Anlam Duygusu”. Mukaddime 7 (2013), 165-177.
• Koştaş, Münir. Üniversite Öğrencilerinde Din’e Bakış. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1995.
• Kula, Mustafa Naci. Ergenlerde Kimlik Bunalımı ve Din Eğitiminin Etkisi. Uludağ Üniversitesi, YL Tezi, 1986. http://acikerisim.uludag.edu.tr/jspui/handle/11452/9545
• Kuruçay, Yasin. “Ergenlerde Dinin Hayatın Anlamına Olan Etkisi Üzerine Bir Araştırma”. Eskiyeni 41 (2020), 599-622.
• Lacivert. “Yeni Sekülerlik Dosyası”, 2021.
• Malkoç, Mehmet. “Gençliği Dini Değerlerden Uzaklaştıran Sebepler”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/16 (2019), 252-268.
• Meydan, Hasan - Aydın, Sare. “Üniversite Gençliğinin Kurumsal ve Öznel Dindarlığa Bakışı ve Etkileyen Faktörler Üzerine Nitel Bir Araştırma”. Bülent Ecevit İlahi̇yat Fakültesi Dergi̇si̇ 7/2 (2020), 299-323.
• Mutlu, Kayhan - Kahraman, Yavuz. “Değişim Yönetimi: Üniversite Öğrencilerinin İnanç Sistemindeki Değişimler”. Yönetim ve Ekonomi 19/2 (2012), 119-237.
• Odabaşı, Fatma. “Kime/Neye, Niçin ve Nasıl İtaat Ediyorlar? Gençlerin İtaat Algısı ve Din Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma”. ASOBİD - Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 9 (2021), 33-82.
• Ok, Üzeyir. “Biyografik Anlatıya Dayalı İnanç Gelişimi Biçimleri ve Nicel Ölçümler”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/121-155 (2012).
• Öngen, Erol. “Türkiye’de Tezsiz Yüksek Lisans Programları Öğrencilerinin Batıl İnanç Düzeyleri”. V. Uluslararası Türk Kültürü ile Sanatları Kongresi-Sanat Etkinlikleri.
• Özgüven, Alperen Cemal - Arı, Yılmaz. “Üniversite Gençliğinin Din Algısı”. Darulhadis İslami Araştırmalar Dergisi 3 (2023), 143-155.
• Paker, Kamile Oya - İçin Akçalı, Selda. “Dinin Bireyselleşmesi: Üniversite Gençliği ile Bir Ölçek Çalışması”. Gaziantep University Journal of Social Sciences 11/4 (2012), 1440-1459.
• Pekdemir, Köksal. “Din ve Zihniyet: 20-25 Yaş Aralığındaki Erkek Öğrencilerin Gündelik Hayat Pratikleri”. Journal of Humanity and Society (İnsan & Toplum Dergisi) 9/1 (2019), 51-84.
• Seyhan, Yaşar. “Üniversite Öğrencileri Örnekleminde Dua Tutumu ve Tanrı Tasavvuru”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 14/2 (2014), 175-204.
• Stebbins, Robert Alan. Exploratory Research in the Social Sciences. SAGE Publictions, 2001. United Nations Development Programme. UNDP Youth Strategy (2014-2017).
• Yapıcı, Asım. "Yeni Bir Dindarlık Ölçeği ve Üniversiteli Gençlerin Dinin Etkisini Hissetme Düzeyi: Çukurova Üniversitesi Örneği". Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 6 / 1 (2006) 66-116.
• Yapıcı, Asım. “Modernleşme-Sekülerleşme Sürecinde Türk Gençliğinde Dinî Hayat: Meta-Analitik Bir Değerlendirme”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 12/2 (2012), 1-40.
• Yapıcı, Asım. “Şüphe ve İnanç Kıskacında Gençlerin Din ve Dindarlık Algıları”. İlahiyat Akademi 12 (29 Aralık 2020), 1-44.
• Yavuzer, Hasan vd. “Üniversite Gençliğinin Din Algısı - Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Örneği”. Millî Kültür Araştırmaları Dergisi (MİKAD) 2/2 (2018), 22-48.
• Yılmaz, Kürşad. “Üniversite Öğrencilerinin Dini Yönelimleri ile Bireysel Değerleri Arasındaki İlişki”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16/29 (2013), 129-146.
• Yildirim, Ibrahim. “Some Values of Turkish University Students From Varying Degrees of Religiosity”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16-17 (1999), 113-123.
• Yüksel, Zeynep. “Gençliğin Anlam Arayışında Din Eğitiminin Katkısının İncelenmesi”. ÇAKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11/1 (2020), 376-395.