BORSA İSTANBUL’DA PAY SENEDİ GETİRİLERİ İLE İŞLEM HACMİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2016, Cilt: 18 Sayı: 1, 11 - 30, 18.04.2016

Gökben Çevikcan Oktay Taş , Kaya Tokmakçıoğlu

https://doi.org/10.16953/deusbed.89624

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada Borsa İstanbul’da pay senedi fiyatlarıyla işlem hacmi arasındaki ilişki 2000/01-2014/06 dönemi için incelenmiştir. Günlük işlem hacmi ile endeks verilerinin kullanıldığı araştırmada regresyon analizinin ve Granger nedensellik testinin yanı sıra Johansen Eşbütünleşme analizi ile VAR Modeli uygulanmıştır. İncelenen dönem için %5 anlamlılık düzeyinde işlem hacmi ve getiri ile getiri oynaklığı arasında eşanlı ve dinamik bir ilişki bulunmuş, fiyat değişimlerinin işlem hacimlerini etkilediği gözlemlenmiştir. Granger nedensellik testi sonuçlarına göre ise fiyat ve hacim hareketleri arasındaki ilişki tek yönlü olup, yönü fiyattan hacme doğrudur. Regresyon analiz sonuçlarını doğrulama için kurulan VAR (Vector Autoregression Model) modelinde de benzer sonuçlar gözlemlenmiş, fiyat hareketlerinin işlem hacimlerinde etkili olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Getiri, Hacim, Borsa İstanbul, Granger Nedensellik Testi, VAR Modeli.

THE RELATIONSHIP BETWEEN TRADING VOLUME AND RETURNS IN BORSA ISTANBUL

Öz

This paper investigates the stock price-volume relation in Borsa Istanbul for the period 2000/01-2014/06. Regression analysis, Granger Causality Test, Johansen Cointegration Test and VAR Model are applied by using daily index data. It is documented a dynamic and contemporaneous relation between volume and return and return volatility as well at 5 % significance level. In this study, it is found that there is a one-way causality between trading volume and return. In order to verify the results of regression analysis, the VAR Model are also analysed and the results show that the price movements affect the trading volume.

Keywords: Return, Volume, Borsa Istanbul, Granger Causality Test, Vector Autoregression Model.

Kaynakça

• Ahmed, H. J. A., Hassan, A. ve Nasir, A. M. D. (2005). The relationship between trading volume, volatility and stock market returns: A test of mixed distribution hypothesis for a pre and post crisis on Kuala Lumpur stock exchange. Investment Management and Financial Innovations, 3: 146-158.
• Badhani, K. N. (2005). Stock price-volume causality at index level. http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=874914, (02.09.2014).
• Acar Boyacıoğlu, M., Güvenek, B. ve Alptekin, V. (2010). Getiri volatilitesi ile işlem hacmi arasındaki ilişki. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (48): 200-217.
• Chuang, W., Liu, H. H. ve Susmel, R. (2012). The bivariate GARCH approach to investigating the relation between stock returns, trading volume, and return volatility. Global Finance Journal, 23 (1): 1-15.
• Chen, G-m., Firth, M. ve Rui, O. M. (2001). The dynamic relation between stock returns, trading volume and volatility. Financial Review, 36 (3): 153-174.
• Clark, P. K. (1973). A subordinated stochastic process model with finite variance for speculative prices. Econometrica, 41 (1): 135-155.
• Clark, J. ve Berko, E. (1997). Foreign investment fluctuations and emerging market stock returns: The case of Mexico. Federal Reserve Bank of New York Staff Reports. New York: Federal Reserve Bank of New York Publishing No: 24.
• Copeland, T. E. (1976). A model of asset trading under the assumption of sequential information arrival. The Journal of Finance, 31 (4): 1149-1168.
• Çukur, S., Gümrah, Ü. ve Üstün Gümrah, M. (2012). İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında hisse senedi getirileri ve işlem hacmi ilişkisi. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 5 (1): 20-35.
• Darrat, A. F., Rahman, S. ve Zhong, M. (2003). Intraday trading volume and return volatility of the DJIA stocks: A note. Journal of Banking & Finance, 27 (10): 2035-2043.
• Deo, M., Srinivasan, K. ve Devanadhen, K. (2008). The empirical relationship between stock returns, trading volume and volatility: Evidence from select Asia-Pacific stock market. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 12: 58-68.
• Darwish, M. (2012). Testing the contemporaneous and causal relationship between trading volume and return in the palestine exchange. International Journal of Economics and Finance, 4 (4): 182-192.
• Epps, T. W. (1975). Security price changes and transaction volumes: Theory and evidence. American Economic Review, 65 (4): 586-597.
• Harris, L. (1986). A transaction data study of weekly and intraday patterns in stock returns. Journal of Financial Economics, 16 (1): 99-117.
• He, L., Yang, S., Xie, W. ve Han, Z. (2014). Contemporaneous and asymmetric properties in the price-volume relationships in China’s agricultural futures market. Emerging Markets Finance & Trade, 50 (1): 148-166.
• Jennings, R. H., Starks, L. T. ve Fellingham, J. C. (1981). An equilibrium model of asset trading with sequential information arrival. Journal of Finance, 36 (1): 143-161.
• Kara, O. ve Kurutkan, M. N. (2014). İş gücü verimliliği ile imalat sektörü büyüme hızı arasındaki ilişki. Route Educational and Social Science Journal, 1 (2): 11-25.
• Gökçe, A. (2002). İMKB’de fiyat-hacim ilişkisi: Granger nedensellik testi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (3): 43-48.
• Griffin, J. M., Nardari, F. ve Stulz, R. M. (2007). Do investors trade more when stocks have performed well? Evidence from 46 countries. Review of Financial Studies, 20 (3): 905-951.
• Johansen, S. ve Juselius, K. (1990). Maximum likelihood estimation and inference on cointegration with applications to the demand for money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52 (2): 169-210.
• Lamoureux, C. G. ve Lastrapes, W. D. (1990). Heteroskedasticity in stock return data: volume versus GARCH effects. Journal of Finance, 45 (1): 221-229.
• Karpoff, J. M. (1987). The relation between price changes and trading volume: A survey. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 22 (1): 109-126.
• Kıran, B. (2010). İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem hacmi ve getiri volatilitesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11 (1): 98-108.
• Medeiros, O. R. ve Doornik, B. F. N. (2008). The empirical relationship between stock returns, return volatility and trading volume in the Brazilian stock market. Brazilian Business Review, 5 (1): 01-17.
• Mucuk, M. ve Alptekin, V. (2008). Türkiye'de vergi ve ekonomik büyüme ilişkisi: VAR analizi (1975-2006). Maliye Dergisi, (155): 159-174.
• Okuyan, H. A. ve Erbaykal, E. (2011). İMKB’de yabancı işlemleri ve pay senedi getirileri ilişkisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12 (2): 256-264.
• Saadaoui, F. (2014). The price and trading volume dynamics relationship in the EEX power market: A wavelet modeling. Computational Economics, 42 (1): 47-69.
• Saatcioglu, K. ve Starks, L. T. (1998). The stock price-volume relationship in emerging stock markets: The case of Latin America. International Journal of Forecasting, 14 (2): 215-225.
• Sims, C. A. (1980). Macroeconomics and reality. Econometrica, 48 (1): 1-48.
• Tabak, B. M. (2013). The random walk hypothesis and the behavior of foreign capital portfolio flows: The Brazilian stock market case. Applied Financial Economics, 13 (5): 369-378.
• Tarkun, S., Ergür, H. O. ve Aydın, A. F. (2014). İşlem bazlı manipülasyon şirketlerinin vektör otoregresif analizi ile incelenmesi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5 (1): 37-57.
• Warther, V. A. (1995). Aggregate mutual fund flows and security returns. Journal of Financial Economics, 39 (2-3): 209-235.
• Yardımcıoğlu, F. ve Gülmez, A. (2013). Türk cumhuriyetlerinde ihracat ve ekonomik büyüme ilişkisi: Panel eşbütünleşme ve panel nedensellik analizi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetim Dergisi, 8 (1): 145-161.