TÜRKİYE’DE GEÇİCİ KORUMA STATÜSÜNDE OLAN KİŞİLERİN ÇALIŞMA HAKKI

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 4 - Dokuz Eylül Üniversitesi Uluslararası Konferansı, Göç: Önümüzdeki Yirmi Yılın Projeksiyonu ve Ötesi, 23 - 41, 31.12.2021

Asiye Şahin Emir

https://doi.org/10.16953/deusosbil.1055504

Cited By: 2

Öz

Ülkeler arasında yaşanan çatışma ve şiddet olaylarının artması sonucunda göç eden ve sığınma arayışına giren insan sayısı da artmıştır. Coğrafi konumu itibariyle göç yolları üzerinde olan ülkemiz sıklıkla göç almaktadır. Yaşanan şiddet ve çatışma nedeniyle ülkesinden ayrılmak zorunda olup kitlesel olarak veya kitlesel akın sürecinde bireysel olarak ülkemize sığınan kişiler mevzuatımızda geçici koruma statüsünde kabul edilmiştir. Ülkemize sığınan ve geçici koruma statüsünde olan kişiler, kaldıkları süre boyunca sağlık, eğitim, iletişim ve çalışma hayatında yer alma gibi birçok sorun ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Geçici koruma statüsünde olan kişilerin insan onuruna yaraşır bir şekilde hayat sürdürebilmeleri için çalışma hakkı büyük öneme sahiptir. Bu çalışmanın konusunu, ülkemizde geçici koruma kapsamında olan kişilerin çalışma hakkı ve çalışma hayatında karşılaştıkları sorunlar oluşturmaktadır. Bu çerçevede ilk olarak çalışmada geçici koruma kapsamında olan kişilere ilişkin mevzuatın gelişim süreci, mevzuatta yer alan düzenlemeler ve söz konusu yabancıların çalışma hayatında karşılaştıkları sorunlar incelenmiştir. Daha sonra ise bu kişilerin kendilerine yasaklanmış iş ve meslekte çalışmaları ile çalışma izni olmadan çalışmalarının hukuki sonuçları ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Geçici koruma statüsü, Suriyeli işçiler, Çalışma hakkı, İş sözleşmesi, Çalışma izni

THE RIGHT TO WORK IN THE TEMPORARY PROTECTION STATUS OF PERSONS IN TURKEY

Öz

As a result of the increase in conflicts and violence between countries, there is also an increase in the number of people migrating and seeking asylum. Our country, which is on the migration routes due to its geographical location, frequently receives immigration. Persons who had to quit their country due to the violence and conflict experienced and who took refuge in our country in mass or individually during the mass influx are accepted as temporary protection status in our legislation. Those people who take refuge in our country and are under temporary protection status are faced with many problems such as health, education, communication and taking part in working life during their stay. The right to work is of paramount importance for persons under temporary protection status to lead a life in a way that suits human dignity. The subject of this study is the right to work of people whose under temporary protection in our country and the problems faced by them in working life. In this framework, firstly, the development process of the legislation regarding persons under temporary protection, the regulations in the legislation and the problems faced by the foreigners in working life were examined in this study. Then, the legal consequences of these people’s working in a prohibited job and profession and working without a work permit were discussed.

Anahtar Kelimeler

Temporary protection status, Syrian workers, Right to work, Employment contract, Work permit

Kaynakça

• Acun Mekengeç, M. (2018): Türkiye’de geçici koruma kapsamında bulunan Suriyelilerin çalışma hakları. Terazi Hukuk Dergisi, 13(139), 14-24.
• Akyiğit, E. (1990). Teori ve uygulama bakımından hizmet akdinin kesin hükümsüzlüğü ve iptal edilebilirliği. İstanbul: Kazancı Hukuk Yayınları.
• Alp, M. (2004). Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun. AÜHFD, 53(2), 33-59.
• Arslan Ertürk, A. (2011). Yeni Türk Borçlar Kanununun Genel Hizmet Sözleşmesinin Kurulmasına ve Tarafların Borçlarına İlişkin Esasları. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Hükümlerinin Değerlendirilmesi Sempozyumu, Sempozyum No. 3, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Özel Hukuk Sempozyumu Özel Sayısı, 533-559.
• Aslantürk, O./Tunç, Y. E. (2018). Türkiye’de Yabancıların Çalışma İzinleri: Suriyeliler Örneği. Ombudsman Akademik, Kamu Denetçiliği Kurumu, 5 (9), 141-181.
• Aybay, R. (2015). İnsan Hakları Hukuku. 2. Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Baran Çelik, N. (2015). Türk hukukunda uluslararası koruma başvurusunda bulunan veya uluslararası korumadan yararlanan yabancıların hak ve yükümlülükleri. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. I (Özel Sayı), 67-148.
• Başarı, O. (1967). Gerekçeli Notlu Türk İş Mevzuatı. İstanbul: Güven Basım ve Yayınevi.
• Başbuğ, Ş. (2017). Geçici Koruma Kapsamındaki Yabancıların Karşılaştıkları Çalışma Sorununa İlişkin Bir “İnceleme”. İş ve Hayat Dergisi, 3(6), 137-154.
• Caniklioğlu, N. (2011). Türk Borçlar Kanununun Hizmet Sözleşmesinin Kurulmasına, Tarafların Hak ve Borçlarına İlişkin Hükümlerinin Genel Bir Değerlendirilmesi, Çalışma Hayatı Açısından Yeni Borçlar Kanunu ve Ticaret Kanunu Semineri, 20-21 Eylül 2011, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Ankara 2011, 78-109.
• Cengiz Urhanoğlu, İ. (2008). Türk Hukukunda Yabancıların İş Sözleşmesi Ehliyeti. Çalışma ve Toplum Dergisi, 4 (19), 187-211.
• Cin, M. (2005). Yabancıların kendilerine yasak işlerde veya çalışma izni almadan çalışmasının iş sözleşmesine etkisi. Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 8 (1), 23-45.
• Cin, M. (2004). Yabancıların Türkiye’de çalışma özgürlüğü ve sınırları. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Çelik, F. E. (2020). Türkiye’de geçici koruma rejimine tabi yabancılara sağlanan hizmetlere ilişkin hukuki çerçeve. ÇÜHFD, 5(1), 829-885.
• Çelikel, A. & Öztekin Gelgel, G. (2016). Yabancılar Hukuku. 22. Bası, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Çiçekli, B. (2014). Yabancılar ve Mülteci Hukuku. Güncellenmiş 5. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi 2014.
• Dalboy, E. (2020). Türk yabancılar hukukunda geçici koruma statüsü sahibi yabancıların çalışma hakları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Demir, F. (2018). En Son Yargıtay Kararları Işığında İş Hukuku ve Uygulanması. 6715 ve 7036 Sayılı Kanun Hükümleri İşlenerek Yeniden Gözden Geçirilmiş 11. Baskı, İzmir: Albi Yayınları.
• Doğan Yenisey, K. (2014). İş Hukukunun Emredici Yapısı. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Dönmez Kara, Ö. C. (2016). Türkiye’de yabancıların çalışma hakkı: Suriyelilerin işgücü piyasasındaki durumu. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0 (2), 151-174.
• Edwards, A. (2012). Temporary Protection, Derogation and the 1951 Refugee Convention. Melbourne Journal of International Law, 13(2), 1-41.
• Ekonomi, M. (1984). Ferdi İş Hukuku. 3. Baskı, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Matbaası.
• Ekşi, N. (2014). Geçici koruma yönetmeliği uyarınca geçici korumanın şartları, geçici koruma usulü, sağlanan haklar ve geçici korumanın sona ermesi. İstanbul Barosu Dergisi, 88 (6), 65-89.
• Ekşi, N (2016). Suriyeliler örneği ışığında geçici koruma sağlanan yabancıların çalışma hakları. Legal Hukuk Dergisi, 14 (158), 592-604,
• Ekşi, N. (2018). Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku, KHK- 703 ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerine Göre Hazırlanmış. 5. Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Emir, A. (2014). Selwyn’s Law of Employment. 18. Edition, United States of America: Oxford University Press.
• Ergin, H. (2007). Yabancıların çalışma ve ikahmet izninin iş sözleşmesine etkisi. Legal İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 4(16), 1357-1402.
• Güneş, B.&Mutlay F. B. (2011). Yeni Borçlar Kanununun ‘Genel Hizmet Sözleşmesi’ne İlişkin Hükümlerinin İş Kanunu ve 818 Sayılı Kanunla Karşılaştırılarak Değerlendirilmesi. Çalışma ve Toplum Dergisi, 3 (30), 231-288.
• İzmirlioğlu, A. (2018). Türk Çalışma Mevzuatı Bakımından Uluslararası Koruma ve Geçici Koruma Statüsü Sahibi Yabancı Çocuk İşçilerin Durumuna Genel Bir Bakış. İzmir Barosu Dergisi, 83 (3), 15-58.
• Kaya, C. (2017). Türkiye’de geçici koruma statüsü sahibi yabancıların çalışma hakları. Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(5), 57-77.
• Kaygısız, İ. (2017). Suriyeli Mültecilerin İşgücü Piyasasına Etkileri. Friedrich-Ebert-Stiftung Yayınları: Dünyadan. http://www.fes-tuerkei.org/media/pdf/D%C3%BCnyadan/2017/Du308nyadan%20-%20Suriyeli%20Mu308ltecilerin%20Tu308rkiye%20I307s327gu308cu308%20Piyasasina%20Etkileri%20.pdf, (Erişim Tarihi: 04.03.2021).
• Richardi, R., Dörner, H.J.&Weber, C. (2020). Personelvertretungsrecht. 5. neu bearbeitete Aufl. München: C.H.Beck Verlag, (BPersVG/Bearbeiter, §.. Rn…)
• Säcker, J. F., Rixecker, R., Oetker, H.&Limperg, B. (Hrsg) (2018). Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch. 8. Aufl., München: C.H. Beck Verlag, (MüKoBGB/Bearbeiter §…, Rn…).
• Özel, S. (2020). Türkiye’deki Suriyelilerin Hukuki Statüsü. YÜHFD, 17(2), 709-734.
• Öztürk, N. Ö. (2017). Geçici Korumanın Uluslararası Koruma Rejimine Uyumu Üzerine Bir İnceleme. AÜHFD, 66(1), 201-216.
• Saygıcı, B. (2018). Geçici koruma statüsü sahiplerinin türkiye’de çalışma hakkı ve çalışma hakkına ilişkin uygulamada karşılaşılan sorunlar. Mustafa Çakır (Ed.) Uluslararası Hukuk Kongresi: Güncel Temalar&Başlıkları (Aralık 5-9, 2018) Bildirileri içinde (1-17). Samsun: Legal Yayıncılık.
• Süzek, S. (2014). Yeni Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde İş Akdinin Geçersizliği. Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Özel Sayı, 20(1), 123-141.
• T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü: Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Uygulama Rehberi, https://www.ailevecalisma.gov.tr/medias/6248/gkkuygulamarehberi1.pdf, (Erişim Tarihi: 05.02.2021).
• Tiritoğlu Ersoy, H. H. (2019). Türkiye’de Mültecilerin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Hakları. YBHD, 4(2), 435-474.
• Tiryakioğlu, B. (1997). Türk Hukukunda Yabancıların Oturma ve Çalışma Hakkı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 46 (1), 67-84.
• Tuncay, A. C. (2017). Yeni Mevzuat Açısından Yabancıların Çalışma Hakkı. Legal İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 14(53), 77-124.
• Turan A. Y. (2019). Uluslararası koruma ve geçici koruma kapsamındaki yabancıların Türkiye’de çalışma hakkı, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (2019). Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler ve Türkiye İşgücü Piyasasına Etkileri, http://www.turkis.org.tr/, (Erişim Tarihi: 02.03.2021).
• UNHCR (2001). Protection of Refugees in Mass Influx Situations: Overall Protection Framework, Global Consultations on International Protection/ Third Track, 1st Meeting, 19 02.2001, EC/GC/01/4, http://www.unhcr.org/3ae68f3c24.html, (Erişim Tarihi: 08.02.2021).
• UNHCR (2012). Roundtable on Temporary Protection: 19-20 July 2012. International Institute of Humanitarian Law, San Remo, Italy: Summary Conclusions on Temporary Protection, 20 July 2012, http://www.refworld.org/docid/506d908a2.html, (Erişim Tarihi: 05.02.2021).
• Yılmaz Eren, E. (2017). Mülteci Hukukunda Geçici Koruma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zöllner, W., Loritz, K. G.& Hergenröder, C. W. (2008). Arbeitsrecht. 6. Aufl., München: C.H.Beck Verlag.