DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMENLERİNİN DİN EĞİTİMİ FAALİYETLERİNDE KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA (IĞDIR İLİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2023, Cilt: 26 Sayı: 2, 268 - 291, 03.01.2024

Çetin Doğru , İsmail Sağlam

https://doi.org/10.58852/dicd.1380773

Öz

Durum çalışması deseninde nitel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışma, DKAB öğretmenlerinin, çok kültürlü ortamlarda gerçekleştirdikleri din eğitimi faaliyetlerinde sorunlar yaşamakta mıdır? problemini esas alarak bu problemin çözümüne ilişkin veri ve sonuçlara ulaşmayı hedeflemiştir. Yaşanılan bir takım sorunlar var ise, bu sorunların tespiti ve buna ilişkin çözüm önerilerinin geliştirilmesini amaçlamıştır. Öte yandan din eğitimi açısından sorunların çözümü noktasında bir farkındalık oluşturma, çok kültürlü ortamlarda görev yapan DKAB öğretmenlerinin karşılaşabilecekleri sorunların türlerinin farkında olabilmeleri ya da farklılıkları yönetebilme becerisi kazanmaları adına bu çalışma, literatür için değerli görülmüştür. Bu çalışmanın veri toplama aracı olarak “Yarı yapılandırılmış görüşme formu” kullanılmıştır. Araştırmada nitel veri toplama yöntemlerinden olan görüşme/mülakat ve gözlem yöntemleri kullanılmıştır. Görüşmelerde ise birebir görüşme yaklaşımı benimsenmiştir. Araştırmanın katılımcı grubu, Iğdır’da farklı sosyo-kültürel çevrelerden gelen öğrencilerin eğitim gördüğü bazı okullarda görev yapan DKAB öğretmenlerinden oluşan 10 kişilik bir katılımcı grubu belirlenmiştir. Katılımcılar seçilirken “Amaçlı Örnekleme” yöntemi ve kartopu veya zincir örnekleme yaklaşımı tercih edilmiştir. Katılımcılardan elde edilen nitel veriler, içerik analizi yaklaşımıyla analiz edilmiştir. Buna göre katılımcılardan elde edilen ham verilerek işlenerek tema-kod ilişkisi bağlamında anlamlı çıkarımlar ortaya konulmuştur. Araştırma sonucunda kültürel veya mezhepsel farklılıkların olduğu yerlerde görev yapan DKAB öğretmenlerinin din eğitimi faaliyetlerinde birtakım sorunlar yaşadıkları saptanmıştır. Bu sorunların daha çok mezhepsel görüş farklılıklarından kaynaklandığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Öğretim Programları, Din Eğitimi Sorunları, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni

Destekleyen Kurum

Bu araştırmada herhangi bir kurum ya da kuruluş desteği alınmamıştır.

Kaynakça

• Akgül, Mustafa. “Türkiye’de Ortaöğretim Kurumlarında Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (Önemi, Öğretimde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri)”, IV. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereleri.Ankara: DİB Yayınları, 2016.
• Alım, Mete- Kaya, Günay. “Iğdır’da Kayısı Tarımı ve Başlıca Sorunları” Erzurum, Doğu Coğrafya Dergisi, C.10, S. 14 (2005), 47-65.
• Altıntaş, Muhammed Esat. “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Gözüyle Değer Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar-Nitel Bir Araştırma” II. Uluslararası Dini Araştırmalar ve Küresel Barış Sempozyumu. “Sivil Toplum Kuruluşlarının Barışın Tesisindeki Rolü”, ed. Muhiddin Okumuşlar. Konya: Türkiye İmam Hatipliler Vakfı Yayınları, 2016, 567-599.
• Arslantürk, Zeki-Arslantürk, Ertuğrul Hamit. Uygulamalı Sosyal Araştırma. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2010.
• Aslan, A. Kadir. “Eğitimin Toplumsal Temelleri”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 5 (2001), 16-30.
• Asrı, Safinaz. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Mesleki Yeterlikleri (Göller Bölgesi Örneği), (Yüksek lisans Tezi). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2005.
• Aydın, M. Şevki. Din Eğitimi Bilimi. Kayseri: Kimlik Yayınları, 2017.
• Bayraktutan, Osman, “Iğdır’da Din Eğitimi ve Öğretiminin Problemleri ve Kurumlararası Koordinasyon Üzerine Bir Değerlendirme”. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10 (2016), 105-127.
• Büyüköztürk, Şener- Akgün, Özcan E.-Karadeniz, Şirin-Demirel, Funda-Çakmak, Ebru Kılıç. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2013.
• Büyüköztürk, Şener- Akgün, Özcan E.-Karadeniz, Şirin-Demirel, Funda-Çakmak, Ebru Kılıç. Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınevi, 2018.
• Çakmak, Özlem. “Eğitimin Ekonomiye ve Kalkınmaya Etkisi”. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 11 (2008), 33-41.
• Çetinkaya, Nihat. Iğdır Tarihi (Tarih, Yer Adları ve Bazı Oymaklar Üzerine). İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, 1996.
• Doğan, İsmail. Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Nobel Yayınları, 2012.
• Güner, İbrahim. İlimiz Iğdır. Iğdır: Milli Eğitim Müdürlüğü Koruma ve Yaşatma Derneği, 1993.
• Güneş, Mehmet. Osmanlı Belgelerinde Iğdır. Iğdır: Matsis Yayınları, 2017.
• Karacelil, Süleyman. “Ortaöğretim Din Kültürü Ve Ahlâk Bilgisi Dersinin Problemleri: Şırnak İli Örneği, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 24/24 (2010), 143-163.
• Keskiner, Emine. “Okullardaki Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersleri ve Sorunları”. Türkiye’de Din Eğitimi ve Sorunları. ed. Mustafa Köylü, İstanbul: Dem Yayınları, 2018.
• Köylü, Mustafa-Oruç, Cemil. Çocukluk Dönemi Din Eğitimi. Ankara: Nobel Yayınları, 2017.
• Neuman, W. Lawrence. Toplumsal Araştırma Yöntemleri(1.Cilt). çev. Sedef Özge. Ankara: Yayınodası Yayınları, 2013.
• Öztürk, Salih-Çoltu, Selen. “Eğitimin Kalkınmaya Etkisi Üzerine Bir Değerlendirmesi”. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi 12 (2016), 681-694.
• Scott, David-Marrison, Marlene. Eğitim Araştırmasında Temel Fikirler ve Kavramlar. çev. Ümit Tatlıcan. İstanbul: Sentez Yayınları, 2016.
• Sürmeli, Murat. Iğdır’ın Demografik Yapısında Göç ve Ahıska Türkleri Örneği. Ankara: Türkiye Barolar Birliği, 2016.
• Şen, Aşiret Boran. Geçmişten Günümüze Iğdır Halk Kültürü: İnançlarıyla, Gelenekleriyle, Ritüelleriyle. Iğdır: Iğdır Valiliği, 2012.
• Şimşek, Oğuz. “Iğdır İlinin Nufus Özellikleri”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi 5/14 (2018), 180-210.
• Tezcan, Mahmut. “Tasavvuri Akrabalık ve ülkemizdeki Uygulama”, Ankara, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 15/1 (1982), 117-130.
• Topçu, Nurettin. Türkiye’nin Maarif Davası. İstanbul: Dergâh Yayınları, 1997.
• Yıldırım, Ali-Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları, 2016.