NÂBÎ’NİN SİYER-İ VEYSÎ’YE YAZDIĞI ZEYİLLERDE YARARLANDIĞI KAYNAKLAR

Year 2015, Issue: 13, 227 - 239, 01.06.2015

Abdulsamet Özmen

Abstract

17. yüzyıl Türk edebiyatının önemli simalarından olan Nâbî ö.1124/1712 , Siyer-i Veysî’ye iki zeyl yazmıştır. Nâbî’nin yazdığı zeyiller, Siyer-i Veysî’nin devamı niteliğindedir. Bundan dolayı Nâbî, bu eserlerinde dil, üslûp ve muhtevâ olarak Veysî’nin Siyer’ine bağlı kalmıştır. Veysî, Siyer’ini yazarken bazı Arapça ve Farsça kaynaklardan yararlanmıştır. Nâbî de zeyillerini yazarken bazı kaynaklardan istifade etmiştir. Bu kaynaklar, başta Kur’ân-ı Kerim ve hadis-i şerifler olmak üzere çeşitli siyerler, tarih kitapları ve bazı divanlardan oluşmaktadır. Bu çalışmada, eser te’lif edilirken yararlanılan kaynaklar gösterilmiş ve yararlanılan kaynaklardan bazı örnekler verilmiştir

Keywords

Nâbî, siyer, kaynaklar

SOURCES USED IN ADDENDUM WRITTEN BY NÂBÎ TO SIYER-İ VEYSÎ

Abstract

Nâbi, one of the important figures of 17th century Turkish literature d.1124 / 1712 , wrote two addendum to Siyer-i Veysî. Nâbi’s addendum are the follow-up to Siyer-i Veysî. Therefore, in these works Nâbi was dependent on Siyer-i Veysî's Siyer Sirahs Rasul Allah in terms of language, style and content structure. Siyer-i Veysî benefited from some Arabic and Persian resources while writing his Siyer Sirahs Rasul Allah . Nâbi also benefited from some resources while writing his addendum. These resources consist of, particularly Holy Qur'an and hadith, various Sirahs Rasul Allah, history books and some divans. In this study, sources which were used in the work are presented and some examples are given from the sources

Keywords

Nâbi, Sirah Rasul Allah prophetic biography, sources

References

• Abdullah bin Revâhâ. (1982), Divan, Dârü’l-ulum Yay., Beyrut.
• Abdulmelik en-Nisâbûrî. (1424), Şerefü’l-Mustafâ, Dârü’l-beşâiri’l-İslâmiye Yay., Mekke. ALGAR, Hâmid. (2002), Kâzerûnî, DİA, C.25, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul. Alî bin Ebî Tâlib. (2005), Divan, Dârü’l-maârife Yay., Beyrut.
• ALTIKULAÇ, Tayyar. (2013), Zehebî, DİA, C.44, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Buhârî. (1422), Sahîh, Dârü Toki’n-necât Yay., Şam.
• CEBECİOĞLU, Ethem. (2004), Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, İstanbul. DEVELLİOĞLU, Ferit. (1999), Osmânlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Yay., Ankara.
• ELMALI, Hüseyin. (1997), Hassan bin Sâbit, DİA, C.16, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.
• EL-SHAMAN, Massad Süveylim Alî. (1982), Türk Edebiyatında Siyerler ve İbn Hişâm'ın Siyeri'nin Türkçe Tercümesi, II Cilt, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi İlâhîyat Fakültesi, Ankara.
• El-Vâkıdî. (1989), Magâzî, Dârü’l-a’lemî Yay., Beyrut.
• dosttan ayrılıyor. Ya Rabbi Ben Allah’ın sözüne iman ediyorum. Çünkü ben hakkı onun sözünde buldum.” (Abdullah bin Revâhâ, Divan, Dârü’l-ulum Yayınları, s. 144, Beyrut 1982)
• ERDEM, Sargon-Kılıç, Hulusi. (1988), Abdullah bin Revâhâ, DİA, C.1, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Et-Taberî Ebû Ca’fer Muhammed bin Cerîr. Tarihü’t-Taberî Tarihü’r-Rüsüli ve’l- Mülûk, (Tahkik, Muhammed Ebû’l-Fadl İbrahim), Dârü’l-maarife Yay. 2. Cilt Kahire.
• FAYDA, Mustafa. (1999), İbn Hişâm, DİA, C.9, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul. FAYDA, Mustafa. (1999), İbn Sa’d, DİA, C. 20. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul. FAYDA, Mustafa. (2010), Taberî, Muhammed bin Cerîr, DİA, C.39, Türkiye Diyanet Vakfı yayınları, İstanbul.
• FAYDA, Mustafa. (2012), Vâkıdî, DİA, C.42, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul. HAMİDULLAH, Muhammed. (2003), İslâm Peygamberi, İmaj yay., 2. Cilt. Ankara.
• Hassan bin Sâbit. (1994), Divan, Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye Yay., Beyrut.
• Hüseyin bin Muhammed ed-Diyarbekrî. Tarihü’l-Hamis fi Ahvâl-i Enfusi’n-Nefis, Dârü’s-sadr Yay., Beyrut.
• İbn Hişâm. (1955), Sîretü İbn Hişâm, Mektebetü Mustafâ Yay., Mısır.
• İLTAŞ, Davut. (2010), Tahâvî”, DİA, C.39, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul. İmam-ı Kastallânî. el-Mevâhibü’l-Ledüniyye, el-Mektebetü’t-tevfikiyye Yay., Kahire. İstanbul Kitaplıkları, Tarih-Coğrafya Yazmaları Kataloğları, I. Türkçe Tarih Yazmaları 5. Fasikül, (1945), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• KANDEMİR, M. Yaşar. (1989), Alî, DİA, C.2, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul. KANDEMİR, M.Yaşar. (2001), “Kâdı İyâz”, DİA, C.24,Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, istanbul.
• MUTÇALI, Serdar, (1995), Arapça-Türkçe Sözlük, Dağarcık Yay., İstanbul.
• Nâbî Yûsuf bin Abd-Allah Ruhâvî, Zeyl-i Siyer-i Veysî, Millî Kütüphane, Arşiv No: 45 Ak Ze 197.
• Nâbî Yûsuf bin Abd-Allah Ruhâvî, Zeyl-i Siyer-i Veysî, Süleymaniye Kütüphanesi, Âtıf Efendi Koleksiyonu Arşiv No: 1751, İstanbul.
• Nâbî Yûsuf bin Abd-Allah Ruhâvî, Zeyl-i Siyer-i Veysî, Süleymaniye Kütüphanesi, Âtıf Efendi Koleksiyonu Arşiv No: 1750, İstanbul.
• OKUMUŞ, Ömer. (1993), Câmî, Abdurrahman, DİA, C.7, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.
• ÖZAYDIN, Abdülkerim. (1994), Diyarbekrî, DİA, C.9, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.
• ÖZKAN, Halit. (2013), Zührî, DİA, C.44, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul. ÖZTÜRK, Nuran, (1997), Siyer Türü ve Siyer-i Veysî, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Kayseri.
• PARLATIR, İsmail, (2006), Osmânlı Türkçesi Sözlüğü, Yargı Yay., Ankara.
• REDHOUSE, Sir James, (1992), Turkish and English Lexicon, Çağrı Yay., İstanbul. STEİNGASS F. (1975), A Comprehensive Persian-English Dictionary, Librairie du Liban, Beirut.
• Şemseddîn Sâmî, (1996), Kâmûsü’l-A’lâm, VI cilt, Kaşgar Yay., İstanbul.
• Şemseddîn Sâmî, (1996), Kâmûs-ı Türkî, Çağrı Yay., İstanbul.
• ŞENEL, Abdülkadir. (2001), Kastallânî, DİA, C.24, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.
• ŞENEL, Abdülkadir. (2005), Molla Miskin, DİA, C.30, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Şeyhülislam Mehmed Es’ad Efendi, (1999), Lehcetü’l-Lügat, (haz. A.Kırkkılıç), Türk Dil Kurumu Yay., Ankara.
• Tâhirü’l-Mevlevî, (1973), Edebiyat Lügatı, Enderun Yay., İstanbul.
• Tarama Sözlüğü, (1963-72), VI Cilt, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara.