DİYARBAKIRLI SAİT PAŞA’NIN KLÂSİK ŞİİR İLE İLGİLİ TENKİTLERİ VE BU ŞİİRDEN BEĞENDİKLERİ

Yıl 2016, Sayı: 15, 115 - 122, 01.06.2016

Kâzım Yetiş

Öz

Diyarbakırlı Sait Paşa, Mîzânü’l-Edeb adlı eserinde klâsik belâgat kadrosunu verir. Bununla yetinmez, yazı/nesir yazmak isteyenlere bazı tavsiyelerde bulunur. Sonra şiirle ilgili düşüncelerini söyler. Bu tür girişler belagat kitapları için önemlidir. Üstelik bu düşünceler daha çok klâsik şiirin tenkidini içermektedir. Yazarın bu tenkitteki çıkış noktası, klâsik dönem şairlerimizin İran şiirini taklitte aşırıya gittiklerini ve Türkçeye mahsusu bir şiir dili oluşturamadıklarıdır.Bu hüküm son derece önemlidir. Sait Paşa bunları söyledikten sonra klâsik dönem şairlerimizin hikmetli manzumelerinin de bulunduğunu, bunlarda insanî bilgi ve olgunluklarının açık bir şekilde görüldüğünü ekler. Böylece onun tenkitlerinin eski şiirin bütününü kaplamadığı ortaya çıkmaktadır. Nitekim bu son söylediklerini içeren şiirlerden bir güldeste/antoloji/seçki yapar. Bu noktada Sait Paşa, belâgat öğrenmek isteyenleri uygulamalı bir hazırlığa sokar

Anahtar Kelimeler

belagat, şiir, klâsik dönem şiiri, mübtezel şiir, hikmetli şiir

CRITICS OF SAIT PASA FROM DIYARBAKIR ABOUT CLASSICAL POEM AND HIS REGARDS ABOUT IT

Öz

Sait Pasa from Diyarbakır offer cadre of classical rhetoric in his work called Mîzânü’l-Edeb. And also he advises to people who want to write. And he tells his thoughts about poetry. These introductions are important for rhetoric books. Furthermore these thoughts comprise critics of classical poem mostly. Reason of the critics of the writer is that classical period poets imitated Persian poetry extremely and could not constitute a poetry language for Turkish. This provision is quite important. After declaring these Sait Paşa stated that classical period poets have erudite poems and it is possible to see the humanistic information and maturity of them in these also. So, it comes to light that his critics do not include all of the classical poems. Thus he does an anthology including the poems that are among he stated last. And so Sait Paşa prepares the people practically who want to learn rhetoric

Anahtar Kelimeler

rhetoric, poetry, classical period poetry, coarse poem, erudite poem