Diyarbakır İlinde Meydana Gelen İş Kazalarının Demografik Analizi, Mortalite ve Morbiditeyi Etkileyen Faktörler

Year 2020, Volume: 47 Issue: 3, 645 - 655, 25.09.2020

Öner Avınca Recep Dursun Mahmut Taş Mehmet Üstündağ Murat Orak Cahfer Güloğlu

https://doi.org/10.5798/dicletip.800057

Cited By: 2

Abstract

Amaç: İş: insanların yaşantısında onlara bir yer kazandıran önemli bir sosyal etmen olduğu gibi fiziksel, kimyasal, psikolojik, sosyal ve ekonomik pek çok nitelikleri ile de insan sağlığını etkilemektedir "1, 2". Sanayi devrimi ile birlikte etkilenen çalışma hayatına hemen her alanda makineleşme girmiş ve bu durum kitlesel üretime geçişle paralel başka sorunları beraberinde getirmiştir. Bu sorunların en başında ise iş kazaları gelmektedir. Çalışanlar; kullandıkları makineler, çalışma ortamındaki zehirli maddeler, insan yapısına uygun olmayan çalışma organizasyonu gibi nedenlerle çeşitli mesleki tehlikelerle karşılaşmaktadır "3". Bu nedenle her yıl azımsanmayacak sayıda insan, çok rahatlıkla engellenebilecek iş kazalarından ve meslek hastalıklarından yaşamını kaybetmekte veya engelli hale gelmektedir "4".
Yöntemler: Bu çalışmada 1 Ocak 2013-31 Aralık 2015 tarihleri arasında meydana gelen iş kazaları geriye dönük olarak incelendi. Diyarbakır ili Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp ve Travmatoloji Hastanesine başvuran hastaların arşivdeki dosyaları ile Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıtlarına bakıldı. Çalışmaya dâhil edilen 406 olgunun yaş, cinsiyet gibi demografik özelliklerinin yanı sıra kazaların saat, gün, mevsim dağılımları gibi zamana bağlı başvuru şekilleri incelendi. Kazaların oluş yeri, acil servise başvuru şekli, kazanın oluş şekli, yaralanan organ, iş yeri özelliği, tedavi gördüğü ve/veya yattığı klinik ve sonuç parametreleri değerlendirildi.
Bulgular: Araştırmaya dâhil edilen işçilerin %96,8’i (n=393) erkek, %3,2’si (n=13) kadındı. Olguların mevsimlere göre dağılımı en sık %30,8 (n=125) ile ilkbaharda görüldü. Hastalar en sık %34,7 (n=141) oranı ile 12-16 saatleri arasında başvurdu. Olgular %17,7 (n=72) ile en sık cumartesi günleri başvurdu. İş kazası nedeniyle acil servise başvuran hastaların kazanın olduğu yere göre dağılımları incelendiğinde; %99’unun (n=402) iş yerinde, %0,5’inin (n=2) evde çalışırken kazaya maruz kaldığı tespit edilirken, %0,5’inin (n=2) ise nerede kazaya maruz kaldığı tespit edilemedi.
Sonuç: Çalışma yaşamının içindeki bir olgu olması nedeniyle iş kazaları, her şeyden önce üretim ilişkileri içindeki yeri, niteliği itibariyle değerlendirilmelidir. İş yerleri, kâr amacıyla kurulan yerler olduklarından, iş kazalarına karşı alınacak her türlü önlem bir maliyet konusudur. İş kazalarının bir diğer önemli niteliği ise önlenebilir oluşudur.

Keywords

Diyarbakır,, İş, iş demografisi

References

• 1.Erkan N. Ergonomi. 6.Baskı, Ankara: MilliProdüktivite Merkezi Yayını, Yayın No: 373 MertMatbaası, 2001.
• 2.Akbulut T. İşçi Sağlığına Giriş, (İşyeri HekimliğiDers Notları İcinde). 6. Baskı, Ankara: Türk TabipleriBirliği Yayını, No:011/01, 45, 2001.
• 3.Akbulut T. İş Sağlığı Prensip Ve Uygulamaları. 1.Baskı, İstanbul: Sistem Yayıncılık, 1994.
• 4.Yardım N, Çipil Z, Vardar C et al. Türkiye İşKazaları Ve Meslek Hastalıkları: 2000-2005 YıllarıOlum Hızları. Dicle Tıp Dergisi 2007; 34: 264-71.
• 5.Aybek A, Güvercin O, Hurşitoğlu C. TeknikPersonelin İş Kazalarının Nedenleri Ve ÖnlenmesineYönelik Görüşlerinin Belirlenmesi Üzerine BirAraştırma. Ksu Fen Ve Mühendislik Dergisi 2003; 6:91-100.
• 6.İlhan M.N, Kurtcebe Z.O, Durukan E et al. Temizlikİşçilerinin Sosyo- Demografik Özellikleri Ve ÇalışmaKoşulları İle İş Kazaları Ve Meslek HastalıklarıSıklığı. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi2006; 20: 433-9.
• 7.Perry Mj, Sun Bx, Zhang Hx et al. EmergencyDepartment Surveillance Of Occupational İnjuries İnShanghai’s Putuo District, People’s Republic OfChina. Ann Epidemiol 2005; 15: 351-7.
• 8.ILO (InternationalLabour Office), http://laborsta.ilo.org.09.07.2020
• 9. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari 09.07.2020
• 10.Karakurt Ü, Satar S, Acıkalın A et al. Acil TıpKliniğine Başvuran İş Kazalarının Analizi.DOI:10.5152/jaem.2012.031 Corpus ID: 75622744.
• 11.Türkmen N, Şenel B, Şam B et al. İstanbul’da İşKazasına Bağlı Ölümler. Journal Of ForensicMedicine Adli Tıp Dergisi 2005; 19: 29-36.
• 12.Avcıbaşı İ M. (2016) Edirne Merkezdeki BirGiyim Fabrikasında Çalışan İşçilerin ÇalışmaDuruşlarının İş Kazaları ile İlişkisi. Yüksek LisansTezi, Ulusal Tez Merkezi 424676. 2016.
• 13.Bilgen M. Ankara’da Elektrik Dağıtım İşlerindeÇalışan İşçilerde İş Kazaları Ve Meslek HastalıklarıGörülme Sıklığı İle İlişkili Etmenler. T.C. Çalışma veSosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma ve SosyalGüvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi YayınlarıYayın No: 37 Ankara-2013