Abstract
Kütahya
Anadolu’nun Türkleşmesi- İslamlaşmı sürücinde rol almış önemli bir kültür
merkezimizdir. Horasan merkezli iskan faliyetlerininin başrolünde hiç kuşkusuz
Hacı Bektaş Veli ve öğretisi yer almaktadır. Bu çalışmada Hünkarın
talebelerinden kabul edilen Şeyh
Çakır(Işık Çakır) Ocağı ikrar cemi ritüellerinin içerik, işlevi ve
fonksiyonları tespit edilmeye çalışılacaktır. Saha çalışmasının düzenlendiği
bölge Işık Çakır’ın da türbesinin bulunduğu Hisarcık İlçesi Işıkçakır köyü ve
eskiden belde olan şimdi ise köye dönüşen Şeyhler Köyleri’dir. Şeyh Çakır (Işık
Çakır) ocağı talipleri Kütahya’nın Hisarcık ilçesine bağlı Şeyhler Kasabası ve
Şeyhçakır köyü, Emet İlçesine bağlı Bahatlar ve Samrık köyü ile Gediz ilçesine
bağlı Akçaalan Kasabasına dağılmışlardır. Şeyhçakır Ocağı Hacı Bektaş
Çelebilerine bağlı bir ocaktır. Dedelik makamını yaklaşık 25 yıldır sürdüren
Murat Akbulut yaşlanması nedeniyle yol hizmeti görememektedir. Şuanda Işık
Çakır Ocağının Dedelik hizmetini gören Nazmi Aydedeoğlu Dedeler sülalesinden
gelmektedir. Işık Çakır talipleri genellikle 40 yaş sonrasında ikrar
vermektedirler. İkrar, Alevilik inanç ve pratiklerini yapmak için düzenlenen
yola giriş törenidir. Talibin, Aleviliğin bütün kurallarını kabul edip, bunlara
yaşamı boyunca uyacağına dair söz vermesidir. Işık Çakır Ocağı talipleri
Alevi-Bektaşi yolunu cem ritüelleri vasıtasıyla sürdürmeye çalışmaktadırlar.
Yörede müsahiplik uygulaması olmadığı için ikrar vermek isteyen kişi eşiyle dedenin
huzuruna çıkar. Ikrar veren talib ikarararın gereği olarak kurban keser ve
kesilen hayvanın yününden yapılan kemerbest ahdinin simgesi olarak görgü
cemlerinde yanında bulundurulur.
References
- Uzunçarşılı, İ.H. (1932). Bizans ve Selçukiyelerle Germiyan ve Osman Oğulları Zamanında Kütahya Şehri. İstanbul Devlet Matbaası.İstanbul
- Çanlı, Z. (2007). Kütahya-Şeyhler Beldesi Folklor Örnekleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı. Kütahya.
- Aday, E. (2013). Kütahya İli Türbe ve Yatıralrı Etrafında Oluşan İnanç ve Uygulamalar, Balıkesir Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi. Balıkesir.
- ERSAL, M. (2013). Alevilik Bektaşilik İnanç Sisteminde Hiyerarşik Yapı: Çubuk Havzası Aleviliği Örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Halk Bilimi Bilim Dalı. İzmir.
Abstract
Kütahya is one
of the cultural place which plays a role in Islamization and Turkization of
Anatolian. Haci Bektaşı Veli and his precept take part in the lead in Horasan
centred location activities. In this work, content and function of promise
tot’s rituals of centre of Sheik Çakır(Işık Çakır)who are admitted as a
student of hacı bektaşı veli are going to be determined .Region of fieldwork is
Işıkçakır village,Hisarcık district which has a shrine of Işık Çakır and
Şeyhler villages which were towns in the past.Pretenders of Sheik çakır (ışık çakır)’s centre
scattered to ışıkcakır villages and
şeyhler town in hisarcik district,bahatlar and samrık villages in emet
district and akçaalan town in Gediz district. Sheik çakır centre is connected with educated persons of Hacı Bektaş. Murat Akbulut
who has lasted position of progenitor for 25 years can/t provide service for tot because of his old ages.Now nazmi
aydedeoğlu who comes from progenitors
provide service for tot in the centre of ışık çakır.Pretenders over the
ages of 40 of ışık çakır usually promise for centre.Promise is an
admission ceremony for making practice
and beliefs of Alawism.Pretender promise that he-she will obey the rules of
alawism in their whole lives.pretenders of ışık çakır centre are trying to
maintain alawi bektashi order by tot rituals.because of the absence of
companionship,person who wants to promise go to progenitor with his
wife.Pretender who promises sacrifices an animal for God and carry belt which
made from the wool of animal that
sacrificed as a conventional sign.”
References
- Uzunçarşılı, İ.H. (1932). Bizans ve Selçukiyelerle Germiyan ve Osman Oğulları Zamanında Kütahya Şehri. İstanbul Devlet Matbaası.İstanbul
- Çanlı, Z. (2007). Kütahya-Şeyhler Beldesi Folklor Örnekleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı. Kütahya.
- Aday, E. (2013). Kütahya İli Türbe ve Yatıralrı Etrafında Oluşan İnanç ve Uygulamalar, Balıkesir Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi. Balıkesir.
- ERSAL, M. (2013). Alevilik Bektaşilik İnanç Sisteminde Hiyerarşik Yapı: Çubuk Havzası Aleviliği Örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Halk Bilimi Bilim Dalı. İzmir.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | August 18, 2018 |
| Published in Issue | Year 2018 Issue: 57 |
Cite
Dergimiz EBSCOhost, ULAKBİM/Sosyal Bilimler Veri Tabanında, SOBİAD ve Türk Eğitim İndeksi'nde yer alan uluslararası hakemli bir dergidir.