A Short -Term Analysis of the Ottoman Economy According to Newspaper Reports of the Dersaadet (Istanbul) Chamber of Commerce: 1885- 1887

Year 2019, Issue: 62, 228 - 242, 17.10.2019

Şefik Memiş

Abstract

The declaration of the First Constitutional Monarchy on 23rd of December
1876 was  a turning point in our
political history. However, the beginning of the period of Sultan II.
Abdülhamid in the same year and the following 33 years of his reign  marked an important milestone in economic
terms. During his reign the Sultan took concrete economic actions and
industrialization efforts accelerated drastically in his time. First, trade and
industry chambers were established with the aim to develop trade and production.
As a result, the Dersaadet (Istanbul) 
Chamber of Commerce was established in 1882 and started to realize
its  activities. One of the important
tools of the Chamber in this context was the Chamber's own newspaper. The
newspaper published news about economy, trade, new sectors  and investment opportunities, thus enabling
merchants to be aware of all kinds of developments. This article examines the
economic development in the Ottoman Empire in the light of the news presented
in the Dersaadet (Istanbul)  Chamber of
Commerce newspaper.  Thus, although only
a limited period has been covered, this article analyzes for the very first
time how the Turkish private sector saw and evaluated the economic developments
in Turkey

Keywords

Ottoman private sector, Istanbul Chamber of Commerce, Industrialization, Trade newspaper

Dersaâdet Ticaret Odası Gazetesi Haberlerine Göre Osmanlı Ekonomisi Hakkında Kısa Bir Dönem Analizi: 1885-1887

Abstract

Birinci Meşrutiyet’in 23 Aralık 1876 tarihinde
ilanı nasıl siyasi tarihimizde bir dönüm noktası ise aynı yıl 33 yıl sürecek
Sultan II. Abdülhamid devrinin başlaması da Osmanlı İmparatorluğu ekonomisi
için yeni bir deneyim ve dönemin başlangıcıydı. Çünkü onun döneminde daha da
hızlanan sanayileşme ve ekonomik kalkınma gayretleri, düşünceden eyleme de
geçiyordu. Öncelikle ticareti ve üretimi disiplin içinde geliştireceğine
inanılan ticaret ve sanayi odalarının kurulması için çalışmalara girişildi.
Bunun neticesinde 1882 yılında aktif faaliyete geçen Dersaâdet Ticaret Odası,
kendinden beklenen faaliyetleri, Arabistan’dan Balkanlar’a kadar uzanan geniş
İmparatorluk coğrafyasında hayata geçirmeye başladı. Bu bağlamda Oda’nın önemli
araçlarından biri de kendi adını taşıyan gazetesiydi. Gazete hem hükümet, hem
de özel sektör cenahından gelen ekonomi ve ticaret ile ilgili haberleri
yayınlıyor, böylece her türlü gelişmelerden tüccarların hızlıca haberdar
olmasını sağlıyordu. Ayrıca yeni sektörler ve yatırımlar hakkında yaptığı
bilgilendirmeler de teşvik vazifesi görüyordu. Bu yüzden, çalışmada, Dersaâdet
Ticaret Odası gazetesinde tüccar gözüyle verilen haberler ışığında, Osmanlı
İmparatorluğundaki ekonomik gelişmeler incelendi. Kategorik tasnife tabi
tutulan haberlerin oluşturduğu perspektifle, İmparatorluk ekonomisi analiz
edilmeye gayret edildi. Böylece sınırlı bir dönemi kapsamış olsa da, ilk kez
Türk özel sektörünün Türkiye’deki gelişmelere nasıl baktığının fotoğrafı
çekilmeye çalışıldı. 

Keywords

Osmanlı özel sektörü, İstanbul Ticaret Odası, sanayileşme, Ticaret gazetesi

References

• Dersaâdet Ticaret Odası Gazetesi (DTOG) 1885, Sayı 2-26.
• Dersaâdet Ticaret Odası Gazetesi 1886, Sayı 1-52.
• Dersaâdet Ticaret Odası Gazetesi 1887, Sayı 105-157.
• Eğilmez, M., & Kumcu, E. (2011). Ekonomi politikası teori ve Türkiye uygulaması. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Eldem, E. (1999). Osmanlı Bankası tarihi. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Işıklı, A. (2011). Osmanlı sanayi ve ticaret albümü. İstanbul: İTO Yayınları.
• Kolay, A. (2011). İzmir-kasaba ve uzantısı demiryolu hatları (1863-1897). Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı, İstanbul.
• Kolay, A. (2017). Anadolu’da işletmeye açılan ilk demiryolu hattı: İzmir-kasaba (Turgutlu) demiryolu. ASOS Journal Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 54, 89 - 106.
• Pamuk, Ş. (2007). Osmanlı-Türkiye iktisadî tarihi 1500-1914. İstanbul: İletişim Yayınları.