Parliamentarism From Ottoman Empire To The Present And Interventions To The Parliamentary Regime - An Analysis on Military Memorandum, Military Coup and Military Coup Initiatives

Year 2019, Volume: 19 Issue: 1, 141 - 157, 01.01.2019

İsmail Safı

https://doi.org/10.21121/eab.2019148770

Cited By: 1

Abstract

Although Ottoman Empire passed to the parliamentary regime with the First Constitutional Era, this process was short-lived. After more than 30 years of oppression in 1908, the transition to the parliamentary regime was ensured. The idea of Westernism gained importance in social and political life with the Second Constitutional Era, and it has become the central point of politics in Ottoman Empire. Thus, the process of renewal and westernization was carried out in society and in political institutions. The change in the administration has been visible in the bureaucracy and every fragment of society, and it constituted the beginning of a chain of events that affects deeply Turkish political life. Following the collapse Ottoman Empire and the Independence War, Republic of Turkey was established and inherited the political and social policies of the Second Constitutional Era as a legacy and continued the parliamentary tradition. However, the functioning of parliamentarism, which has continued until today, in Ottoman  Empire has been left to itself, and it has been interrupted or attempted to be interrupted by the army many times. In the end, the military intervention in the Turkish political life, the attempts to take politics under guardianship and its attempts in that sense have been transmitted as legacy of Ottoman Empire and becomes constant. In this study, the interventions to the functioning of the parliamentary regime from Ottoman Empire to the present have been discussed and an analysis has been carried out to address the causes and the consequences of this phenomena.

Keywords

Parliamentary, Military Memorandum, Military Coup, Military Coup Initiatives

Parliamentarism From Ottoman Empire To The Present And Interventions To The Parliamentary Regime - An Analysis on Military Memorandum, Military Coup and Military Coup Initiatives

Abstract

Osmanlı Devleti I. Meşrutiyet ile parlamenter rejime
geçmesine karşın bu süreç kısa sürmüş, 30 yılı aşkın
istibdat döneminin ardından, bir daha vazgeçmemek üzere, 1908 yılında parlamenter rejime geçişi
sağlamıştır. II. Meşrutiyet dönemi ile birlikte Batıcılık
fikri toplumsal ve siyasal hayatta önem kazanmış ve
Osmanlı Devleti’nde siyasetin temel hareket noktası
olmuştur. Böylece toplumda ve siyasal kurumlarda
yenileşme ve batılılaşma süreci işletilmiştir. Yönetimde meydana gelen değişim, bürokraside ve toplumun
tüm tabanında hissedilmiş ve ilerleyen dönemde Türk
siyasal hayatını etkileyen olaylar zincirinin başlangıç
noktasını oluşturmuştur.
Millî Mücadele sonrasında Osmanlı Devleti’nin yerine
kurulan Türkiye Cumhuriyeti II. Meşrutiyet’in siyasal
ve toplumsal alandaki politikalarını miras olarak almış
ve ilerleyen dönemde parlamenter geleneği devam
ettirmiştir. Fakat Osmanlı Devleti’nden günümüze
kadar devam eden parlamentarizmin işleyişi kendi
haline bırakılmış, özellikle ordu tarafından birçok kez
kesintiye uğratılmış ya da uğratılmaya çalışılmıştır.
Sonuçta Türk siyasal hayatında askerin siyasete
müdahalesi, siyaseti vesayet altına alması ya da alma
girişimleri Osmanlı’dan Cumhuriyet’e bir miras olarak
geçmiş ve süreklilik kazanmıştır.
Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nden günümüze
yaşanan parlamenter rejimin işleyişine yönelik olarak
müdahaleler ele alınmış ve bunun sebep ve sonuçlarını ele alan bir analiz gerçekleştirilmiştir. 

Keywords

Parlamentarizm, Muhtıra, Darbe, Darbe Girişimi

References

• Akbal, İ., Çınarlı, Ö., Safi, İ. (2018). Sadrazam Mahmut Şevket Paşa Suikasti’nin İngiliz Basınına Yansımaları ve İngiltere- Osmanlı Devleti İlişkilerine Etkileri. Uluslararası EMI Sosyal Bilimler Kongresi, 27-29 Nisan 2018, Lefkoşa.
• Akıncı, A. (2017). Türkiye’nin Darbe Geleneği: 1960 ve 1971 Müdahaleleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, (9/1), 55-72.
• Akyüz, Y. (1989). Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Ankara: YÖK Yayınları.
• Atay, A. S. (1998). Çok Partili Dönemde Türkiye’de Ordunun Siyasal Rolü ve Devlet Yapısı İçindeki Yeri, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Aydemir, Ş. S. (1993). Enver Paşa. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Birecikli, İ. B. (2012). Sultan II. Abdülhamit’e Karşı Başarısız Bir Darbe Teşebbüsü. Journal of Life Sciences, (1/1), 683-696.
• Birinci, A. (1990). Hürriyet ve İtilâf Fırkası: II. Meşrutiyet Devrinde İttihat ve Terakki’ye Karşı Çıkanlar. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Börklüoğlu, L. (2017). 27 Mayıs Askeri Darbesi Sonrasında Ordu İçinde İktidar Mücadelesi: Milli Birlik Komitesi ve Silahlı Kuvvetler Birliği. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (1/2), 13-28.
• Çakmak, D. (2015). Türkiye’de Asker-Hükümet İlişkisi: Albay Talat Aydemir Örneği, Gazi Akademik Bakış Dergisi, (1/2), 35-68.
• Demir, Y. (2006). Albay Talat Aydemir’in Darbe Girişimleri. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, (5/13), 155-171.
• Devran, Y. ve Özcan, F. (2016). 1960’tan 2016’ya Asker Darbe ve Muhtıra Metinleri, Anlamlar, Amaçlar, Niyetler ve İdeolojiler. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (1/2), 9-20.
• Dursun, D. (2004). Siyaset Bilimi. İstanbul: Beta Yayınları.
• el-Nawawy, M. and Elmasry, M. H. (2016). The Signs of a Strongman: A Semiotic and Discourse Analysis of Abdelfattah Al-Sisi’s Egyptian Presidential Campaign. International Journal of Communication, (10), 2275-2296.
• Eraslan, C. (1996). Sultan İkinci Abdülhamid, İstanbul: Nesil Yayınları.
• Feroz, A. (2012). Modern Türkiye’nin Oluşumu. (Çev. Yavuz Alogan), İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Feroz, A. (2013). İttihat ve Terakki (1908-1914). (Çev. Nuran Yavuz), İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Heper, M. (1998). Türkiye’nin Siyasal Hayatı. İstanbul: Doğan Yayıncılık. Hürriyet, 12 Nisan 2007.
• Karagöl Erdal Tanas (2016), “15 Temmuz Darbe Girişimi ve Türkiye Ekonomisi”, Adam Academy Journal Of Social Sciences/Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, C:6, S:2. Nisan 2016 s.1-20.
• Karal Enver Ziya (1988), Osmanlı Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yay, Ankara.
• Kayalı Kurtuluş (1994), Ordu ve Siyaset: 27 Mayıs-12 Mart, İletişim Yay, İstanbul.
• Melek Gizem ve Huriye Toker (2017), “Şiddet, Demokrasi ve Terör Bağlamında Ana Akım Medyanın Analizi: 15 Temmuz Darbe Girişimi”, Erciyes İletişim Dergisi, Cilt (Volume): 5, Sayı (Number): 1, Kayseri, .222-234.
• Öcal Beyhan (2009), “12 Eylül’den 28 Şubat’a Darbe Söylemlerindeki Değişimin Analizi” Dialogues in Philosophy and Social Sciences, January 2009, Volume 1/4, Antalya, s.1-60.
• Önal Tekin (2017), “27 Mayıs İhtilali’nin Geride Bıraktıkları ve İnönü Hükümetleri Döneminin Önemli İç Siyasi Gelişmeleri (1961-1965)”, Maarif Mektepleri Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, S: 1 (1), Ankara, s.10-25. Sabah, 28 Aralık 2006.
• Sarıca, Murat (1995), 100 Soruda Fransız İhtilali, Gerçek Yay, İstanbul.
• Temiztürk Hakan (2009), “Türkiye’de Ordunun Siyasete Müdahale Geleneği ve Basın: 27 Nisan 2007 Muhtırasından Önce ve Sonra”, Erciyes İletişim Dergisi, C: 1, S: 1, Kayseri, s.6-23.
• Toker Metin (1991), Demokrasimizin İsmet Paşalı Yılları 1944-1973, Bilgi Yay, Ankara.
• Tunahan Özcan (2015), “28 Şubat Süreci: ‘Post-Modern Darbe’nin Sosyo-Politik Dinamikleri ve Toplum Desteği”, Bilgi, Cilt: 17, S:1, s. 23-41.
• Tunaya Tarık Zafer (1995), Türkiye’de Siyasal Partiler, İletişim Yay, İstanbul,
• Tursun, Soner (2013), II. Meşrutiyet’in İlanı ve 31 Mart Olayı, Trakya Üniversitesi, SBE, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
• Yalçın Hüseyin Cahit (2000), Siyasal Anılar, TİŞ Yay, İstanbul.
• Yetkin Çetin (2006), Türkiye’de Askeri Darbeler ve Amerika: 27 Mayıs 1960-12 Mart 1971-12 Eylül 1980, Müdafaa-i Hukuk Yay, Ankara.