DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ: TÜRK İLAÇ SEKTÖRÜ

Year 2021, Volume: 7 Issue: 2, 57 - 66, 29.06.2021

Hande Emin Benli , Neslihan Turguttopbaş

Abstract

Uluslararası serbest ticaret on yıllardır, yerel ve küresel ölçekte, ekonomik büyümenin ana kavramlarından birisi olmuştur. Uluslararası ticaretin önündeki tek engelin tarifeler olması beklenmekte, her ülkenin diğerlerine eşit koşullarda tehdit oluşturması ve ithal edilen tüm ürünlere ithalatın gereklilikleri yerine getirildiğinde, yerli ürünlerle aynı muameleyi görmesi beklenmektedir. Ancak, ticareti yapılan malların niteliği ve kapsamı, uluslararası ticaret sürecini ve alıcı ülkelerin muamelesini etkilemektedir. Genelde ödemeler dengesi problemi yaşayan gelişmekte olan ülkeler, özellikle farmösatik ürünlere karşı olan talebin giderek artması ve bu ürünlerin ana üreticilerinin gelişmiş ülkeler olmasından dolayı, ürünlerle ilgili farklı tutumlarda bulunmaktadırlar. 80 milyonu aşan ve giderek artan nüfusu ile Türkiye, 2016 yılından itibaren ilaç üretiminin önemli bir bölümünü Türkiye'ye aktarmak için bir yerelleştirme politikası başlatmıştır. Ancak AB, Nisan 2019'da Türkiye aleyhine DTÖ'ye esas olarak ulusal muamele kuralına atıfta bulunarak resmi şikâyette bulunmuştur. Yerelleştirme politikası kapsamında Türkiye, önceliklendirme tedbiri ve ayrıca teknoloji transferi gerekliliği uygulamakla suçlanmıştır. Ulusal muamele kuralından sapmalarla ilgili anlaşmazlıklar hakkında DTÖ tarafından kabul edilen temel istisna, devlet alımları olmuştur. Türk ilaç sektörüne bakıldığında, ithal ilaçların alımı Türk hastaların nihai kullanımı için gerçekleştirilmiştir ve yeniden satış fiyatlandırma prosedürü de yönetmeliklerle sabitlenmiştir, bu nedenle yeniden satış fiyatlandırmasının rekabetçi olmadığı ve devlet için bir kar ortaya çıkarmadığı sonucuna varılabilir.

Keywords

uyuşmazlık, ilaç sektörü, uluslararası ticaret

References

• Alexandra, C., A.Mantel-Teeuwisse, H. Leufkens and R.Laing (2012). Switching from Originator Brand Medicines to Generic Equivalents in Selected Developing Countries: How Much Could Be Saved?. Value in health : the journal of the International Society for Pharmacoeconomics and Outcomes Research. 15. 664-73.
• Alfonso-Cristancho, R. , T. Andia, T. and J.H. Watanabe (2015) Definition and Classification of Generic Drugs Across the World, Appl Health Econ Health Policy, 13(Suppl 1): 5–11.
• Çalışkan, Y. and M. Sarıbeyoğlu Skalar (2016) Türkiye’nin İlaç Üretimini Yerelleştirme Amacının Hukuki Çerçevesi, FSHD, 12/47 850-870.
• MOH (2003), “Transformation in Health”, [http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-2906/saglikta-donusum-programi.html].
• Rockefeller Foundation (2010), “Catalyzing Change: The System Reform Costs of Universal Health Coverage”, pp. 51-9. 2010 Rockefeller Foundation, NewYork.
• Panel Report (2013) Canada - Certain Measures Affecting the Renewable Energy Generation Sector (Canada - Renewable Energy) WT/DS412/AB/R; Temyiz Organı Raporu, Canada - Measures Relating to the Feed-In Tariff Programme,WT/DS426/AB/R.
• Shargel L, Isadore K, (2013) Generic drug product development: solid oral dosage forms. CRC Press.
• Sheppard, A. (2010) Generic Medicines: Essential Contributors to the Long-Term Health of Society, Sector Sustainability Challenges in Europe. IMS Health, London.
• WTO (2001) How to develop and implement a national drug policy. World Health Organization.
• WTO (2013) WHO model list of essential medicines: 18th list.