OSMANLI DÖNEMİ İLK MAHALLİ SERGİ ÖRNEĞİ: EDİRNE MAMULAT-I MAHSULAT DAHİLİYE SERGİSİ

Yıl 2025, Cilt: 17 Sayı: 2, 185 - 209

Tuba Elmas , Yaşar Semiz

https://doi.org/10.55827/ebd.1605782

Öz

Edirne Mamulat-ı Mahsulat Dahiliye Sergisi Osmanlı dönemi sergi faaliyetleri içinde ilk mahalli sergi olma özelliğini taşımaktadır. Çünkü Konya Halı ve Kilim Sergisi’nde olduğu gibi sadece bir alanın ürünleri teşhir edilmemiş ve sergide farklı alanlardaki ürün çeşitliliğine yer verilmiştir. Dolayısıyla 1 Eylül 1906 tarihinde açılan Bursa Mahalli Sergisi’ne öncülük yapmıştır. Edirne’de düzenlenen sergi ile Vilayeti’nde yetiştirilen tarım ürünleri, esnafın zanaatları, üretilen mamuller ve Edirne Sanayi Mektebi öğrencilerinin ürünleri teşhir edilmek suretiyle tanıtılmıştır. Çalışmada Osmanlı’da sergi faaliyetlerinin başlaması ve mahalli sergiler, Edirne Mamulat-ı Mahsulat Sergisinin hazırlıkları, sergi açılışı ve şubelerine yer verilmiştir. Sergi şubeleri ve ürünlerin değerlendirmesi yapılmıştır. Ayrıca Edirne Sanayi Mektebi’nin sergideki ürünleri ve öğrenci başarılarına değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Edirne , Yerel Sergi , üretim

Kaynakça

• Asan, H. (2021a). II. Abdülhamit Dönemi Osmanlı Mahallî Fuarcılığı Bağlamında 1906 Bursa Sergisi. Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 8(2). 174-197:176. https://doi.org/10.16985/mtad.1029165.
• Asan, H. (2021b). Osmanlı Mahalli Fuarcılığı Üzerine Bir Kesit: Sivas Hamidiye Sınaat ve Ziraat Sergisi. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi (17), 225-256: 228 https://doi.org/10.16947/fsmia.957075
• Balcı, E. (2015). İstanbul’un İlk Büyük Uluslararası Fuarı: Sergi-i Umum-i Osmani (1863), Antikçağ’dan XXI. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi, C. IV, İBB Kültür Yayınları, İstanbul, s.231.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). (1902). Yıldız, Perakende Evrakı Maliye Nezareti Maruzatı (Y..PRK.ML..): 22/72. (H. 22 Zi’l-Hicce 1319, Z. 22/1 Nisan 1902).
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). (1905). (4) Sadaret Makamı Bulgaristan (A.}MTZ.(04)): 134/34 (H.11 Şaban 1323, M.11 Ekim 1905) s.3
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). (1905). (4) Sadaret Makamı Bulgaristan (A.}MTZ.(04)): 134/70 (H.11 Şaban 1323, M.11 Ekim 1905) s.2
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). (1906). Dahiliye Nezareti Mektubi Kalemi (DH. MKT.): 1046/22 (R. 12 Kanun-u Sani 1321 M.25 Ocak 1906) s.1.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). (1906). Dahiliye Nezareti Mektubi Kalemi (DH. MKT.): 1046/22 (H.6 Zi’l-Hicce 1323, M.1 Şubat 1906).
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). (1907). Yıldız, Mütenevvi Maruzat (Y. MTV): 301/109 (H.20 Recep 1325, 29 Ağustos 1907)
• Edirne, (R.9 Haziran 1321, M.22 Haziran 1905), S.1272, s.2
• Edirne, (R.28 Temmuz 1321, M.10 Ağustos 1905), S.1279, s.1.
• Edirne, (R.4 Ağustos 1321, M. 17 Ağustos 1905), S.1280, s.1.
• Edirne, (R.19 Ağustos 1321, M.1 Eylül 1905, H. 1 Recep 1323), S.1282, s.2.
• Edirne, (R.25 Ağustos 1321, M.7 Eylül 1905,), S.1283, s.2.
• Edirne, (R.1 Eylül 1321, M.14 Eylül 1905), S.1284, s.2.
• Edirne, (R.8 Eylül 1321, M.21 Eylül 1905), S.1285, s.1.
• Edirne, (R.23 Eylül 1321, M.6 Ekim 1905), S.1287, s.2.
• Edirne, (R.30 Eylül 1321, M.13 Ekim 1905), S.1288, s.1.
• Edirne, (R.14 Teşrin-i Evvel 1321, M.27 Ekim 1905), S.1290, s.3.
• Edirne, (R.12 Kanun-ı Sani 1321, M.25 Ocak 1906), S.1302, s.1.
• Edirne, (R.20 Kanun-ı Sani 1321, M.2 Şubat 1906), S.1303, s.1-2.
• Efendi, A. B. (2014). Riyaz-ı Belde-i Edirne 20 Yüzyıla Kadar Osmanlı Edirnesi. (Ed: Niyazi Adıgüzel, Raşit Gündoğdu), Trakya Üniversitesi Yayınları. s.784.
• Gökbilgin, M.A., Akın, V., & Bulut, C. (2014). Tarihimizde Edirne Mevki ve Tarihçileri: M. Tayyip Gökbilgin’in Edirne Makaleleri. Trakya Üniversitesi Yayınları, s. 125-154.
• Önder, M. (1963). Anadolu’da Açılan İlk Halı-Kilim Sergisi ve Maraşal Hindenburg’a Hediye Edilen Bir Konya Halısı. Türk Etnografya Dergisi. (57), 98-101.
• Öney, A. (1978). İktisadi ve Ticari Terimler Sözlüğü. (s: 274). Ankara, Turhan Kitabevi.
• Önsoy, R. (1983). Osmanlı İmparatorluğu’nun Katıldığı ilk Uluslararası Sergiler ve Sergi-i Umumi-i Osmani (1863 İstanbul Sergisi). Belleten, 47(185), 195-236:199. https://doi.org/10.37879/ttkbelleten.1134214
• Önsoy, R, (1988). Tanzimat Dönemi Osmanlı Sanayi ve Sanayileşme Politikası. (s: 59). Ankara, Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Sarıoğlu, T. (2021). “Büyük Edirne Yangını (Harik-i Kebir) 2 Eylül 1905”, Prof. Dr. İlker Alp’e Armağan Kitabı. (Ed.Yavuz Güner, Erhan Vatansever, Hakan Şallı), Paradigma Yayınları, Çanakkale. 897-919: 897.
• Semiz, Y. (2004). Osmanlıda Mesleki Teknik Eğitim İstanbul Sanayi Mektebi (1869-1930). Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. (15), 275-295.
• Semiz, Y. (2006). Konya'da Sanayi Sergileri (1901-1960), Yeni İpek Yolu Konya Ticaret Odası Dergisi Konya Kitabı IX., Özel Sayı, 117-129. Konya.
• Tercüman-ı Hakikât , No:8692, (R.12 Haziran 1321, M.13 Haziran 1905) s. 3.
• Tercüman-ı Hakikât, No:8762, (R. 3 Ağustos 1322, M.3 Eylül 1905) s.1.
• Tercüman-ı Hakikât , No: 8763, (R.31 Ağustos 1321, M.3 Eylül 1905), s.2-3.