Sınıf Öğretmen Adaylarının Laboratuvarlarda Yaşanan Kazaların Nedenlerine Yönelik Görüşleri

Year 2016, Volume: 1 Issue: 2, 103 - 112, 28.12.2016

Cemil Aydoğdu , Canan Pekbay

Abstract

Bu çalışmanın amacı, laboratuvarda yaşanan kazaların nedenlerine yönelik sınıf öğretmen adaylarının görüşlerini belirlemektir. Çalışmada olgu bilim deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunu Bülent Ecevit üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda 2012-2013 Eğitim-Öğretim yılında öğrenim gören 59 sınıf öğretmen adayı oluşturmaktadır. Verilerin toplanması amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının büyük çoğunluğu laboratuvarda yaşanan kazaların nedeninin öğretmenlerin dikkatsizliği ve öğrencilerin bilgisizliği olduğuna ilişkin görüş bildirmişlerdir. Bunun yanında öğretmenlerin öğrencileri bilgilendirme ve bilinçlendirmedeki eksikliğinin laboratuvarda yaşanan sorunlarda etkili olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda bazı önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

Fen eğitimi, Güvenlik, Laboratuvar kazaları, Öğretmen adayları, Nitel çalışma

Preservice Elementary Teachers’ Views of Causes of Accidents Occurred in the Laboratories

Abstract

The purpose of the study is to determine preservice elementary teachers’ views of causes of accidents occurring in the laboratory. In the study phenomenology design was used.  Participants were made up of 59 pre-service elementary teachers attending at Bulent Ecevit University during the academic year of 2012-2013. To determine preservice teachers’ views about causes of accidents in the laboratory, semi-structured interview form was used. Content analysis was employed to analyze collected data. The research results demonstrated that preservice teachers expressed many reasons for accidents occurring in the laboratory. The many of preservice elementary teachers stated that accidents occurring in the laboratory are because of teachers’ carelessness and students’ ignorance. Furthermore it is concluded that teachers do not inform students and do not make students conscious of accidents are causes of accidents occurring in the laboratory. Considering the research results, some recommendations could be developed.

Keywords

Science education, Safety, Laboratory accidents, Preservice teachers, Qualitative study

References

• AAAS. (1990). American Association for the Advancement of Science, Science for All Americans. New York: Oxford University Press.
• Akçöltekin, A. (2008). İlköğretim fen bilgisi derslerinde laboratuvarların yeri ve laboratuvar yeterlilikleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kafkas Üniversitesi, Kars, Türkiye.
• Akdemir, Ö. (2006). İlköğretim II. kademede fen bilgisi öğretmenlerinin laboratuvar uygulamalarındaki yeterlikleri ve uygulamalar sırasında karşılaştıkları sorunlar (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ, Türkiye.
• Akgün, Ö. (2010). Öğretmen adaylarının fen ve teknoloji laboratuvarına ilişkin görüşleri ve bilim okur-yazarlığı (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ, Türkiye.
• Aydoğdu, C. (1999). Kimya laboratuvar uygulamalarında karşılaşılan güçlüklerin saptanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 30-35.
• Aydoğdu, C. (2015). Science and technology teachers’views about the causes of laboratory accidents. International Journal of Progressive Education, 11(3), 106-118.
• Aydoğdu, C., & Candan S.(2012). Fen ve Teknoloji dersine ait bazı etkinliklerin laboratuvar kullanım tekniği açısından incelenmesi, Journal of Contemporary Education Academic, 1(4),32-43.
• Aydoğdu, C., & Şırahane, İ. T. (2012). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının laboratuvarda yaşanan kazaların nedenlerine yönelik görüşleri. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30 Haziran, Niğde Üniversitesi, Niğde, Türkiye.
• Blosser, P. E. (1986). Safety hazards in science classrooms. Science Education Digest, 1(2).
• Böyük, U., Demir, S., & Erol, M. (2010). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar çalışmalarına yönelik yeterlik görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Türk Bilim Araştırma Vakfı Bilim Dergisi, 3(4), 342-349.
• Canel, M. (1995). Laboratuvar güvenliği, Ankara: Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları.
• Çakmak, M. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının laboratuvar tutumları ile fen bilgisine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kafkas Üniversitesi, Kars, Türkiye.
• Ekici, G. (2002). Biyoloji öğretmenlerinin laboratuvar dersine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Ekiz, S. O. (2008). Fen ve teknoloji laboratuvarının proje tabanlı öğrenme yaklaşımı ile desteklenerek öğretiminin öğrenci başarısına, hatırda tutma seviyesine ve duyuşsal özelliklerine etkisinin araştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Üniversitesi, Muğla, Türkiye.
• Hamurcu, H. (1998). Fen derslerinde güvenlik. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 29-32.
• Hofstein, A., & Lunetta, V. N. (2003). The laboratory in science education: Foundations fort he twenty-first century. Science Eduation, 88(1), 28-54.
• Hofstein, A., & Naaman, R. M. (2007). The laboratory in science education: The state of the art. Chemistry Education Research and Practice, 8(2), 105-107.
• Hofstein, A., Nahum, T. L., & Shore, R. (2001). Assessment of the learning environment of inquiry-type laboratories ın high school chemistry. Learning Environments Research, 4(3), 193-207.
• Hurd, P. D. (1958). Scientific literacy: Its meaning for American schools. Educational Leadership, 16(1), 13-16.
• Kreitler, H., & Kreitler, S. (1974). The role of the experiment in science education. Instructional Science, 3(1), 75-88.
• Küçüköner, Y. (2010). 8. sınıf fen ve teknoloji dersinde kullanılan laboratuvar araç- gereçlerinin MEB’in belirlediği hedef kazanımlarla ilişkisi ve bu araç-gereçlere yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Erzincan Üniversitesi, Erzincan, Türkiye.
• Lowe, D., Newcombe, P., & Stumpers, B. (2012). Evaluation of the use of remote laboratories for secondary school science education. Research in Science Education, 43(3), 1197-1219.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. London:Sage Publication.
• Morgil, İ., Güngör, S., & Seçken, N. (2009). Proje destekli kimya laboratuvarı uygulamalarının bazı bilişsel ve duyuşsal alan bileşenlerine etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6(1), 89-107.
• NRC. (1996). National science education standards, Washington, DC: National Academic Press.
• Olympiou, G., & Zacharias, Z. C. (2011). Blending physical and virtual manipulatives: an effort to improve students’ conceptual understanding through science laboratory experimentation. Science Education, 96(1), 21-47.
• Önder, K. (2007). İlköğretim 6. sınıf fen ve teknoloji dersi “canlılarda üreme, büyüme ve gelişme” ünitesinin öğretiminde laboratuvar yönteminin öğrenci başarısına etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye.
• Özden, M. (2007). Kimya öğretmenlerinin kimya öğretiminde karşılaştıkları sorunların nitel ve nicel yönden değerlendirilmesi: Adıyaman ve Malatya illeri örneği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 40-53.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3th ed). Thousand Oaks: Sage Publications.
• Renner, J. W., Abraham, M. R., & Birnie, H. H. (1985). Secondary school students’ beliefs about the physics laboratory. Science Education, 10(1), 72-74.
• Sarı, M. (2011). İlköğretim fen ve teknoloji derslerinin öğretiminde laboratuvarın yeri ve basit araç gereçlerle yapılan fen deneyleri konusunda öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesi. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya.
• Stepenuck, S. (2002). Material safety data sheets. NEACT Journal, 21(1), 28-32.
• Uluçınar, Ş., Doğan, A., & Kaya, O. K. (2008). Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimi ve laboratuvar uygulamalarına ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 485-494.
• Yaşar, Ş., Ayaz, A., Kaptan, F., & Gücüm, B. (1998). Fen bilgisi öğretimi. T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1061, Açık Öğretim Fakültesi Yayınları No: 585.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Young, J. A. (1991). Improving safety in the chemical laboratory: A practical guide (2nd edition). Wiley-Interscience.