Banka Çalışanlarının Ekonomi ve Finans Bileşenlerine Yönelik Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi: Erzincanve Elazığ İlleri Örneği

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 51 - 62, 31.12.2023

Seda Sağlamyürek Taşdemir

https://doi.org/10.46482/ebyuiibfdergi.1379059

Öz

Günümüzde hızla değişen ekonomik koşullara ve beraberinde çeşitliliği artan finansal araçlara bireylerin uyum sağlaması zorunlu hale gelmiştir. Bireylerin, yaşamları boyunca finansal kararlar alabilmesi, rasyonel yatırım yapabilmesi ve ekonomik olayları yorumlayabilmesi için ekonomi ya da başa bir deyişle finansal okuryazarlık konusunda gereken bilgi birikimine sahip olması gerekmedir. Dolayısıyla ekonomi ve finansal bileşenlere ait verileri okuma ve yorumlama becerisinin toplumun bütün kesimlerine kendi ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde verilmesi gerekmektedir. Banka çalışanlarının ekonomi ve finans bileşenlerine yönelik okuryazarlık düzeyini belirlemeyi amaçlayan bu çalışma, 25.04. 2023 – 16.08.2023 tarihleri arasında Elazığ ve Erzincan illerinde faaliyet gösteren bankalardaki 220 banka çalışanına anket uygulanarak yapılmıştır. Banka çalışanlarının verileri t testi ve tek yönlü Anowa ile test edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre kadın banka çalışanlarının ekonomi ve finansal bileşenlere yönelik okuryazarlık seviyelerinin erkek banka çalışanlarına oranla daha yüksek olduğu, araştırmaya katılan banka çalışanlarının genel başarı düzeylerinin ise % 63 ile orta düzeyde bir seyir izlediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Ekonomi Okuryazarlığı, Finansal Okuryazarlık, Banka Çalışanları

Kaynakça

• Abreu, M., & Mendes, V. (2010). Financial literacy and portfolio diversification. Quantitative finance, 10(5), 515-528.
• Addo, S. D., Asantey, J., & Awadzie, D. M. (2022). The Impact of Fınancıal Lıteracy on Rısk Propensıty Medıated By Access to Fınance. Journal of Business Economics and Finance, 11(4), 195-205.
• Atkinson, A., & Messy, F. A. (2012). Measuring financial literacy: Results of the OECD/International Network on Financial Education (INFE) pilot study.
• Atış, A. (2011). Bankacılık Sektöründe Hizmet Kalitesinin Çalısan Memnuniyetine Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Bartlett, M. S. (1950). Tests of significance in factor analysis. British Journal of Psychology, Statistical Section, 3, 77-85.
• Benligiray, Yılmaz ve Banar Kerim, (2006). Banka ve Sigorta Hukuku, Eskişehir:Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1707.
• Berber, M. (2021). Banka Çalışanlarının Ekonomi Okuryazarlık Düzeylerinin Performansları Üzerindeki Etkisi (Master's thesis, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Bönte, W., & Filipiak, U. (2012). Financial literacy, information flows, and caste affiliation: Empirical evidence from India. Journal of Banking & Finance, 36(12), 3399-3414.
• Brown, R. B., Saunders, M. N., & Beresford, R. (2006). You owe it to yourself: The financially literate manager. In Accounting Forum (Vol. 30, No. 2, pp. 179-191). No longer published by Elsevier.
• Collins, J. M. (2012). Financial advice: A substitute for financial literacy?. Financial services review, 21(4), 307-322.
• Çütcü, İ. & Y. Kılıç & G. Meral (2022), “Ekonomi Okuryazarlığı: Esnafa Yönelik Bir Araştırma”, Sosyoekonomi, 30(54), 291-311.
• Dağdelen, T. (2017). Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi ve Aydın İlindeki Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Üzerine Bir Uygulama (Master's thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Dilek, S., Küçük, O., & Eleren, A. (2016). Kastamonu Üniversitesi Öğrencilerinin Ekonomi Okuryazarlığı. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 5(7).
• Disney, R., & Gathergood, J. (2013). Financial literacy and consumer credit portfolios. Journal of Banking & Finance, 37(7), 2246-2254.
• Er, B., & Çetintaş, M. (2018). İşçilerde Finansal Okuryazarlık: Finansal Bilgi, Tutum ve Davranış Eksenli Bir Araştırma. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 61-71.
• Fettahoğlu, S. (2015). Hane halkının finans eğitimi ve finansal okuryazarlık düzeyleri üzerine Kocaeli’nde bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (67), 101-116.
• Field, A. (2000). Discovering Statistics using SPSS for Windows. London – Thousand Oaks – New Delhi: Sage publications
• Gerek, S., & Kurt, A. A. (2011). Ekonomi okuryazarlığı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 59-73.
• Güler, E., & Tunahan, H. (2017). Finansal okuryazarlık: Hane halkı üzerine bir araştırma. İşletme Bilimi Dergisi, 5(3), 79-104.
• Hackethal, A., Haliassos, M., & Jappelli, T. (2012). Financial advisors: A case of babysitters?. Journal of Banking & Finance, 36(2), 509-524.
• Hilgert, M. A., Hogarth, J. M., & Beverly, S. G. (2003). Household financial management: The connection between knowledge and behavior. Fed. Res. Bull., 89, 309.
• Hung, A., Parker, A. M., & Yoong, J. (2009). Defining and measuring financial literacy.
• Karaağaç, A. (2015). Finansallaşma Sürecinde Finansal Okuryazarlık. İstanbul Üniversitesi (Yüksek Lisans Tezi).
• Kavas, Y. B., & Erkan, M. K. (2022). Bireysel Yatırımcıların Finansal Okuryazarlık ve Finansal Risk Alma Toleransı. EKEV Akademi Dergisi, (89), 379-399.
• Lusardi, A. (2008). Household Saving Behavior: The Role Of Financial Literacy, Information and Financial Education Programs. NBER Working Paper - 13824.
• Lusardi, A., & Mitchell, O. S. (2011). Financial literacy around the world: an overview. Journal of pension economics & finance, 10(4), 497-508.
• Oanea, D.C. & Dornean, A. (2012). Defining and Measuring Financial Literacy, New Evidence From Romanian’ Students of the Master Finance. Scientific Annals of the Alexandru Ioan Cuza” University of Iasi Economic Sciences, 59 (2), 113-129.
• OECD (2005). İmproving Financial Literacy Analysis of İssues and Policies Organisation https://read.oecd-ilibrary.org/finance-and-investment/improving-financial-literacy_9789264012578-en#page13
• Pett, M. A., Lackey, N. R., & Sullivan, J.J. (2003) Making sense of factor analysis. Sage Pres.
• Sezer, D., & Demir, S. (2015). Yatırımcıların finansal okuryazarlık ve bilişsel yetenek düzeylerinin psikolojik yanılsamalar ile ilişkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (66), 69-88.
• Sümer, S., & GÖVDELİ, T. (2020). Finansal Okuryazarlık Ve Finansal Davranış Üzerine Bir Çalışma. Oltu Beşeri ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 86-98.
• Şamiloğlu, F., Kahraman, Y. E., & BAĞCI, H. (2016). Finansal Okuryazarlık Araştırması: Erciyes Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(12), 308-318.
• Şahin, M., & Bariş, S. (2017). Finansal okuryazarlık ve tasarruf davranışları: Kamu çalışanları üzerine bir inceleme. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 77-103.
• TBB, (2022). https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/veri-sorgulama-sistemi/illere-ve-bolgelere-gore-bilgiler/73
• Vergi, S. (2019). Bankacılık sektörün ve çalışan personellerin finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: Sivas ili örneği. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Yamane Taro. (2001). Temel Örnekleme Yöntemleri, (çev: A.Esin, C.Aydın, M.A.Bakır, E.Gürbüzel), Literatür yayınları, ISBN 975-8431-34-X, İstanbul, 509.
• Yuksel, S., Dincer, H., & Hacioglu, U. (2015). CAMELS-based determinants for the credit rating of Turkish deposit banks. International Journal of Finance & Banking Studies (2147-4486), 4(4), 1-17.