Ortaokul Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları ve STEM Tutumlarının İncelenmesi

Year 2023, Issue: 49, 23 - 38, 30.06.2023

Aysel Arslan

https://doi.org/10.5152/AUJKKEF.2023.1039309

Abstract

Bu çalışmanın amacı; ortaokul öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları ve STEM tutumlarının cinsiyet, sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim durumu değişkenleri açısından incelenmesidir. Ayrıca araştırmada, her iki ölçeğin aralarındaki ilişki düzeyinin belirlenmesi ve kitap okuma alışkanlıklarının STEM tutumlarını yordama düzeylerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 2020–2021 eğitim-öğretim yılı güz yarıyılında Sivas ili merkez ilçede yer alan beş farklı ortaokula devam eden 866 (382 kız-484 erkek) öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, uygun örneklem yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Verilerin toplanmasında “Ortaokul Kitap Okuma
Alışkanlığı Ölçeği” ve “STEM’e Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde tanımlayıcı ve normallik analizleri yapılmıştır. Normallik varsayımın karşılandığı varsayımı elde edildiği için parametrik testler arasında yer alan bağımsız örneklemler t testi, tek yönlü ANOVA, Tukey testi, Pearson Korelasyon analizi ve Basit Doğrusal Regresyon analizi kullanılarak veriler analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre; öğrencilerin her iki ölçekten aldıkları puan ortalamalarının cinsiyet, sınıf düzey, anne ve baba eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği belirlenmiştir (p < ,05). Öğrencilerin ölçeklerden aldıkları toplam puan ortalamaları
arasında pozitif yönde orta düzeyde bir korelasyonun olduğu saptanmıştır (r = ,574). Ayrıca öğrencilerin kitap okuma alışkanlıklarının STEM’e ilişkin tutumlarının %33,00’lük kısmını açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Kitap Okuma Alışkanlığı, STEM, Ortaokul, Öğrenci

References

• Açıkgöz, K. Ü. (2016). Etkili öğrenme ve öğretme (9. Baskı). Biliş Yayınevi.
• Alnıak, S. (2019). Fizik konularında STEM eğitiminin öğrencilerin tutumlarına ve problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi (Tez No. 582507) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Arslan, A., Bıçakçıgil Özsoy, R., & Aslan, R. (2019). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve kitap okuma alışkanlıklarına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(66), 730–747. [CrossRef]
• Arslan, A., Orhan, S., & Akçay, A. (2011). Türkçe eğitimi çalışmalarında cinsiyet değişkeni. Gazi Üniversitesi I. Uluslararası Türkçe eğitimi Sempozyumu Bildiri kitabı, 88.
• Aydın, G., Saka, M., & Guzey, S. (2017). 4-8. Sınıf öğrencilerinin fen, teknoloji, mühendislik, matematik (STEM=FeTeMM) tutumlarının incelenmesi. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 13(2), 787–802. [CrossRef]
• Aydın, G., Saka, M., & Guzey, S. (2018). Engineering knowledge level measurement scale for students in grades 4 through 8. Elementary Education Online, 17(2), 750–765. [CrossRef]
• Azgın, A. O., & Şenler, B. (2019). İlkokulda STEM: Öğrencilerin kariyer ilgileri ve tutumları. Journal of Computer and Education Research, 7(13), 213–232. [CrossRef]
• Bakırcı, H., & Karışan, D. (2018). Investigating the preservice primary school, mathematics and science teachers’ STEM awareness. Journal of Education and Training Studies, 6(1), 32–42. [CrossRef]
• Bakırcı, H., & Kutlu, E. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin FeTeMM yaklaşımı hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(2), 367–389. [CrossRef]
• Bamberger, R. (1990). Okuma alışkanlığını geliştirme (B. Çapar, Çev.). T.C. Kültür Bakanlığı.
• Berkant, H. G., & Tüzer, A. (2017). Sekizinci sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları ve sayısal ders başarılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 171–190.
• Blaha, B. A., & Bennett, J. M. (1993). New reading techniques. Rota Publications.
• Bybee, R. W. (2011). Scientific and engineering practices in K-12 classrooms: Understanding a framework for K-12 science education. Science and Children, 49(4), 10–17.
• Can, R., Türkyılmaz, M., & Karadeniz, A. (2010). Ergenlik dönemi öğrencilerinin okuma alışkanlıkları. AHI Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 1–21.
• Canbazoğlu, H. B., & Tümkaya, S. (2020). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin fen, teknoloji, mühendislik, matematik (FeTeMM) tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 11(1), 188–209. [CrossRef]
• Çevik, M., Danıştay, A., & Yağcı, A. (2017). Ortaokul öğretmenlerinin FeTeMM (fen – teknoloji – mühendislik - matematik) farkındalıklarının farklı değişkenlere göre değerlendirilmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 584–599. [CrossRef]
• Chesloff, J. D. (2013). STEM education must start in early childhood. Education Week, 32(23), 27–32.
• Chittum, J. R., Jones, B. D., Akalın, S., & Schram, Á. B. (2017). The effects of an afterschool STEM program on students’ motivation and engagement. International Journal of STEM Education, 4(1), 11. [CrossRef]
• Cho, B., & Lee, J. (2013). The effects of creativity and flow on learning through the steam education on elementary school contexts. Paper presented at the International Conference of Educational Technology, Sejong University, South Korea.
• Court, A. W. (1998). Improving creativity in engineering design education. European Journal of Engineering Education, 23(2), 141–154. [CrossRef]
• Demir, Z. A. (2018). Ortaöğretim son sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarının incelenmesi-Siirt örneği (Tez No. 429752) [Yüksek lisans tezi, Siirt Üniversitesi, Siirt]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Dilshad, M., Adnan, A., & Akram, A. (2013). Gender differences in reading habits of university students: An evidence from Pakistan. Pakistan Journal of Social Sciences (PJSS), 33(2), 311–320.
• Doppelt, Y., Mehalik, M. M., Schunn, C. D., Silk, E., & Krysinski, D. (2008). Engagement and achievements: A case study of design-based learning in a science context. Journal of Technology Education, 19(2), 22–39. [CrossRef]
• Dugger, E. W. (2010). Evolution of STEM in the United States. Paper presented at the 6th Biennial International Conference on Technology Education Research, Gold Coast, Queensland, Australia.
• Durualp, E., Çiçekoğlu, P., & Durualp, E. (2013). Sekizinci sınıf öğrencilerinin kitap okumaya yönelik tutumlarının internet ve kitap okuma alışkanlıkları açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat kültür eğitim (TEKE) dergisi, 1, 115–132.
• Erdoğan, N., Çorlu, M. S., & Capraro, R. M. (2013). Defining innovation literacy: Do robotics programs help students develop innovation literacy skills? International Online Journal of Educational Sciences, 5(1), 1–9.
• Eroğlu, Z. D. (2013). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları ile doğru yazma becerileri arasındaki ilişki. Turkish Studies International Periodical for the Languages and History of Turkish or Turkic, 8/9, 1441–1453.
• Gökkuş, İ., & Delİcan, B. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ve okuma alışkanlığına ilişkin tutumları. Cumhuriyet International Journal of Education, 5(1), 10–28. [CrossRef]
• Gonzalez, H. B., & Kuenzi, J. J. (2012). Science, technology, engineering, and mathematics (STEM) education: A primer. Congressional Research Service, Library of Congress. Gündüz, B. (2015). Üniversite 1. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları ve eleştirel okuma becerileri üzerine bir durum çalışması (Tez No. 395394) [Yüksek lisans tezi, Bilkent Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Hacıoğlu, Y. (2017). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) eğitimi temelli etkinliklerin fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerilerine etkisi (Tez No. 461483) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Hacıömeroğlu, G. (2018). Examining elementary pre-service teachers’ science, technology, engineering, and mathematics (STEM) teaching intention. International Online Journal of Educational Sciences, 10(10), 1–11. [CrossRef]
• Hanedar, H. T. (2011). sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı ve okuduğunu anlama becerileri üzerine bir araştırma (Tez No. 286477) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi-İzmir]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Harkema, J., Jadrich, J., & Bruxvoort, C. (2009). Science and engineering: Two models of laboratory investigation. Science Teacher, 76(9), 27–31.
• Harlen, W. (2004). Evaluating inquiry-based science developments: A paper commisisoned by the national reasearch council in preparation for a meeting on the status of evaluation of inquiry-based science education. Cambridge: National Academy of Sciences. Education, 26(1), 14–17.
• Hernandez, J. F. (2014). The implement of an elementary STEM learning team and the effect on teacher self- efifficacy: An action research study [PhD Thesis]. Capella University.
• Kalaycı, Ş. (2014). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (6. Baskı). Asil Yayıncılık.
• Kang, M., Kim, J., & Kim, Y. (2013). Learning outcomes of the teacher training program for steam education. Korean Journal of the Learning Sciences, 7(2), 18–28.
• Karademir, M. (2018). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarının düzeyi nedir? (Tez No. 550568) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Ünive rsite si-İs tanbu l]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Karakaya, F., & Avgın, S. S. (2016). Effect of demographic features to middle school students’ attitude towards FeTeMM (STEM). Journal of Human Sciences, 13(3), 4188–4198. [CrossRef]
• Karakaya, F., Ünal, A., Çimen, O., & Yılmaz, M. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin STEM yaklaşımına yönelik farkındalıkları. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(1), 124–138.
• Keklik, S. (2009). On bir yaşına kadar çocukta dil edinimi (Tez No. 250925) [Doktora Tezi, Marmara Ünive rsite si-İs tanbu l]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Keleş, Ö. (2006). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinde kitap okuma alışkanlığının incelenmesi (Tez No. 187641) [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kızılay, E., Yamak, H., & Kavak, N. (2019). Motivation scale for STEM Fields. Journal of Computer and Education Research, 7(14), 540–557. [CrossRef]
• Knezek, G., Christensen, R., & Tyler-Wood, T. (2011). Contrasting perceptions of STEM content and careers. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 11(1), 92–117.
• Lamb, R., Akmal, T., & Petrie, K. (2015). Development of a cognition‐priming model describing learning in a STEM classroom. Journal of Research in Science Teaching, 52(3), 410–437. [CrossRef]
• Liang, J. C. (2002). Exploring scientific creativity of eleventh grade students in Taiwan [Master Thesis]. The University of Texas.
• Liu, F. (2008). Impact of online discussion on elementary teacher candidates' anxiety towards teaching mathematics. Education, 128(4), 614–630.
• Lubart, T. I. (1999). Creativity across cultures. In R. Sternber (Ed.), Handbook of creativity (pp. 339–345). Cambridge University Press.
• Mahoney, M. P. (2009). Student attitude toward STEM: Development of an instrument for high school STEM-based programs [PhD Thesis]. The Ohio State University Press.
• McKim, A. J., Velez, J. J., & Sorensen, T. J. (2017). A national analysis of school-based agricultural education involvement, graduation, STEM achievement, and income. Journal of Agricultural Education, 59(1), 70–85. [CrossRef]
• McWilliam, E. (2009). Teaching for creativity: From sage to guide to meddler. Asia Pacific Journal of Education, 29(3), 281–293. [CrossRef]
• Meador, K. S. (2003). Thinking creatively about science suggestions for primary teachers. Gifted Child Today, 26(1), 25–29. [CrossRef]
• Moore, T. J., Johnson, C. C., Peters Burton, E. E., & Guzey, S. S. (2015). The need for a STEM roadmap. In C. C. Johnson, E. E. Peters-Burton, & T. J. Moore (Eds.), STEM roadmap: In a framework for integrated STEM education (pp. 3–12). Routledge.
• Moore, T. J., Stohlmann, M. S., Wang, H. H., Tank, K. M., & Roehrig, G. H. (2014). Implementation and integration of engineering in K-12 STEM education. In J. Strobel, Ş. Purzer, & M. E. Cardella (Eds.), Engineering in precollege settings: Research into practice (pp. 35–60). Sense.
• Ogunrombi, S. A., & Adio, G. (1995). Factors affecting the reading habits of secondary school students. Library Review, 44(4), 50–57. [CrossRef]
• Oh, D., Bae, J., & Park, S. (2016). The effects of science based enrichment STEAM gifted program on creative thinking activities and emotional intelligence of elementary science gifted students. Journal of Korean Elementary Science Education, 35(1), 13–25. [CrossRef]
• Öner, Y., & Yılmaz, Y. Ö. (2019). Ortaokul öğrencilerinin problem çözme ve sorgulayıcı öğrenme becerileri algıları ile STEM’e yönelik algı ve tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(3), 837–861. [CrossRef]
• Owusu-Acheaw, M., & Larson, A. G. (2014). Reading habits among students and its effect on academic performance: A study of students of Koforidua Polytechnic. Library Philosophy and Practice, 6(5), 1–22.
• Özbay, M., Bağcı, H., & Uyar, Y. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(5), 117–136.
• Özcan, H., & Koca, E. (2018). STEM’e yönelik tutum ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 387–401. [CrossRef] Özen, F. (2001). Türkiye'de okuma alışkanlığı. T.C. Kültür Bakanlığı.
• Öztürk, F., & Özdemir, D. (2020). The effect of STEM education approach in science teaching: Photosynthesis experiment example. Journal of Computer and Education Research, 8(16), 821–841. [CrossRef]
• Palmer, S. (2015). Toxic childhood: How the modern world is damaging our children and what we can do about it. Orion Book Company.
• Rawat, T. C. (2010). A study to examine fluency component of scientific creative talent of elementary stage students of Himachal Pradesh with respect to area, type of school and gender. International Transactions in Humanities and Social Sciences, 2(2), 152–161.
• Şad, S. N., & Nalçacı, Ö. İ. (2015). Öğretmen adaylarının eğitimde bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanmaya ilişkin yeterlilik algıları. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 11(1), 177–197.
• Samuels, K., & Seymour, R. (2015). The middle school curriculum: Engineering anyone? Technology and Engineering Teacher, 74(6), 8–12.
• Saygılı, S. (2012). Karma eğitimin eleştirisi. Eğitime Bakış Eğitim Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, 22, 28–29.
• Scott, J. W. (2009). The politics of the veil. Princeton.
• Şenyiğit, Ç. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin ve kitap okuma alışkanlıklarına ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Tez No. 430744) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi-İzmir]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Sharma, G. (2017). Pros and cons of different sampling techniques. International Journal of Applied Research, 3(7), 749–752.
• Siew, N. M., Amir, N., & Chong, C. L. (2015). The perceptions of pre-service and in-service teachers regarding a project-based STEM approach to teaching science. SpringerPlus, 4(1), 8. [CrossRef]
• Simon, R. M., Wagner, A., & Killion, B. (2017). Gender and choosing a STEM major in college: Femininity, masculinity, chilly climate, and occupational values. Journal of Research in Science Teaching, 54(3), 299–323.[CrossRef]
• Smolentseva, A. (2000). Bridging the gap between higher and secondary education in Russia. International Higher Education, 19(19), 20–21. [CrossRef]
• Solmaz, M. (2018). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı üzerine bir araştırma: Yüzüncü Yıl Üniversitesi örneği. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(2), 603–622.
• Tamis-LeMonda, C. S., Luo, R., McFadden, K. E., Bandel, E. T., & Vallotton, C. (2019). Early home learning environment predicts children’s 5th grade academic skills. Applied Developmental Science, 23(2), 153–169. [CrossRef]
• Temizkan, M. (2007). İlköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinde okuma stratejilerinin okuduğunu anlama üzerindeki etkisi (Tez No. 211829) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Thomas, T. A. (2014). Elementary teachers’ receptivity to ıntegrated science, technology, engineering, and mathematics (STEM) education in the elementary grades [PhD Thesis]. Nevada Üniversitesi.
• Thomasian, J. (2011). Building a science, technology, engineering, and math education agenda: An update of state actions. https ://fi les.e ric.e d.gov /full text/ ED532 528.p df
• TIMSS. (2016). TIMSS 2015 and TIMSS Advanced 2015 International Results. http: //tim ssand pirls .bc.e du/
• Tok, M., Küçük, B., & Kırmacı, Ö. (2015). Ortaokul kitap okuma alışkanlığı ölçeği: Geçerlik güvenirlik çalışması. Eğitimde Teori ve Uygulama Dergisi (JTPE), 11(2), 694–716.
• Tonka, H. (2020). Ortaokul öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları ile okuma kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 617684) [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi-Erzurum]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tunmer, W. E., Chapman, J. W., & Prochnow, J. E. (2004). Why the reading achievement gap in New Zealand won't go away: Evidence from the PIRLS 2001 International study of reading achievement. New Zealand Journal of Educational Studies, 39(1), 127–145.
• Turner, K. B. (2013). Northeast Tennessee educators’ perception of STEM education implementation [PhD Thesis]. East Tennessee State University.
• Unfried, A., Faber, M., Stanhope, D. S., & Wiebe, E. (2015). The development and validation of a measure of student attitudes toward science, technology, engineering, and math (S-STEM). Journal of Psychoeducational Assessment, 33(7), 622–639. [CrossRef]
• Wang, H. H. (2012). A new era of science education: Science teachers ‘perceptions and classroom practices of science, technology, engineering and mathematics (STEM) integration [PhD Thesis]. Minnesota Üniversitesi, USE.
• Wang, H. H., Moore, T. J., Roehrig, G. H., & Park, M. S. (2011). STEM integration: Teacher perceptions and practice. Journal of Pre-College Engineering Education Research, 1(2), 1–13. [CrossRef]
• Worrell, F. C., Roth, D. A., & Gabelko, N. H. (2006). Elementary reading attitude survey (ERAS) scores in academically talented students. Roeper Review, 29(2), 119–124. [CrossRef]
• Yalman, M., Özkan, E., & Kutluca, T. (2013). Eğitim fakültesi öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları üzerine betimsel bir araştırma: Dicle Üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası, 14(2), 291–305. [CrossRef]
• Yavaş, S. (2013). İlköğretim, 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları ile üst düzey düşünme becerileri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi (Tez No. 328693) [Yüksek lisans tezi, Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi-Konya]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin.
• Yılmaz, A. E. (2019). FeTeMM uygulamalarının ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersi tutumlarına ve bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi (Tez No) [Yüksek lisans tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi-Bolu]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yılmaz, B. (1995). Okuma sosyolojisi: Ankara'da oturanların okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciği Dergisi, 9(3), 325–336.
• Zhou, M. (2010). Chinatown: The socioeconomic potential of an urban enclave. Temple University.