Assessing Foreign Exchange Gains and Losses: A Comparative Analysis of Participation and Conventional Banks in Türkiye

Year 2025, Volume: 3 Issue: 1, 1 - 15, 30.06.2025

Yousef Ahmed

Abstract

Purpose – Foreign exchange transactions significantly impact the financial performance of banks, necessitating efficient management of open foreign currency positions. This study aims to compare foreign exchange gains and losses between participation and conventional banks in Turkey to determine whether these differences stem from the bank type or specific operational conditions.
Design/data/methodology – The study adopts a comparative approach, analyzing the net open currency positions and the use of hedging instruments by participation and conventional banks. Financial data from the 2023 annual reports of the banks included in the study sample were examined to enhance result reliability.
Findings – The findings reveal that foreign exchange gains and losses are not inherently related to the bank type. Both participation and conventional banks utilize similar hedging instruments to mitigate exchange rate fluctuations. Instead, these gains and losses are primarily driven by each bank’s approach to managing foreign exchange activities, including trading strategies, foreign currency investments, and risk mitigation mechanisms.
Originality/value – This study contributes to the literature by providing empirical evidence that foreign exchange performance in banks is shaped more by operational strategies than by the classification of the bank as participation or conventional.

Keywords

Foreign Exchange Gains, Foreign Exchange Losses, Participation Banks, Conventional Banks

Döviz Kârları ve Zararlarının Değerlendirilmesi: Türkiye'deki Katılım ve Geleneksel Bankaların Karşılaştırmalı Analizi

Abstract

Amaç – Döviz işlemleri, bankaların finansal performansı üzerinde önemli bir etkiye sahiptir ve açık döviz pozisyonlarının etkin yönetimini gerektirir. Bu çalışma, Türkiye’deki katılım bankaları ile geleneksel bankalar arasındaki döviz kazançlarını ve kayıplarını karşılaştırarak, bu farklılıkların banka türünden mi yoksa her bankanın özel operasyonel koşullarından mı kaynaklandığını belirlemeyi amaçlamaktadır.
Tasarım/veri/metodoloji – Çalışma, katılım ve geleneksel bankaların net açık döviz pozisyonlarını ve korunma araçlarını analiz eden karşılaştırmalı bir yaklaşım benimsemektedir. Sonuçların güvenilirliğini artırmak amacıyla, araştırma örneklemine dahil edilen bankaların 2023 yılı yıllık raporlarında yer alan finansal veriler incelenmiştir.
Bulgular – Bulgular, döviz kazançları ve kayıplarının banka türüyle doğrudan ilişkili olmadığını ortaya koymaktadır. Katılım bankaları ve geleneksel bankalar, döviz kuru dalgalanmalarına karşı korunmak için benzer finansal araçları kullanmaktadır. Bunun yerine, söz konusu kazanç ve kayıpların esas olarak her bankanın döviz işlemlerini yönetme biçimi, ticaret stratejileri, yabancı para yatırımları ve risk azaltma mekanizmaları gibi operasyonel yaklaşımlarına bağlı olduğu tespit edilmiştir.
Özgünlük/değer – Bu çalışma, bankaların döviz performansının, banka türünden ziyade operasyonel stratejiler tarafından şekillendiğine dair ampirik kanıt sunarak literatüre katkı sağlamaktadır.

Keywords

Döviz Kârları, Döviz Zararları, Katılım Bankaları, Geleneksel Bankalar

References

• Alev, N., & Özçiçek, Ö. (2019). Döviz Kuru Oynaklığının Türkiye’deki Ticari Bankaların Performansı Üzerine Etkisi. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 163-185.
• Al Rahahleh, N., Bhatti, M. I., & Misman, F. N. (2019). Developments in risk management in Islamic finance: A review. Journal of Risk and Financial Management, 12(1), 37.
• Altın, D. (2019). Türk Bankacılık Sektöründe Karşılaşılan Riskler ve Döviz Kuru Riskinin Analizi. Izmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Albaraka Türk. (2023). Integrated annual report 2023. Albaraka Türk Katılım Bankası A.Ş. Retrieved from https://www.albaraka.com.tr/documents/hakkimizda/surdurulebilirlik/pdf/2023-annual-report-2023-new.pdf. (20.12.2024)
• Brooks, C. (2014). Introductory Econometrics for Finance (3rd ed.). Cambridge University Press.
• Elçiçek, Y. K. (2024). Döviz Kurundaki Volatilite Mevduat Banka Kredilerini Etkiler mi? Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Journal of Finance Letters, (121), 235-253. https://doi.org/10.33203/mfy.1371451
• Gökçe, A. (2017). Döviz Kurlarındaki Değişmelerin Türkiye'deki Özel Sermayeli Bankaların Bilançoları Üzerine Etkileri. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, (28), 1-18. https://doi.org/10.5505/pausbed.2017.84704
• Halkbank. (2023). 2023 annual report. Türkiye Halk Bankası A.Ş. Retrieved from https://www.halkbank.com.tr/content/dam/corporate-website/en/documents/investor-relations/annual-reports/integrated-annual-report-2023.pdf. (24.11.2024)
• Hatipoğlu, M. (2021). Döviz Kuru Volatilitesinin Katılım Bankalarının Kredileri Üzerine Etkisi. Journal of Selçuk University Social Sciences Vocational School, 24(2), 540-547. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.960729
• Khediri, K. B., Charfeddine, L., & Youssef, S. B. (2015). Islamic versus conventional banks in the GCC countries: A comparative study using classification techniques. Research in International Business and Finance, 33, 75–98.
• Kisman, Z. (2020). Risk management: Comparative study between Islamic banks and conventional banks. Journal of Economics and Business, 3(1), 232–237.
• İş Bankası. (2023). 2023 integrated annual report. Türkiye İş Bankası A.Ş. Retrieved from https://www.isbank.com.tr/contentmanagement/IsbankAnnualReports/pdf/ISBANK2023.pdf. (14.09.2024)
• Kuveyt Türk. (2023). Annual report 2023. Kuveyt Türk Katılım Bankası A.Ş. Retrieved from https://www.kuveytturk.com.tr/medium/2023-annual-report-1248.pdf. (24.12.2024)
• Mansour, F. T., & Doğukanlı, H. (2019a). Exchange Rate Risk in Participation (Islamic) Banks in Turkey. International Business Management, 13(2), 44-48. https://doi.org/10.36478/ibm.2019.44.48
• Mansour, F. T., & Doğukanlı, H. (2019b). Exchange Rate Risk Management in Participation (Islamic) and Conventional Banks in Turkey: A Comparative Study. International Business Management, 13(2), 37-43. https://doi.org/10.36478/ibm.2019.37.43
• Özsöz, E., Rengifo, E., & Kutan, A. (2015). Foreign Currency Lending And Banking System Stability: New Evidence From Turkey. Central Bank Review, 15(2), 1-29. https://doi.org/10.2139/ssrn.2189462
• Özulucan, A., & Deran, A. (2009). Katılım Bankacılığı ile Geleneksel Bankaların Bankacılık Hizmetleri ve Muhasebe Uygulamaları Açısından Karşılaştırılması. Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute, 6(11), 85-108.
• Saunders, A., & Cornett, M. M. (2020). Financial Institutions Management: A Risk Management Approach (9th ed.). McGraw-Hill Education.
• Türkiye Finans. (2023). 2023 annual report. Türkiye Finans Katılım Bankası A.Ş. Retrieved from https://www.turkiyefinans.com.tr/Lists/BagimsizDenetimRaporlariEN/Attachments/25/TURKIYE_FINANS_ENG23_Final.pdf. (18.07.2024)
• Vakıf Participation. (2023). 2023 annual report. Vakıf Katılım Bankası A.Ş. Retrieved from https://www.vakifkatilim.com.tr/documents/2023-ngilizce-faaliyet-raporu.pdf. (6.09.2024)
• VakıfBank. (2023). Integrated annual report 2023. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Retrieved from https://vbassets.vakifbank.com.tr/investor-relations/Integrated%20Annual%20Reports/integrated-annual-report-2023.pdf. (10.10.2024)
• Yapı Kredi. (2023). 2023 integrated annual report. Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Retrieved from https://www.yapikrediinvestorrelations.com/en/images/pdf/annual-reports/2023/yk23-integrated-annual-report.pdf. (21.10.2024)
• Yüksel, S., Canöz, İ., & Özsarı, M. (2016). Analyzing Foreign Exchange (FX) Positions of Participation Banks in Turkey. International Journal of Research in Social Sciences, 6(12), 499-507.
• Ziraat Bankası. (2023). Integrated annual report 2023. T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Retrieved from https://www.ziraatbank.com.tr/en/Investor-Relations-ZB/Financials/Documents/2023_entegre_faaliyet_raporu-en.pdf. (16.10.2024)
• Ziraat Participation. (2023). Annual report 2023. Ziraat Katılım Bankası A.Ş. Retrieved from https://www.ziraatkatilim.com.tr/sites/default/files/media-file/ZK_AR23ENG.pdf. (12.11.2024)