Feeding Self-Efficacy Levels Of Primiparous Mothers By Their Type of Delivery and Breastfeeding-Related Characteristics

Yıl 2020, Cilt: 36 Sayı: 1, 1 - 10, 10.04.2020

Ayşenur Turan , Gülçin Bozkurt

Öz

Objective: We aim to investigate the breastfeeding self-efficacy levels of primiparous mothers by
their type of delivery and breastfeeding-related characteristics.
Methods: A descriptive study was conducted in a Training and Research Hospital in Istanbul between
December 2016 – August 2017. The study sample included 320 mothers. The data were obtained
via face-to-face interviews in the first 24 hours and via telephone interviews on the 15th day using
“Breastfeeding Self-Efficacy Scale-Short Form” and the “Introductory Information Form” prepared
by the researchers.
Results: The mean age of the mothers who participated in the study was 23.99 ± 3.85 and 52.2% of
them were middle school graduates and 65% of them did not work. The 24th-hour and 15th-day mean
scores of breastfeeding self-efficacy scale did not show any statistically significant difference by their
age, education and working status (p>0.05). A statistically significant difference was found between
the mothers’ first time to take the baby on their lap, the first breastfeeding after birth, the frequency of
breastfeeding in the first 24 hours, the status of witnessing breastfeeding and the Breastfeeding Self-
Efficacy Scale scores at 24 hours and 15 days (p< 0.05). Mothers who had vaginal and caesarean births
were found to have low levels of breastfeeding self-efficacy in the first 24 hours after birth compared
to the measurements performed on the 15th day, and the difference was statistically significant (p
<0.000).
Conclusion: The perception of breastfeeding self-efficacy of primiparous mothers who delivered
vaginally was higher than those delivered by cesarean section. Primipar mothers’ perception of
breastfeeding self-efficacy increases two weeks after delivery compared to the first day.

PRİMİPAR ANNELERİN SÜTÜNDEKİ YAPISAL DEĞİŞİKLİKLER İLE POSTNATAL EMZİRME ÖZ YETERLİLİK İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Öz

Amaç: Primipar annelerin sütündeki yapısal
değişiklikler ile postnatal emzirme öz yeterlilik ilişkisini incelenmektir.

Gereç ve Yöntem: Prospektif, tanımlayıcı ve ilişki arayıcı
özellikteki araştırma, Aralık 2016-Ağustos 2017 tarihleri arasında, İstanbul’da
bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde
yürütüldü. Araştırmanın örneklemini 320 anne oluşturdu. Veriler Postnatal “Emzirme Öz Yeterlilik Ölçeği-Kısa Şekli” ve araştırmacılar tarafından hazırlanan Tanıtıcı Bilgi Formu kullanılarak
ilk 24 saatte yüz yüze görüşme yöntemi ile ve 15. günde telefon ile görüşme
yöntemi ile elde edildi.

Bulgular ve Sonuç:  Araştırmaya katılan annelerin; yaş ortalamasının
23,99±3.85 olduğu, %52.2’sinin orta eğitim mezunu olduğu ve %65’inin
çalışmadığı belirlendi. Annelerin; yaşı, eğitim ve çalışma durumuna göre postnatal
emzirme öz yeterlilik ölçeği 24. saat ve 15. gün puan ortalamaları arasında
istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı görüldü (p>0.05).  Annelerin bebeği ilk kucağa alma zamanı,
doğumdan sonra ilk emzirme, ilk 24 saatte emzirme sıklığı, emzirmeye tanık olma
durumu ile 24. saat ve 15. günde Postanal Emzirme Öz Yeterlilik Ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak
anlamlı fark olduğu belirlendi (p>0.05). Vajinal ve sezaryen doğum yapan
annelerin, doğumdan sonra ilk 24. saatte yapılan ölçümlerde emzirme öz
yeterlilik düzeyinin 15. günde yapılan ölçümlere göre düşük olduğu,
istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu saptandı (p<0,000). Bebeğini
kucağına erken alan, doğumdan
sonra ilk bir saatte emziren, ilk 24 saatte sık emziren ve bebeğine
emzik/biberon vermeyen annelerin emzirme öz yeterlilik düzeyi yüksekti. Vajinal
doğum yapan primipar annelerin emzirme öz yeterlilik düzeyi sezaryan doğum
yapanlara göre daha yüksekti. Vajinal ve sezaryen
doğum yapan primipar annelerin 15.gündeki emzirme öz yeterlilik düzeyi, ilk 24
saate göre anlamlı olarak yüksek idi.

Anahtar Kelimeler

Primiparite, Emzirme, Kolostrum, Öz Yeterlik, Ebelik

Kaynakça

• Akyüz A, Kaya T, Şenel N. Annenin Emzirme Davranışının ve Emzirmeyi Etkileyen Durumların Belirlenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007;. 6(5):331-335.
• Alus Tokat M, Serçekuş P, Yenal K ve ark. Early Postpartum Breast‐Feeding Outcomes and Breast‐Feeding Self‐Efficacy in Turkish Mothers Undergoing Vaginal Birth or Cesarean Birth With Different Types of Anesthesia. International Journal of Nursing Knowledge 2015; 26(2):73-79. doi: 10.1111/2047-3095.12037.
• Aslan Y. Annelerin Emzirme Öz-Yeterliliği ve Depresyon Riski ile İlişkisi. Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2016.
• Atıcı A, Polat S, Turhan A H. Anne Sütü İle Beslenme. Turkiye Klinikleri J Pediatr Sci. 2007;3(6):1-5
• Atlas B. Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aşı Merkezi ve Yenidoğan İzleme Ünitesine Başvuran Annelerin Anne Sütü Konulu Eğitiminin Etkinliğinin İncelenmesi. Uzmanlık Tezi. Sağlık Bakanlığı Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Koordinatörlüğü; İstanbul; 2006
• Australian Institute of Health and Welfare. National Breastfeeding İndicators: Workshop Report. Cat. no. PHE 146. Canberra: AIHW. 2011 İnternet Erişim Adresi: (https://www.aihw.gov.au/getmedia/8718b74f-db38-4bc9-a122-ca4431cd9eb2/13346.pdf.aspx?inline=true) Erişim Tarihi: 15/03/2019
• Bağcı S, Altuntuğ K. Problems Experienced by Mothers in Postpartum Period and Their Associations with Quality of Life Annelerin Doğum Sonunda Yaşadıkları Sorunlar ve Yaşam Kalitesi ile İlişkisi. Journal of Human Sciences. 2016; 13(2): 3266-3279. doi:https://doi.org/10.14687/jhs.v13i2.3884
• Bartle NC, Harvey K. Explaining İnfant Feeding: The Role of Previous Personal and Vicarious Experience on Attitudes, Subjective Norms, Self‐Efficacy, and Breastfeeding Outcomes. British Journal of Health Psychology. 2017; 22(4): 763-785. doi: 10.1111/bjhp.12254.
• Blyth RJ, Creedy DK, Dennis CL. et al. Breastfeeding Duration in an Australian Population: The İnfluence of Modifiable Antenatal Factors. J Hum Lact. 2004; 20:30-8. doi:10.1177/0890334403261109
• Bölükbaşı H. Doğum Sonrası Altı Aylık Dönemde Postpartum Depresyonun Emzirme Öz Yeterlilik, Emzirme Başarısı ve Beslenme Durumuna Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı; 2016
• Brandão S, Mendonça D, Dias CC et al. The Breastfeeding Self-Efficacy Scale-Short Form: Psychometric Characteristics in Portuguese Pregnant Women. Midwifery. 2018; 66, 49-55. doi: 10.1016/j.midw.2018.07.014.
• Brockway M, Benzies K, Hayden KA. Interventions to İmprove Breastfeeding Self-Efficacy and Resultant Breastfeeding Rates: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Hum Lact. 2017 Aug;33(3):486-499. doi: 10.1177/0890334417707957.
• Buccini GDS, Pérez‐Escamilla R, Paulino LM. et al. Pacifier Use and Interruption of Exclusive Breastfeeding: Systematic Review and Meta‐Analysis. Matern Child Nutr. 2017 Jul;13(3). doi: 10.1111/mcn.12384.
• Coşkun AM. Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği El Kitabı, 1. baskı, İstanbul, Koç Üniversitesi Yayınları. 2012.
• Çakmak H, Kuğuoğlu S. Comparison of the Breastfeeding Patterns of Mothers Who Delivered Their Babies Per Vagina and Via Cesarean Section: An Observational Study Using the LATCH Breastfeeding Charting System. Int J Nurs Stud. 2007 Sep;44(7):1128-37. doi: 10.1016/j.ijnurstu.2006.04.018
• Çatak B, Sütlü S, Kılınç AS ve ark. Burdur İlinde Bebeklerin Emzirilme Durumu ve Beslenme Örüntüsü. Pamukkale Tıp Dergisi 2012;5(3):115-122
• Dennis CL. Theoretical underpinings of breastfeeding confidence: A self-efficacy framework. J Hum Lact. 1999 Sep;15(3):195-201. doi: 10.1177/089033449901500303
• Dennis CL, Faux S. Development and Psychometric Testing of the Breastfeeding Self-Efficacy Scale. Research in Nursing & Health, 1999, 22, 399 – 409 doi: https://doi.org/10.1002/(SICI)1098-240X(199910)22:5<399::AID-NUR6>3.0.CO;2-4
• Dennis CL. Breastfeeding Self Efficacy Scale: Psychometric Assessment of the Short Form. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 2003 Nov-Dec;32(6):734-44. PMID:14649593
• DeVane-Johnson S, Wright YJ, Godwin L et al. (2018). Breast-Feeding and Practice Tips for Case Managers. Prof Case Manag. 2018 May/Jun;23(3):158-162. doi: 10.1097/NCM.0000000000000291.
• Doğaner G, Bekar M. Vajinal Yolla Doğum Yapan Kadınların Erken Postpartum Dönemde Kendisinin ve Yenidoğanın Bakımına Yönelik Yaşadıkları Sorunların Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum. 2006; 16(4), 60-70.
• Genç RE, Özkan H. Ebeler İçin Yenidoğan Sağlığı ve Hastalıkları, Nobel Tıp Kitabevleri. 2016 ISBN 9786058392830
• Gökçeoğlu E. Annelerin Emzirme Özyeterlilikleri ile Sütün Yeterlilik Algısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: T. C Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı; 2014
• Gökdemirel S, Bozkurt G, Gökçay G ve ark. (2008). Çalışan Annelerin Emzirme Sürecinde Yaşadıkları: Niteliksel Bir Çalışma. Çocuk Dergisi 8(4):221-234, 2008
• Güneş M. Erciyes Üniversitesi Hastaneleri’nde Çalışan Sağlık Personeli Annelerin Emzirme Durumu ve Etkileyen Faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: T.C. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı; 2015
• Gürel P. Polikliniğimize Başvuran 6ay-12 Ay Arası Çocukların Annelerinin; Anne Sütü ile Beslenme ve Emzirme Konusunda Bilgi Düzeyinin ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi. İstanbul: T.C. Sağlık Bakanlığı Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi; 2009
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (), “2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması”. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye. 2014. İnternet Erişim Adresi: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf Erişim Tarihi: 20/12/2017
• Hackman NM, Schaefer EW, Beiler JS, et al. Breastfeeding Outcome Comparison by Parity. Breastfeed Med. 2015 Apr;10(3):156-62. doi: 10.1089/bfm.2014.0119.
• Howard CR, Howard FM, Langhear B, Eberly S. Randomized Clinical Trial of Pacifier Use and Bottlefeeding or Cupfeeding and Their Effect on Breastfeeding. Pediatrics. 2003 Mar;111(3):511-8. PMID:12612229
• Jaafar SH, Ho JJ, Jahanfar S, Angolkar M. Effect of Restricted Pacifier Use in Breastfeeding Term Infants For Increasing Duration Of Breastfeeding. Cochrane Database of Systematic Reviews 2016, Issue 8. Art. No.: CD007202. Doi: 10.1002/14651858.CD007202.pub4.
• Kurnaz, D. Erken Postpartum Dönemde Annelerin Emzirmeye İlişkin Tutum ve Başarılarını Etkileyen Faktörler. Yükseklisans Tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik Anabilim Dalı; 2014
• Lawrence R., Lawrence R. Breastfeeding: A Guide For The Medical Profession (6th Edn), St Louis, MO: Mosby. 2005 ISBN 0801628970, 9780801628979
• Lawrence R, Lawrence M. Breastfeeding: A Guide For The Medical Profession (7th ed.) . St Louis, MO: Mosby. 2011 ISBN 0801628970, 9780801628979
• Meedya S, Fahy K, Kable A. Factors That Positively İnfluence Breastfeeding Duration to 6 Months: A Literature Review. Women Birth. 2010 Dec;23(4):135-45. doi: 10.1016/j.wombi.2010.02.002
• Mızrak B. Eskişehir'deki Bir Grup Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Primiparlara Verilen Antenatal Eğitimin Emzirme Öz yeterlilik Algısına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: T.C. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum Ve Kadın Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı; 2013
• Mirghafourvand M, Kamalifard M, Ranjbar F et al. Relationship of Breastfeeding Self-Efficacy with Quality of Life in Iranian Breastfeeding Mothers. J Matern Fetal Neonatal Med. 2018 Oct;31(20):2721-2728. doi: 10.1080/14767058.2017.1354368.
• Neyzi O, Ertuğrul T. Pediatri. 4. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi, 2010
• Otsuka K, Dennis CL, Tatsuoka H et al. The Relationship Between Breastfeeding Self-Efficacy and Perceived in Sufficient Milk Among Japanese Mothers. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 2008 Sep-Oct;37(5):546-55. doi: 10.1111/j.1552-6909.2008.00277.x.
• Perry SE, Hockenberry MJ, Lowdermilk, DL, et al. Maternal child nursing care. Elsevier Health Sciences. Publisher: Mosby; 5 edition 2013 ISBN-10: 0323096107.
• Selimoğlu MA. Sağlıkta ve Hastalıkta Çocuk Beslenmesi. İstanbul; Ömür Matbaacılık A.Ş. ISBN: 9786056435751, 2014
• Serim B. Bebeğe ve Anneye Ait Etmenlerle Meme Bezi Geçirgenliğinin İlişkisi. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı; 2010
• Tokat MA. (2009). Antenatal Dönemde Verilen Eğitimin Annelerin Emzirme Öz-Yeterlilik Algısına ve Emzirme Başarısına Etkisi. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği; 2009
• Topal S, Çınar N, Altınkaynak S. Süt Çocukluğu Döneminde Beslenme. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2016;6(1), 63-70.
• Wutke K, Dennis CL. The Reliability and Validity of the Polish Version of the Breastfeeding Self-Efficacy Scale-Short Form: Translation and Psychometric Assessment. Int J Nurs Stud. 2007 Nov;44(8):1439-46.
• Yenal K, Aluş Tokat M, Durgun Ozan Y ve ark. Annelerin Emzirme Öz-Yeterlilik Algıları İle Emzirme Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2013;10 (2): 14-19