"Dirse Han Oglı Bogaç Han Boyı"ndaki "Göl Gibi Kımız Sagdur-" İfadesi Üzerine

Year 2016, Volume: 16 Issue: 1, 5 - 18, 01.05.2016

Yrd. Doç. Dr. Erhan Aktaş

Abstract

Dede Korkut Kitabının ilk hikâyesi olan Dirse Han oglu Bogaç Han, çocuksuzluk, insanın tabiata olan üstünlüğü, hayvan menşeli Türk antroponimi, baba-oğul mücadelesi, kırk yiğidin ihaneti vb. konular bakımından son derece zengin içerikli bir anlatıdır. Bu çalışmada yukarıda bahsettiğimiz bazı konu başlıklarından da yararlanarak Dirse Han’ın karısının çocuk sahibi olmaları için kocasına telkin ettiği “göl gibi kımız sağdır-” ifadesi üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda öncelikle Dede Korkut Kitabı özelinde çocuksuzluk ve toy kurma motiflerine değinilecektir. Sonrasında bu motifler etrafında gelişen ve su kültüne bağlı olarak değerlendirilebilecek su, süt, kımız, süt göl kavramlarının bu hikâyedeki fonksiyonları ve farklı anlam dünyaları üzerinde durulacaktır

Keywords

Dede Korkut Kitabı, Dirse Han oğlu Boğaç Han boyu, çocuksuzluk, göl gibi kımız sağdırmak, Üst Dünya, süt göl

On the Phrase of "Milking Kumis Like a Lake" in the Story of Boghach Khan Son of Dirse Khan

Abstract

The Story of Bogach Khan, son of Dirse Khan is so contentful story, in terms of childesness, the human versus the nature, Turkic antrophonomy based animal, conflict of son and father, betrayal of forty heroes andetc. In this paper, using the titles above, we focused the statement of “drawing lakes of kumis” that said to Dirse Khan by her wife to have a baby. In that context firstly, we touched on childesness and feast motives. After that, it is spoken functions and varied meaning worlds for water, milk, kumis sand milk lake terms within the frame of motives above

Keywords

The Book of Dede Korkut, the story of Bogach Khan, son of Dirse Khan, childesness, drawing lakes of kumis, the Upper World, milk lake