MHP ve Ülkücü Kuruluşlar Davası: Hamle Dergisi Örneği

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 21, 1041 - 1058, 12.12.2018

Sinan Ateş

Öz

Türk siyasi hayatında 12 Eylül 1980 darbesi akabinde oluşan kritik süreçten en

fazla etkilenen siyasi partilerden birisi de hiç kuşkusuz Milliyetçi Hareket Partisidir.

Darbe sonrasında “MHP ve Ülkücü Kuruluşlar” hakkında 1402 sayılı kanuna

08.10.1980 tarihli ve 2310 sayılı yasayla ilave edilen Ek-1 maddesi gereğince başlatılmış

olan hazırlık soruşturmasının Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığında

bulunan bazı görevliler tarafından 29.04.1981 tarihinde neticelendirilerek

kamu davası açılması bu durumun en somut örneklerinden birisidir.

Söz konusu MHP ve Ülkücü Kuruluşlar Davasının, daha ziyade Milliyetçi-Ülkücü

vasıfları ve hassasiyetleriyle ön plana çıkan Hizmet için Yeni Hamle adlı derginin

penceresinden ele alınıp incelenmesi bu çalışmanın ana temasını oluşturmuştur.

Bilindiği üzere, 12 Eylül Darbesinin oluşturduğu ortamdan basın hayatı

da olumsuz etkilenmiş, basın üzerinde de bir denetim söz konusu olmuştur.

Bu düşüncelerden yola çıkarak MHP ve Ülkücü Kuruluşlar Davası hususunda

dönemin tüm neşriyatını bir bütün olarak ele almak yerine, konu Hamle Dergisi

örneğinden hareketle ele alınmıştır. Bu yönüyle incelenen konu, 1983 yılında 32

sayı olarak yayımlanan Hamle Dergisi’nin geneli üzerinde durularak ele alınacaktır. Yapılan incelemeler neticesinde haftalık aktüalite, haber ve yorum dergisi olarak

yayımlanan Hamle Dergisinin 12 Eylül Darbesi’nin ardından oluşan kritik

süreçte yargılanan Türk Milliyetçileri hakkındaki en doğru haberleri Türk kamuoyuna

duyurduğu, yayımlanmış olan sayılarının tamamına yakınında konuya özel

bir yer vererek bir anlamda yayım çizgisini de gösterdiği, uzun süre devam etmese

bile yayımlandığı dönemde hem basın hayatına hem de kültür ve düşünce alanına

katkılar sunmuş; ayrıca MHP ve Ülkücü Kuruluşlar Davası aracılığıyla da özellikle

“12 Eylül hukuku”nun anlaşılmasına dair önemli bir süreli yayın olduğu sonucuna

varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Hamle Dergisi, 12 Eylül Darbesi, MHP

Abstract:

One of the most affected political parties in Turkish political life is undoubtedly

the Nationalist Movement Party. This is one of the most concrete examples of this

situation when the preparation of the investigation initiated in accordance with

Article 1 of the Annex-1, which was added to the law no.2310 dated 08.10.1980, on

the “MHP and the nationalist organizations”, was concluded on 29.04.1981 by some

officials in the military prosecutor’s Office of the military

The main theme of this study is the investigation of the MHP and the nationalist

organizations case in question by the magazine “New Movement for service”,

which is more prominent with its nationalist-nationalist qualities and sensitivities.

As is known, Press life was negatively affected by the environment created by the

September 12 coup and there was an audit of the press.

Based on these ideas, the MHP and the nationalist organizations have been dealt

with as a whole rather than taking the whole of the period as a whole in the case

of the subject movement magazine. In this respect, the subject examined will be

discussed by focusing on the general of the Journal “Hamle”, which was published

in 1983 as 32 numbers.

As a result of the investigations, the weekly actuality, news and Commentary

magazine published the most accurate news about the Turkish nationalists who

were tried in the critical period after the September 12 coup, has announced to the

public that they have a special place in the entire issue of the issue and has shown

the line of publication in a sense, even; in addition, it has been concluded that there

is an important periodical publication on the understanding of the “September 12

law”, especially through the MHP and ulterior institutions case.

Keywords: Journal Hamle, September 12 Coup, MH

Anahtar Kelimeler

Hamle Dergisi, 12 Eylül Darbesi, MHP

Kaynakça

• ÇUBUKÇU, İbrahim Agâh, (1986), Türk Düşünce Tarihinde Felsefe Hareketleri, Ankara.
• BAHÇELİ, Devlet, (2011), Milliyetçi Hareket Partisi TBMM Albümü, 1965- 2007, Ankara: Net Ofset.
• EKİZ, Osman Nuri (1977), 20. Yüzyılın Büyük Türkçüsü Nihal Atsız, Toker- Milliyetçi Fikir ve Edebiyat Dergisi. 15.
• EŞEL, Gökhan (2017) Yusuf Akçura’nın “Üç Tarz-ı Siyaset” Adlı Eserinin Türk Siyasal Hayatına Yansımaları: Milliyetçi Hareket Partisi Örneği, The Journal of Academic Social Science Studies, 58.
• GÖKALP, Ziya (1976), Türkçülüğün Esasları, Haz. Mehmet Kaplan, İstanbul.
• GÜNGÖR, Erol (1999), Türk Kültürü ve Milliyetçilik, İstanbul.
• HACIEMİNOĞLU, Necmettin (1976), Milliyetçilik-Ülkücülük-Aydınlar, Ankara. Hizmet için Yeni Hamle Dergisi, 1983, Ankara.
• HOCAOĞLU, Durmuş (2018). Milliyetçiliğin Küresel Çapta Yükseldiği Bir Çağda Yeni Milliyetçilik, Yerli Düşünce. S. 1. İddianame (MHP ve Ülkücü Kuruluşlar), T.C. Ankara, Çankırı, Kastamonu İlleri Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı (Evrak No: 1980/7040, Esas No: 1980/7040, Karar No:1981/600).
• KAHRAMANYOL, Mustafa (Nisan 2007),Ülkücülük Nedir-Ülkücü Kimdir? (Galip Erdem’in Ölümünün 10. Yılı Dolayısıyla), Türk Ocakları Ankara Şubesi, MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ TBMM ALBÜMÜ, 1965-2007, Net Ofset, Ankara, 2011.
• SANLI, Ferit Salim (Bahar 2018) “ 13 Kasım 1960 Tasfiyesine Giden Süreçte Alparslan Türkeş ve Milli Birlik Komitesi İçinde İhtilaf”, CTAD, Yıl 14, Sayı 27. ŞEKER, Mehmet, (2017), Ortaçağ Türk-İslâm Devletlerinde Hükümdarın Adalet Sembolü: Dîvânü’l-Mezâlim, Humanitas, 2017, C. 5, S. 10. _______________, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi’nden Milliyetçi Hareket Partisi’ne Tarihsel Süreç, İdeoloji ve Politika (1960-1969), yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Dan: Prof.
• Dr. Yonca Anzerlioğlu, Ankara,2017.
• TANERİ, Aydın (1997), Türk Devlet Geleneği, İstanbul.
• TÜRKDOĞAN, Orhan (1998), Ziya Gökalp Sosyolojisinin Temel İlkeleri, İstanbul.