Leading Turkish-Islamic Wisemen in Constructing Knowledge Based on Tawhid Thought During the 7th - 19th Century

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 22, 17 - 52, 15.04.2019

Osman Şimşek

Öz

It is known that the origins of modern Western knowledge are based on the knowledge produced during the 7th-8th century by the Turkish-Islamic scholars who were dedicated followers of Tawhid Thought. Although the world is in the primitive (theological) period until the 13th century according to the modern sociological understanding of A. Comte, there is an Islamic civilization dominating the world

political system with its most advanced scientific knowledge from the 7th century until the 13th century and even until the 19th century. Indeed, the period between the 5th and the 13th century is the dark period of the West itself. In this period; it is clear that the Western world did not have the qualifications such as producing original knowledge, having qualified knowledge, and building knowledge. In the light of this information, the source of knowledge in this time period is the knowledge based on Tawhid Thought which provides the advanced structure of Islamic civilization and the Turkish-Islamic scholars who act from this point of view. Tawhid is the essence of Islam. Tawhid determines the main law of universe operatıon. Accordingly, everything in the universe works according to the law of Tawhid. Tawhid Thought is Islam’s way of building knowledge. Human and society constitute thought and knowledge according to the understanding of the tawhid.

Thus, everything related to all ictimai (social) knowledge is constructed according to the method of knowledge of the tawhidi thought.No civilization would ever rule over other civilization without its original knowledge system. Therefore, Islam has built original and pioneering scholars with the tawhidi thought-based method of knowledge. These scholars also built original knowledge in all wisdom through the Tawhidi Thought method. According to Turk-ıslam civilization has a structure

which qualification of holistic knowledge accord to methodology of tawhid thought on all ictimai(social), political, cultural, technical, medicine etc just as knowledgeable information.

In this context, the main purpose of this study is to reveal the scientific evidence showing that the original knowledge and knowledge management which was produced by Turkish-Islamic scholars especially from the 7th century until the 19th century forms the knowledge roots of the Western civilization.

Anahtar Kelimeler

Tawhid, Tawhid Thought, System, Wisdom, Science, Intellectual

7-19. Yüzyıl Sürecinde Tevhidi Düşünce’ye Göre Bilgi İnşa Etmedeki Öncü Türk-Bilgeleri

Öz

Öz:

Batı modernleşmeci bilginin kökenlerinin, Tevhidi Düşünce ilim geleneğine bağlı Türk-İslam ilim adamlarının 7,-8.yüzyıldan itibaren ürettikleri bilgiye dayandığı bilinmektedir. Fakat A.Comte oluşturduğu modern sosyoloji anlayışına göre dünya 13. Yüzyıla kadar ilkel (teolojik) dönemdedir. Oysa 7. Yüzyıldan 13.yüzyıla kadar hatta 19.yüzyıla değin dünya siyasal sistemine en ileri ilmi bilgi ile kendi yönetimini hâkim kılan bir İslam medeniyeti mevcuttu. Öte yandan Batı’nın 5.

yüzyıl ile 13. yüzyıl arasında kendi karanlık dönemidir. Bu dönemden özgün bilgi üretme, nitelikli bilgiye sahip olma, ilim inşa etme gibi vasıfların Batı dünyasında olmadığı açıktır. Buna göre bu zaman aralığında bilginin kaynağı; İslam medeniyetinin ileri yapısını sağlayan Tevhidi Düşünceye dayalı bilgi anlayışı ve bu noktadan hareket eden Türk-İslam ilim adamlarıdır.

Tevhit, İslam’ın özüdür. Tevhit kâinat işleyişinin ana kanunu belirler. Buna göre kainattaki herşey tevhit kanuna göre çalışmaktadır. Tevhidi Düşünce ise İslam’ın bilgi inşa etme yöntemidir. İnsan ve toplum ise “düşünce” ile ”bilgi”yi, tevhit anlayışına göre oluşturmaktadır. Böylece tüm ictimai(sosyal) ilimler ile ilgili olan herşey, Tevhidi Düşünce bilgi yöntemine göre inşa edilmektedir. Hiçbir medeniyet kendi özgün bilgi sistemi olmadan, diğer medeniyetler üzerinde asla iktidar olamaz. Bundan dolayı İslam, Tevhidi Düşünceye dayalı bilgi yöntemi ile özgün ve öncü ilim adamları inşa etmiştir. Bu ilim adamları da Tevhidi Düşünce yöntemi üzerinden tüm ilimlerde özgün bilgi inşa etmişlerdir. Buna göre Türk-İslam medeniyeti, tüm ictimai, siyasi, kültürel, teknik, sağlık vs gibi ilmi bilgi alanlarındaTevhidi Düşünce yöntemine göre “bütüncül bilgi” oluşturma yeterliliğine sahip bir mahiyet taşımaktadır.

Bu bağlamda bu çalışmada 7. yüzyıldan özellikle 19. yüzyıla kadar Türk-İslam ilim adamlarının ürettikleri tevhidi kaynaklı özgün bilginin ve bilgi yönteminin,Batı medeniyetinin bilgi kökenlerini oluşturduğunun ilmi deliller ile ortaya konulması, çalışmanın ana amacını oluşturmaktadır.

En Az 250 Kelimelik Özet

Anahtar Sözcükler: (En Az 3 Anahtar Sözcük)

Anahtar Kelimeler

Tevhit, Tevhidi Düşünce, Sistem, İlim, Bilim, Aydın

Kaynakça

• BİLGİSEVEN, A.K., (1994), Sosyal İlimler Metodolojisi, 4. Baskı, İstanbul; Filiz Kitabevi. BRAUDEL, Ferdinant, (2004), Maddi Uygarlık, Mübadele Oyunları, Çev; M.A.Kılıçbay, 2.Baskı. Ankara: İmge Yayınları. BRAUDEL, Ferdinat, (2001). Uygarlıkların Grameri. Çev; M.A.Kılıçbay, 2.Baskı. Ankara: İmge Yayınları. CEVİZCİ, Ahmet,(2016), 17.yüzyıl Felsefesi,4.Baskı, Felsefe Tarihi-3, İstanbul,Say Yayınları. COMTE, Aguste (1964), “The proggres of Civilization trought Three States”,Social Change. Newyork-London Edit.Amitai and Eva Etzioni, Basic Books. S:15-20. Çelik, Emir, (2016), Dünyayı Değiştiren Müslüman ve Türk Bilim Adamları.Ankara: Tutku Yayınları. DEMİR, Remzi/TOSUN,A.Rıza,(2008), “Salih Zeki Bey’in İslam’da Matematiksel Bilimler Tarihi”, Ortaçağ İslam Dünyası’nda Bilim ve Teknik Makaleler. Ed. Yavuz Unat. Ankara: Lotus Yayınları,S:15-41. İMAM GAZALİ,(2015), Hak Yolunun Esasları. Çev. D. Selvi. İstanbul: Semerkant Yayınları. FARUKİ, İ. R.,(2017), Tevhid Düşünce ve Hayata Yansımaları. Çev: E. Okumuş.İstanbul: Mahya Yayınları. GAZZALİ MUHAMMED,(Tarihsiz) El Tecrid Fi Kelime Tüt Tevhid Risalesi ve Şerhi. Çev: Seyyid Muhammed. İstanbul: Kitsan Yayınları. GENÇ, Mehmet (2000). Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi. İstanbul: Ötüken Yayınları. KARIŞMAN, Selma, (2010), Erzurumlu İbrahim Hakkı ve Adam Smith “Marifet “ ve “Zenginlik” Arasında İki Düşünce İki Dünya, İstanbul: Ötüken Yayınları. KAHYA, Esin,(2008), İbni Nefis ve Eseri El Mucez, Ortaçağ İslam Dünyası’nda Bilim ve Teknik Makaleler. Ed. Yavuz Unat. Ankara: Lotus Yayınları. S:349-362. KOÇ Aydın, A. (2008a), İslam Dünyasıında Simya ve Kimya. Ortaçağ İslam Dünyası’nda Bilim ve Teknik Makaleler. Ed. Yavuz Unat. Ankara: Lotus Yayınları. S:307-329. KOÇ Aydın, A. (2008b), Simyada Dönüşüm ve Mevlana’da Manevi Yolculuğun Aşamaları, Ortaçağ İslam Dünyası’nda Bilim ve Teknik Makaleler, Ed. Yavuz Unat. Ankara: Lotus Yayınları. S.330-348 SARIÇAM, İbrahim/ERŞAHİN, Seyfettin,(2015), İslam Medeniyeti Tarihi, Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı Yayını, No:524. SEZGİN, Fuad,(2018), Bilim Tarihi Sohbetleri, Söyleşi: S.Turan, 18. Baskı, İstanbul: Timaş Yayınları ŞİMŞEK, Osman, (2013), Türk Girişimciliğinin Sosyolojisi. 2. Baskı. Ankara: Otorite Yayınları. ŞİMŞEK, Osman, (2016), Medeniyet ve Sistem İnşa Edici Vasfıyla Tevhidi Düşünce, Ankara: İlmi ve Metodolojik Araştırmalar Derneği (İLMAR) Yayınları. TOPÇU, Nurettin, (2010), Yarınki Türkiye. Bütün Eserleri -2, Yayına Hazırlayan: E.Elverdi-İ.Kara, İstanbul: Dergah Yayınları. UNAT, Yavuz, (2008), Türk Mühendis Cezeri’nin Makine Yapımında Yararlı Bilgiler ve Uygulamalar Adlı Yapıtı ve Teknoloji Tarihindeki Yeri, Ortaçağ İslam Dünyası’nda Bilim ve Teknik Makaleler, Ed: Yavuz Unat, Ankara: Lotus Yayınları. S:363-391. ÜLKEN, H. Z. (1998), Eski Yunan’dan Çağdaş Düşünceye Doğru İslam Felsefesi Kaynakları ve Etkileri. 5. Baskı. İstanbul: Ülken Yayınları. ÜLKEN, H. Z. (2000), İslam Düşüncesi, Türk Düşünce Tarihi Araştırmalarına Giriş. 3. Baskı. İstanbul: Ülken Yayınları. YILDIRIM, Cemal,(2001), Bilim Tarihi, 7. Baskı, 2001,İstanbul:Remzi Kitapevi. (AyşegülDemirhanErdem, http://www.islamansiklopedisi.info/, 29.03.2018, 12:44). (Balta,Cahit,http://www.islamansiklopedisi.info/18.03.2018). ( Kaçar,Mustafa,http://www.islamansiklopedisi.info/18.03.2018, 11:53), (www.ozgundusunce.org.6.02.2018,13:37), (https://www.biruni.edu.tr.01.01.2018, 11:31 (http :// www.ilmar.org,21.01.2018,14:259), (http://www.alevalatli.com.tr/ 22.01.2018, 14:27), (http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/04.02.2018,22:29), ( Güzelyüz, Ali “Ömer Hayyam’ın Eserlerine Bir Bakış” İst.Ünv. Şarkiyat Mecmuası Sayı 19 C:(2011-2) s: 51-62 Erişim tarihi; 27.01 2018, (http://dergipark.gov. tr/). (http://osmanli.site/27.01.2018, 21 29),