Çocuk Dergilerinde “Evrensel Ve Ahlaki “Değerler Aktarımının İlköğretim Programları İle İlişkilendirilmesi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 28, 53 - 83, 23.04.2021

Ümit Polat Büşra Güler

Öz

Kitle iletişim araçlarından olan çocuk dergileri özellikle Tanzimat Dönemi’nden sonra dünyada eğitim üzerinde oldukça etkin bir rol oynamıştır. Türkiye ‘de ise Cumhuriyet Dönemi’nde başlatılan okuma yazma seferberliği ile çocuk dergileri sayıca artmıştır. Çocuk dergilerinin ortaya çıkış amacı ilköğretim çağında olan çocuklara okullarda yardımcı olmak, eğlendirirken öğretmektir. Çocuk dergilerinin kişisel, toplumsal ve evrensel olarak kazandırılmaya çalışılan değerlerin aktarımında ne kadar etkili olduklarının anlaşılması için içeriklerinin incelenmesi gerekir. Bu araştırmada da 1970-1983 yılları arasında yayımlanan çocuk dergilerinde değerler aktarımının ilköğretim programlarında kazandırılması hedeflenen değerler bakımından incelenmesi amaçlanmıştır. Örneklem olarak 1970-1983 yılları arasında yayımlanan Milliyet Çocuk, Tercüman Çocuk, Türkiye Çocuk ve Hürriyet Çocuk Dergileri ile 2016-2017 yılları arasında yayımlanan Bilge Çocuk, Mavi Kırlangıç, TRT Çocuk ve 7’den 70’e
çocuk dergileri seçilmiştir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden tarama modeline göre incelenmiştir. Süreli yayınların içeriği tarama modeli ile elde edilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz ve içerik analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Öğretim programlarında yer verilen değerler, dergilerde hangi sıklıkta aktarılmış, en çok hangi değere yer verilmiş bilgisayar ortamında analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre okullarda kazandırılması gereken değerlere dergilerde yer verildiği saptanmıştır. Taranan dergilerde en çok yer verilen değerlerin ahlaki değerler olduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Değerler, Değerler Eğitimi, Çocuk Dergileri, İlköğretim Programları

Kaynakça

• AKYÜZ, Yahya. (2010:2), Türk Eğitim Tarihi (M.Ö. 1000 – M.S. 2013) (17. Baskı) Ankara: Pegem Akademi
• ALPAY, Meral (2013), Türk Çocuk Edebiyatı. Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, sayı 8-9 ss 167-191
• BİLGİN, Beyza (1991) ,“Çocuklarımıza İnsancıl Bilgileri Nasıl Kazandırabiliriz?” MEB Din Öğretimi Dergisi, Sayı 26, Ankara
• DİLMAÇ, Bülent (2007), “Bir Grup Fen Lisesi Öğrencisine Verilen İnsani Değerler
• Eğitiminin İnsani Değerler Ölçeği İle Sınanması” Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya. GÜREL, Emet (2003), Pazarlamada Yeni Trend: Çocuklara Yönelik Pazarlama. 1. Uluslararası Çocuk Ve İletişim Konferansı’nda sunulmuş bildiri. İstanbul Üniversitesi
• GÜNGÖR, Erol (2000) ,Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar, 3. Baskı, İstanbul: Ötüken Yayınları
• HÖKELEKLİ, Hayati (2011), ‘’ Modern Eğitimde Yeni Bir Paradigma : Değerler Eğitimi’’, Eğitime Bakış Eğitim- Öğretim ve Bilim Araştırmaları Dergisi, 6(18), 4-10
• KARASAR, Niyazi( 2009), Bilimsel Araştırma Yöntemi Kavramlar İlkeler Teknikler, ss.77-79, 32. Baskı, Ankara. Nobel Dağıtım Ve Yayıncılık KÜR, İsmet (2011), ‘’ Süreli Çocuk Yayınlarına Genel Bir Bakış’’. Toplumsal Tarihte Çocuk. Tarih Vakfı Yayınları İstanbul ss 105-110 MEB (1968), İlköğretim Programları (1. -5. Sınıflar) Ve Kılavuzu, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
• MEB(2017), İlköğretim Programları (1-4. Sınıflar) Ve Kılavuzu, MEB Yayınları, Ankara, 2017
• POLAT, Ümit(2012), “Milli Mücadele Dönemi “Hakimiyeti Milliye, Açıksöz ve Türk Dünyası” Gazetelerinde Çocuk Edebiyatı Ürünleri Üzerine Bir İnceleme “, 3. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu. Ankara Üniversitesi Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayın No: 4-Ankara. POSTMAN, Neil (1995), Çocukluğun Yok Oluşu, Çev. Kemal İnal. İmge Kitabevi Yayınları Ankara.
• SANKAR, De Leeuw, Naomi. (2008), Gifted Preschoolers : Parent and Teacher Views on İdentification, Eraly Admission, and Programming. Roeper Review V.24, pp 172
• SEVER, Sedat (2006), “Çocuk Edebiyatı Öğretimi Nasıl Olmalıdır?” II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu. Ankara: Ank. Üniv. Eğit. Bilim. Fak. Yayın, 203. ŞİMŞEK, Hüseyin (2002), Tanzimat Ve Mutlakiyet Dönemi Çocuk Dergilerinin Eğitim Açısından İncelenmesi (Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,2002)
• DAI, 122358 TAN, Mine. (2013), Çağlar Boyunca Çocukluk. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Cilt 22, Sayı:1 ss. 71-88 Türk Dil Kurumu (1998), Türkçe Sözlük, 9. Baskı, Ankara: Türk Dil Kurumu Basımevi
• YILDIRIM, Ali. ve ŞİMŞEK, Hasan. (2015), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınları