Jean Jacques Rousseau’nun Eğitim Kuramında The Solitaries’in Yeri ve Önemi Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 31, 51 - 69, 15.04.2022

Saltuk Buğra Günaydın

Öz

Bu çalışma, Rousseau’nun eğitim kuramını ortaya koyduğu Emile’in devamı niteliğindeki The Solitaries isimli çalışmasının Rousseau’nun eğitim kuramındaki yerini
ve önemini tartışmayı amaçlamaktadır. Rousseau’ya göre doğa durumundan toplum durumuna geçişle birlikte ortaya çıkmaya başlayan toplumsal eşitsizlikler ve bu eşitsizliklerin tetiklediği özsaygı, özelde bireyin genelde ise toplumun ahlaki olarak bozulmasına ve sonuçta mutluluk ve özgürlük sorunlarının ortaya çıkmasına neden olur. Doğa durumuna geri dönmenin artık mümkün olmadığını düşünen Rousseau, tespit ettiği sorunların çözümü için, siyaset felsefesi ile birlikte eğitim felsefesi alanına da yönelir. Oluşturduğu doğa temelli eğitim anlayışını kurgusal öğrencisi Emile üzerinden aktaran Rousseau, öğrencisinin evlenmesiyle birlikte, eğitim sürecini de üstlendiği öğretmenlik görevini de sonlandırır. Emile’deki bu son; ortaya konan eğitim kuramının istenilen amaçlara ulaşmakta başarılı olup olmadığının ortaya çıkacağı asıl süreci görmemizi engeller. The Solitaries, bu eksiği gidererek, eğitim sürecinden sonra Emile’in yaşadıkları üzerinden Rousseau’nun eğitim kuramının amacına ulaşıp ulaşmadığını kurgusal bir biçimde denetler. Emile’in, öğretmeni olan Rousseau’ya gönderdiği mektuplardan oluşan The Solitaries, kırsal bir bölgede, nispeten toplumdan yalıtılmış biçimde, iki çocuğu ve eşi Sophie ile birlikte, pek çok yönden doğa durumundakine benzer bir hayat yaşayan Emile’in şehre taşınıp bir anlamda toplum durumuna geçmesiyle başlar. Kötülüğün kaynağı olan toplumun olumsuz etkileri, Emile’in önce ailesini sonra da özgürlüğünü kaybetmesine neden olur. Rousseau, Emile’in içine düştüğüzorlu şartları, eğitim kuramının sınanması için bir fırsat olarak kullanır. Tamamen Rousseau’nun kontrolünde gerçekleşen bu denetlemenin başarıya ulaşıp ulaşmadığının yanı sıra The Solitaries’in Rousseau’nun eğitim kuramı adına bir denetleme aracı olmaktan başka bir anlam taşıyıp taşımadığı, eğer taşıyorsa bunun ne olduğu ve hangi sonuçlara ulaştığı da inceleme alanımıza girmektedir.

Anahtar Kelimeler

Rousseau, Emile, The Solitaries, Eğitim Felsefesi

Kaynakça

• BAKIR, Kemal, (2016), Natüralist Eğitim - Jean Jack Rousseau’da Eğitimin Toplumsal ve Ahlaki Temelleri, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• BALTACIOĞLU, İsmail Hakkı, (1933), Jean Jacques Rousseau’nun Terbiye Felsefesi, İstanbul: Cumhuriyet Matbaası.
• CASSİER, Ernst, (2014), Rousseau, Kant, Geothe (Çeviren: M.Tüzel), İstanbul:Türkiye İş Bankası Yayınları.
• DAMROSCH, Leo, (2010), Jean Jacques Rousseau – Huzursuz Dâhi (Çeviren:Ö.Özköprülü), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• DENT, Nicholas, (1991). Rousseau Sözlüğü (Çeviren: B. Gözkan, N.Ilgıcıoğlu ve A.Çitil), İstanbul: Sarmal Yayıncılık.
• DURKHEİM, Emile, (2019), Rousseau ve Toplum Sözleşmesi (Çeviren: Ö.B. Kara),İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• GUTEK, Gerald Lee, (2006), Eğitime Felsefi ve İdeolojik Yaklaşımlar, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• LECERCL, Jean Louis, (2010), Jean Jacques Rousseau: Hayatı ve Eserleri (R.N.İleri, Çev.), İnsanlar Arasında Eşitsizliğin Kaynağı ve Temelleri Üzerine Konuşma (ss. 13-40), İstanbul: Say Yayınları.
• NEUHOUSER, Frederick, (2008). Rousseau’s theodicy of self love. New York: Oxford University Press.
• OELKERS, Jürgen, (2008). Jean Jacques Rousseau. Norfolk: Biddles Kings Lynn.
• QVORTRUP, Mads, (2003). The political philosophy of Jean-Jacques Rousseau: The impossibility of reason. Manchester: Manchester University Press.
• ROUSSEAU, Jean Jacques, (2013), Bilimler ve Sanatlar Üstüne Söylev (Çeviren: S.Eyüboğlu), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• ROUSSEAU, Jean Jacques, (2017). Emile ya da Eğitim Üzerine (Çeviren: Y.Avunç). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• ROUSSEAU, Jean Jacques, (2010a). Emile and Sophie or The Solitaries. (Trans:C.Kelly) In C .Kelly & A.Bloom (Eds.). The collected wrıtıngs of Rousseau – Vol.13 (pp.685-768). Hanover, NH: University Press Of New England.
• ROUSSEAU, Jean Jacques, (2010b), İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı veTemelleri Üzerine Konuşma (Çeviren: R.N. İleri). İstanbul: Say Yayınları.
• ROUSSEAU, Jean Jacques, (2018), Melodi ve Müziksel Taklit ile İlişki İçinde Dillerin Kökeni Üstüne İnceleme (Çeviren: Ö.Albayrak). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• ROUSSEAU, Jean Jacques, (2011). Toplum Sözleşmesi (Çeviren: V.Günyol), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• ROUSSEAU, Jean Jacques, (1999). Yalnız Gezerin Düşlemleri (Çeviren: R.N. Darago), İstanbul: Çağdaş Matbaacılık.
• STAROBINSKI, Jean, (1988). Jean Jacques Rousseau: Transparency and obstruction (Trans: A.Goldhammer), Chicago: The University of Chicago Press. WOKLER, Robert, (2003). Düşüncenin Ustaları: Rousseau (Çeviren: C.Atila), İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.