9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabında Yer Alan Metin Altı Soruların Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Analizi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 31, 189 - 205, 15.04.2022

Suna Özcan , Seyfullah Yıldırım

Öz

Eğitim ve öğretim hayatının aşamaları ve içerikleri devletlerin resmi organları tarafından temsil edilen politikalara göre hazırlanan programlar çerçevesinde uygulanmaktadır. Belirlenen bu politikalar ve eğitim-öğretimle ilgili uygulamalar milli eğitim
sisteminin temelini oluşturmaktadır. Dünyada uygulanan eğitim sistemleri süreç içerisinde uygulamalardan yola çıkarak beklentilere göre değişmekte ve gelişmektedir.
Bu doğrultuda Türk eğitim sisteminde de davranışçı yaklaşımdan yapılandırmacı
eğitim yaklaşımına geçilmiştir. Türk dili ve kültürünün gelecek nesillere aktarılarak
hem korunması hem de sürekliliğinin sağlanması noktasında Türk Dili ve Edebiyatı
derslerinin ayrı bir önemi vardır. Bu araştırmanın amacı 9.sınıf Türk Dili ve Edebiyatı
ders kitabında yer alan metin altı soruların Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre
analiz edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda ders kitabındaki 9 ünitede yer alan okuma metinlerine yönelik hazırlanan metin altı soruları Yenilenmiş Bloom Taksonomisi
dikkate alınarak kategorilendirilmiştir. Kategorilerden hareketle elde edilen bulgulara
göre metin altı soruları Yenilenmiş Bloom Taksonomisinin ağırlıklı olarak hatırlama, anlama ve uygulama basamağına denk geldiği belirlenmiştir. Buna göre hatırlama düzeyindeki soru oranı %22,98; anlama düzeyinde soru oranı %22,58; uygulama düzeyindeki soru oranı 16,53; çözümleme düzeyindeki soru oranı 20,16; değerlendirme düzeyindeki soru oranı %17,34; yaratma düzeyindeki soru oranı ise %0,40’tır. Bu
durum 9.sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabında yer alan metin altı sorularının
Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre ağırlıklı olarak temel bilişsel düzeydedir.

Anahtar Kelimeler

Yenilenmiş Bloom Taksonomisi, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi, Soru Sorma

Kaynakça

• AKYOL Merve, KARACAN SONDUK Şükran, TAŞKAPI Aysun, (2019), Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı 9 Ders Kitabı, Ankara: Öğün Yayınları.
• AVŞAR, Gözde, (2017), 2006 ve 2015 Türkçe Öğretim Programlarında Kullanılan Fiillerin Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Sınıflandırılması. Yüksek Lisans Tezi, BEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• BÜMEN, Nilay, (2006), “Program geliştirmede bir dönüm noktası: Yenilenmiş Bloom Taksonomisi”, Eğitim ve Bilim, 32(42): 3-14.
• COŞAR, Yeşim, (2011), İlköğretim Altıncı Sınıf Matematik Dersi Çalışma Kitabındaki Soruların Kapsam Geçerlik ve Yenilenmiş Bloom Taksonomisinin Bilişsel Süreç Boyutuna Göre Analizi. Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
• DEMİREL, Özcan, (2011), Öğretim İlke ve Yöntemleri: Öğretme Sanatı. 18. bs. Ankara: Pegem Akademi.
• EROĞLU, Duygu, (2013), 6, 7, 8. Sınıf Türkçe Çalışma Kitaplarındaki Dil Bilgisi Soruları ve Kazanımlarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• GÜVEN, Çağrı, (2014), 6, 7, 8. Sınıflar Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı’ndaki Soruların Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi, Yüksek lisans tezi. Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• KARAKUŞ, Neslihan, Özcan, Suna, (2019), “5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Etkinliklerinin Revize Bloom Taksonomisi Doğrultusunda İncelenmesi”, VI. Sosyal Bilimler Kongresi. 12-13 Aralık, 121
• KOÇ, Gürcü, Demirel, Melek, (2004), “Davranışçılıktan Yapılandırmacılığa: Eğitimde yeni bir paradigma”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27): 174-180.
• KOÇ, Hakan, SÖNMEZ, Ömer Faruk, ÇİFTÇİ, Taner, (2013), “Öss, Ygs ve Lys Sınavlarındaki Coğrafya Sorularının Bloom Toksonomisi Bilişsel Alan Düzeyi Açısından Analizi”, Karadeniz Araştırmaları, 9(6): 257-275.
• MEB. (2006), İlköğretim Türkçe Dersi (6,7,8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara.
• OKTAY, Müzeyyen Rengin, (2015), Yabancılara Türkçe öğretimi Ders Kitaplarındaki Metin Altı Sorularının Bloom Taksonomisindeki Bilişsel Düzeyler Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi. Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• ÖKCÜ, Murat, AKGÜL, Savaş, (2020), “A Comparative Analysis of the Reading
• Comprehension Levels and Reading Attitude Skills of Gifted and Nongifted Fifth Grade Students”, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2): 442-457. SALLABAS, Muhammed Eyyüp, ÖZCAN, Suna, (2020), “Analysis of the Critical
• Reading and Comprehension Skills of Gifted and Normally Developed Students”, International Online Journal of Educational Sciences, 12(1): 265-283. SARAR KUZU, Tülay, (2013), “Türkçe Ders Kitaplarındaki Metin Altı Sorularının
• Yenilenmiş Bloom Taksonomisindeki Hatırlama ve Anlama Bilişsel Düzeyleri Açısından İncelenmesi”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37(1): 58-76. YILDIRIM, Ali, ŞİMŞEK, Hasan, (2008), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 10. bs. Ankara: Seçkin Yayıncılık.