MUSİKİ MECMUASINDA YAYINLANAN DİNİ MUSİKİ TERİMLERİ İÇERİKLİ YAZILARIN İNCELENMESİ

Yıl 2024, Sayı: 25, 333 - 344, 31.12.2024

Serkan Çelik

https://doi.org/10.31722/ejmd.1568329

Öz

Türk Müziği literatürü açısından döneminin çok önemli kaynaklarından biri olan Musiki Mecmuası Türkiye’nin en uzun soluklu dergisi unvanını taşıyan, musiki süreli yayınları içerisinde 59 yıl boyunca 477 sayı yayımlanmış en çok sayısı olan dergidir. Bu çalışmada, dönemin önemli süreli yayınlarından Musiki Mecmuasının içerisinde bulunan Dini Musiki terimlerine ilişkin sayıların incelemesi yapılmış ve içerikler incelenmiştir. Çalışmada metod olarak, Musiki Mecmûaları bilgisayar ortamına aktarılarak, konuyla ilgili nitel bir araştırma yöntemi olan literatür taraması yapılarak tanımlama, keşfetme ve ortaya çıkarma gibi, çoklu bakış açısı geliştirilerek doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Yapılan bu incelemede 18 adet makale saptanmıştır. Mecmuada incelenen yazıların içeriklerinde Dini musikiyle ilgili bilgiler ve kullanılan terimlerin anlamları, kökeni ve kullanım alanları örnek verilerek açıklanmıştır. Günümüzde kullanılan dini Musikiyle ilgili terimleri döneminde toplumun eksik olan müzik bilgisini arttırmayı vizyon ve misyon olarak belirlemiş olan Musiki Mecmuasında bulabilmekteyiz. Türk Müziğinin modernizasyon sürecinde yaşanan her türlü hadiseye yakından tanıklık etmiş olan Musiki Mecmuası gerek makaleleri gerekse diğer yönleriyle Cumhuriyet Döneminin Dini Musiki terimleri konusunda durum tespitleri yapmamıza imkân sağlayan verileri içerisinde barındırmaktadır. Türk müziği tarihinde az sayıda olan bu gibi süreli yayınların daha ayrıntılı incelenip her bir incelenen makalenin bir araştırma konusu olacağı göz ardı edilmemelidir.

Anahtar Kelimeler

Musiki Mecmuası, Dini Musiki, Lügat, Ayin, Miraciye

An Examination of Articles on Religious Music Terms Published in the Musiki Mecmuasi

Öz

Musiki Mecmuası, one of the most important sources of its time in terms of Turkish Music literature, holds the title of Turkey's longest-running magazine. Among the periodical publications on music, it was published for 59 years, producing a total of 477 issues, making it the magazine with the highest number of issues. In this study, issues of Musiki Mecmuası, one of the significant periodicals of the time, have been examined in terms of the religious music terminology they contain, and the content has been analyzed. The methodology used in the study involved transferring Musiki Mecmuası into a digital format and conducting a literature review, which is a qualitative research method related to the topic. By employing document analysis, a multi-perspective approach was adopted, which included description, exploration, and discovery. As a result of this examination, 18 articles were identified. The articles analyzed in the journal contain information related to religious music, with explanations provided for the meanings, origins, and usage areas of the terms employed in this genre. Today, the religious music terms used in Musiki Mecmuası, a publication that set out with the vision and mission of increasing the society's insufficient knowledge of music during its time, can still be found. Musiki Mecmuası, which closely witnessed all kinds of events that took place during the modernization process of Turkish music, provides data that allow us to make observations about the religious music terminology of the Republican Era, through both its articles and other aspects.It should not be overlooked that such periodicals, which are rare in the history of Turkish music, should be studied in greater detail and that each article examined could become a subject of research on its own.

Anahtar Kelimeler

Musiki Mecmuası, Religious Music, Wordbook, Ritual, Miraciye

Kaynakça

• Bertuğ, S. (Aralık 1964). “Sema ve Eski Bir Kitapta Bulunan Ayin Notası”, Mûsiki Mecmuası, 202, 11.
• Can, H. (Mart 1966). “Dini Türk Mûsikisi Antolojisi”, Mûsiki Mecmuası, 217, 13-14.
• Can, H. (Nisan-Mayıs 1966). “Dini Türk Mûsikisi Lügatı”, Mûsiki Mecmuası, 218, 56-57.
• Can, H. (Temmuz 1966). “Dini Türk Mûsikisi Lügatı”, Mûsiki Mecmuası, 220, 119-121.
• Can, H. (Ağustos 1966). “Dini Türk Mûsikisi Lügatı”, Mûsiki Mecmuası, 221, 147.
• Can, H. (Kasım 1966). “Dini Türk Mûsikisi Lügatı”, Mûsiki Mecmuası, 224, 8.
• Can, H. (Ocak 1967). “Dini Türk Mûsikisi Lügatı”, Mûsiki Mecmuası, 225, 18.
• Can, H. (Ocak 1967). “Dini Türk Mûsikisi Lügatı”, Mûsiki Mecmuası, 226, 19.
• Can, H. (Şubat 1974). “Dînî Mûsiki ”, Mûsiki Mecmuası, 292, 7-8-9-10-11-12.
• Güntekin, M. (Ekim 1998). “Bir Mûsiki Hazinesinin Gün Işığına Çıkışı: Hoca Râkım Elkutlu`nun Karcığar Âyin-i Şerîfi”, Mûsiki Mecmuası, 462, 8-9-10-11-12-13-14.
• Karabey, L.(Ağustos 1956).“ Yeni İstanbul`un Mevlidi Şerif Beste Müsabakası”, Mûsiki Mecmuası, 102, 237.
• Nasuhioğlu,O.(Haziran 1991).“ Miraciye Hakkında”, Mûsiki Mecmuası, 433, 15.
• Nasuhioğlu,O.(Haziran 1993).“ Miraciye Hakkında”, Mûsiki Mecmuası, 441, 14.
• Nasuhioğlu,O.(Mart 1998).“ Dînî Mûsikimizin Büyük Kaybı Hopçuzade Şakir Çetiner”, Mûsiki Mecmuası, 420, 9.
• Öney,C.(Eylül 1987).“ Salat-ı Ümmiyye`nin Usulü Hakkında (bildiri)”, Mûsiki Mecmuası, 418, 7.
• Pakalın, M.Z. (Nisan 1982). “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü Mûsiki Maddeleri”, Mûsiki Mecmuası, 390, 4-5-6.
• Pakalın, M.Z. (Mayıs 1982). “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü Mûsiki Maddeleri”, Mûsiki Mecmuası, 391, 23-24-25-26.
• Üngör,E.R.(Mart 1998).“ Hopçuzade`den Bir Hatıra”, Mûsiki Mecmuası, 420, 9.