Otomobil Seçimi İçin TOPSIS Temelli Bir Karar Verme Yaklaşımı

Year 2021, Issue: 31, 713 - 724, 31.12.2021

Sezin Güleryüz Ergül Aysel Çokyaşar

https://doi.org/10.31590/ejosat.1010625

Abstract

Kişiler ya da şirketler seçim yaparken çok fazla alternatif ve kriterleri değerlendirip analiz eder. Bu kararları verirken çok kriterli karar verme (ÇKKV) tekniklerinden yararlanarak bilimsel, doğru ve kabul edilebilir kararlar oluşturabilirler. ÇKKV problemlerinde belirli sayıda alternatifler karşılaştırılarak derecelendirilir. Bilimsel yöntemler kullanılarak en iyisi seçilmeye çalışılır. Günümüzde endüstriyel, finansal ve ekonomik karar problemleri çok kriterli yapıdadır. Her gün yenilenen teknoloji ile otomobil üreticileri, tüketicilere çok çeşitli model ve alternatif sunmaktadır. Tüketiciler otomobil satın alırken sadece markasına ya da fiyatına bakmazlar. Yakıt, performans, tasarım gibi kriterlerde seçim yapmada etkilidir. Fakat her tüketicinin optimal seçeneği farklılık göstermektedir. Kimine göre yakıt tasarrufu yüksek kriter olurken, kimine göre ise tasarım ve donanım satın alma da belirleyici olabilir. Bu çalışmada ÇKKV yöntemlerinden TOPSİS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solutions) tekniği kullanılarak tüketicilerin otomobil satın alırken seçimlerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın özgünlüğü, literatürde sıklıkla kullanılan TOPSIS yönteminin gerçek bir olayla uygulanmasından kaynaklanmaktadır.

Keywords

Otomobil Seçimi, Çok Kriterli Karar Verme, TOPSIS

Thanks

Projenin hazırlanmasında katkılarıyla yol gösterici olan ve analiz aşamasında görüşlerinden faydalandığımız uzman sayın Bahadır ÇOKYAŞAR’a ve otomotiv sektöründe engin bilgisiyle değerli görüşünü bizimle paylaşan sayın Çağrı ADIMUTLU’ya teşekkürlerimizi sunarız.

A Decision Making Approach for Automobile Selection Based on TOPSIS

Abstract

Individuals or companies evaluate and analyze too many alternatives and criteria when choosing. While making these decisions, they can make scientific, successful and acceptable decisions by using multi-criteria decision-making techniques. In multi-criteria decision making problems, a certain number of alternatives are compared and ranked. The best is tried to be selected by using scientific methods.Today, industrial, financial and economic decision problems are multi-criteria. With the technology renewed every day, automobile manufacturers offer a wide variety of models and alternatives to consumers. Consumers do not only look at the brand or price when buying a car. It is effective in choosing criteria such as fuel, performance and design. But the optimal choice of each consumer differs. For some, fuel economy is a high criterion, while for others, design and equipment purchase can also be decisive. In this study, TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solutions) method, which is one of the Multi-Criteria Decision Making (MCDM) techniques aims to help consumers make their choices while purchasing a car. The originality of the study is due to the application of the TOPSIS method, which is frequently used in the literature, with a real case.

Keywords

Automobile Selection, Multi Criteria Decision Making, TOPSIS

References

• Alp, S. ve Engin, T., (2011). Trafik Kazalarının Nedenleri ve Sonuçları Arasındaki İlişkinin TOPSIS ve AHP Yöntemleri Kullanılarak Analizi ve Değerlendirilmesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 19:65-87.
• Atmaca, Metin (2012), İMKB’de İşlem Gören Spor Şirketlerinin TOPSIS Yöntemi İle Finansal Performans Değerlendirmesi, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, Sayı: 27(320), 91-108.
• Belbağ, S., Deveci, M. ve Uludağ, A.S. (2013). Comparison of two fuzzy multi criteria decision methods for potential airport location selection. International Conference on Operations Research and Enterprise Systems, 122-128.
• Boran, F., (2009), Personel Seçimi Probleminde Sezgisel Bulanık Küme Uygulaması (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bulak, M. E., Kozanoğu, O., Aydoğduoğlu,Ş. N., Göçer, F., ve Algül, R. (2021). E-Ticaret Sitelerinin Kullanılabilirliğinin AHP ve TOPSİS Yöntemleriyle Karşılaştırılması. European Journal of Science and Technology, (26), 493-509.
• Çaylak, M. (2019). Topsis yöntemi ile en uygun otel seçimi. Oğuzhan Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (2), 65-76.
• Dumanoğlu, S., (2010). İMKB’ de İşlem Gören Çimento Şirketlerinin Mali Performansının TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 19(2):313-339.
• Güleryüz, S. (2020). Evaluation of Product Development Partner Selection Process Using Multi Criteria Decision Making Approach, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (Special Issue), 307-311.
• Hwang, C.L. ve Yoon, K.P. (1981). Multiple attribute decision-making: Methods and application, Springer, New York.
• Kalıntaş S.S. ve Eren Ö. (2019). BIST Kurumsal Yönetim Endeksi Kapsamındaki Firmalar Üzerine Bir İnceleme. Sosyal Bilimler Dergisi/The Journal of Social Sciences, 6, 39, 261-275.
• Kekilli, E., Cebeci, U. ve Sılay, L. (2021). Selection of VFQ Consultant by Using Integrated Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS. European Journal of Science and Technology, (24), 262-267.
• Özkan, G., Deliktaş, E. (2020). Banka Performanslarının Topsis Yöntemiyle Analizi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergis,i 3: 31-40.
• Selimler H. (2019). Finansman, Faktoring ve Leasing Şirketlerinin Kredi Yönetim Performansının TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi: (2015-2018). Finans, Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4, 3.
• Şahin, Y., Akyer, H. (2011). Ülke Kaynaklarının Verimli Kullanımı: 4x4 Arama Ve Kurtarma Aracı Seçiminde AHS Ve TOPSIS Yöntemlerinin Uygulaması. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(5), 72-87.
• Triantaphyllou, E., (2000). Multi-Criteria Decision Making Methods: A Comperative Study, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, 3:13.
• Torlak, Gökhan- Şevkli, Mehmet- Sanal, Mehmet- Zaim, Selim (2011), AnalyzingBusiness Competition By Using Fuzzy TOPSIS Method: An Example Of Turkish Domestic Airline Industry, Expert Systems with Applications, 38, 3396- 3406.
• Topçu, B. A., ve Oralhan, B. (2017). Türkiye ve OECD Ülkeleri’nin Temel Makroekonomik Göstergeler Açısından Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Karşılaştırılması, International Journal Of Academic Value Studies (JAVSTUDIES), 3, 260-277.
• Yağız, D. (2012). Hisseleri İmkb’de İşlem Gören Enerji Şirketlerinin 2006-2010 Yıllarına İlişkin Finansal Tablolar Analizi (Doctoral dissertation), İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yiğit, M.E. ve Akpınar M.E. (2021). Rüzgar türbin kulesi alternatiflerinin çok kriterli karar verme yöntemleri ile değerlendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (23), 386-393.
• Yurdakul, Mustafa- İç, Yusuf Tansel (2003), Türk Otomotiv Firmalarının Performans Ölçümü ve Analizine Yönelik Topsıs Yöntemini Kullanan Bir Örnek Çalışma, Gazi Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18, 1, 1-18.
• Yükçü, Süleyman- Atağan, Gülşah (2010), “TOPSIS Yöntemine Göre Performans Değerleme”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 1(45), ss. 28-35.