SÜRDÜRÜLEBİLİR KONUT ÜRETİMİNDE SERTİFİKA SİSTEMLERİNİN ROLÜ: LEED VE GSB İLE HEP İSTANBUL PROJESİ ÜZERİNE BİR ANALİZ

Year 2025, Volume: 6 Issue: 1, 1 - 22, 30.06.2025

Sadik Akşar , Murat Taş , Nilüfer Taş

Abstract

Günümüzde çevresel sorunlar giderek artmakta, özellikle bina üretimi doğal kaynakların tüketiminde, çevre kirliliğinde ve enerji tüketiminde önemli bir rol oynamaktadır. Bu durum, mimarlık pratiğinde enerji etkin ve sürdürülebilir yapıların önemini artırmıştır. Sürdürülebilirlik hedeflerini desteklemek için yapı tasarım ve üretim süreçlerinde çeşitli yöntemler geliştirilmiştir; bunlardan biri de yapı sertifika sistemleridir. Yapı sertifikaları, çevre dostu ve enerji verimli uygulamaların yaygınlaşmasını teşvik ederek çevresel, sosyal ve ekonomik faydalar sağlamaktadır. Türkiye’deki binaların %86,8’i konut olarak kullanılmaktadır ve bu çalışma kapsamında sertifika sahibi bir konut yapısı olan Hep İstanbul projesi ele alınmıştır. 2019 yılında “Sürdürülebilir Yapı-Konut Kategorisi” birincilik ödülüne layık görülen proje, LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) ve GSB (Guideline for Sustainable Building) sertifika sistemleri çerçevesinde değerlendirilmiş; iki sistemin sunduğu çevresel, sosyal ve ekonomik avantajlar karşılaştırmalı bir analizle incelenmiştir.
LEED ve GSB sertifika sistemleri, enerji verimliliği, su tasarrufu, malzeme seçimi ve atık yönetimi gibi sürdürülebilirlik kriterlerine göre yapıların değerlendirilmesini sağlamaktadır. LEED, uluslararası standartlarıyla çevresel sürdürülebilirliğe daha kapsamlı bir yaklaşım sunarken, GSB sürdürülebilir tasarım için rehberlik sağlayarak yapıların çevresel etkilerini azaltmaya odaklanmaktadır. Çalışmanın sonucunda, sertifika sistemlerinin sürdürülebilir yapı üretimine büyük katkı sağladığı ve çevreye duyarlı mimari uygulamalara rehberlik ettiği belirlenmiştir. Ayrıca, konut üretiminde sürdürülebilir uygulamaların yaygınlaştırılmasının doğal kaynakların korunması, enerji verimliliğinin artırılması ve kentsel sürdürülebilirliğin güçlendirilmesi açısından hayati önem taşıdığı vurgulanmaktadır. Gelecek nesiller için daha yaşanabilir çevreler oluşturmak amacıyla, bu ilkelerin tüm konut projelerine entegre edilmesi gerekmektedir.

Keywords

Hep İstanbul, LEED sertifika sistemleri, Guideline for Sustainable Building (GSB), Sürdürülebilir bina üretimi, Çevre dostu mimarlık

Thanks

Makale çalışması Sürdürülebilir Mimarlık Teknolojileri Dersi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Ders süresince değerli bilgi ve zamanını paylaşan Sayın Prof Dr. MuratTAŞ ve Prof Dr. Nilüfer TAŞ’ doktora eğitimimdeki katkılarından dolayı teşekkür ederim.

THE ROLE OF CERTIFICATION SYSTEMS IN SUSTAINABLE HOUSING PRODUCTION: AN ANALYSIS ON LEED AND GSB AND ISTANBUL HEP PROJECT

Abstract

Today, environmental problems are escalating, and building production plays a significant role in consuming natural resources, causing environmental pollution, and increasing energy consumption. This has heightened the importance of energy-efficient and sustainable buildings in architectural practice. Various methods have been developed in building design and production processes to support sustainability goals, one of which is building certification systems. These certifications encourage environmentally friendly and energy-efficient practices, offering environmental, social, and economic benefits. In Turkey, 86.8% of buildings are used as residential structures, and this study focuses on the Hep Istanbul project, a certified residential building. Awarded the first prize in the “Sustainable Building-Residential Category” in 2019, the project was evaluated within the framework of LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) and GSB (Guideline for Sustainable Building) certification systems. A comparative analysis examined the environmental, social, and economic advantages provided by both systems.
LEED and GSB certification systems assess buildings based on sustainability criteria such as energy efficiency, water conservation, material selection, and waste management. While LEED offers a comprehensive approach to environmental sustainability through international standards, GSB emphasizes minimizing buildings’ environmental impacts by guiding sustainable design. The study concluded that certification systems significantly contribute to sustainable building production and promote environmentally sensitive architectural practices. Additionally, the widespread adoption of sustainable practices in housing production is crucial for protecting natural resources, enhancing energy efficiency, and strengthening urban sustainability. These principles must be integrated into all residential projects to create more livable environments for future generations.

Keywords

Hep Istanbul, LEED certification systems, Guideline for Sustainable Building (GSB), Sustainable building production, Environmentally friendly architecture

References

• Altensis. (t.y.). Tekfen Hep İstanbul. https://www.altensis.com/proje/tekfen-hep-istanbul/
• Anbarcı, M., Giran, Ö., ve Demir, İ. H. (2012). Uluslararası yeşil bina sertifika sistemleri ile Türkiye’deki bina enerji verimliliği uygulaması. Engineering Sciences, 7(1), 368-383.
• Bingöl, B. (2020). LEED sertifikasyon sisteminin değerlendirilmesi ve Türkiye verilerinin analizi. In Mimarlık, planlama ve tasarım alanında teori ve araştırmalar II (pp. 189-206). Gece Kitaplığı.
• BMUV. (t.y.). Government funding. https://www.bmuv.de/en/ministry/government-funding-and-research/overview-government-funding
• CM Mimarlık. (2024). Tekfen Hep İstanbul. https://cmmimarlik.com.tr/proje/tekfen-hepistanbul/
• Çekici, N. (2014). Yeşil bina sistemlerinin gayrimenkul değerine etkisi. Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği.
• Deetman, S., Marinova, S., van der Voet, E., van Vuuren, D. P., Edelenbosch, O., ve Heijungs, R. (2020). Modelling global material stocks and flows for residential and service sector buildings towards 2050. Journal of Cleaner Production, 245, 118658.
• Eko Yapı Dergisi. (2018). Zaman ölçeği dâhilinde bir yaşam alanı: Hep İstanbul. https://www.ekoyapidergisi.org/zaman-olcegi-dahilinde-bir-yasam-alani-hep-istanbul
• Endeksa. (t.y.). Hep İstanbul. https://www.endeksa.com/tr/projects/hep-istanbul/7030 Erdede, S., ve Bektaş, S. (2014). Ekolojik açıdan sürdürülebilir taşınmaz geliştirme ve yeşil bina sertifika sistemleri. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 6(1), 1-12.
• Erten, D. (2011). Yeşil binalar. Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Yayınları V. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
• Federal Ministry of Transport, Building and Housing (BMVBW). (2001). Guideline for sustainable building. Federal Office for Building and Regional Planning.
• Gençoğlu, P., ve Kuşkaya, S. (2017). Türkiye’de sağlığın eğitim üzerindeki etkileri: ARDL sınır testi yöntemi ile bir değerlendirilme. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5(4), 1-11.
• Heeren, N., Mutel, C. L., Steubing, B., Ostermeyer, Y., Wallbaum, H., ve Hellweg, S. (2015). Environmental impact of buildings: What matters? Environmental Science and Technology, 49(16), 9832-9841.
• Hill, R. C., ve Bowen, P. A. (1997). Sustainable construction: Principles and a framework for attainment. Construction Management & Economics, 15(3), 223-239.
• Kabakçı, O. K. (2019). Binalarda enerji verimliliği. Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanlığı, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. https://www.dunyaenerji.org.tr/wp-content/uploads/2019/11/21112019Sunum.pdf
• Kosanović, S., Klein, T., Konstantinou, T., Radivojević, A., ve Hildebrand, L. (2018). Sustainable and resilient building design: Approaches, methods, and tools. TU Delft Open.
• Lamb, W. F., Wiedmann, T., Pongratz, J., Andrew, R., Crippa, M., Olivier, J. G., ve Minx, J. (2021). A review of trends and drivers of greenhouse gas emissions by sector from 1990 to 2018. Environmental Research Letters, 16(7), 073005.
• Oran, S. G. (2023). Tüketici konut satın alma kararında LEED sertifikası’nın rolü: Hep İstanbul konut projesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Arel Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Rüstemoğlu, H. (2021). Türkiye’de konut sektörü, ticari hizmetler ve kamu hizmetlerinin CO2 emisyonlarının 1990-2017 dönemi için incelenmesi. Akdeniz İİBF Dergisi, 21(1), 56-67.
• SteelRadar. (2017). Hep İstanbul’da Tekfen ayrıcalığıyla ev alma fırsatı sürüyor. SteelRadar. https://www.steelradar.com/hep-istanbul-da-tekfen-ayricaligiyla-ev-alma-firsati-suruyor-60905/
• TKGM. (t.y.). Parsel sorgu. https://parselsorgu.tkgm.gov.tr/
• Türkeş, M. (1997). Sürdürülebilir enerji, iklim değişikliği ve insan. Çevre ve Mühendis, 11-17.
• USGBC. (t.y.a). LEED rating system. https://www.usgbc.org/leed
• USGBC. (t.y.b). LEED project directory. https://www.usgbc.org/projects?Country=%5B%22Turkey%22%5D (Erişim tarihi: 26 Mart 2025)
• USGBC. (t.y.c). Tekfen Hep İstanbul B8 Scorecard. https://www.usgbc.org/projects/tekfen-hep-istanbul-b8