Öğretmenlerin Duygusal Emek ve Örgütsel Yabancılaşma Davranışlarının İncelenmesi

Year 2020, Volume: 6 Issue: 3, 308 - 321, 31.12.2020

Osman Ferda Beytekin Hasan Arslan Miray Doğan

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğretmenlerinin duygusal emek davranışları ile örgütsel yabancılaşma davranışları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesidir. Bu çalışmada, ortaokul öğretmenlerinin duygusal emek ile örgütsel yabancılaşma davranışlarını ölçmek amacıyla Chu ve Murrmann (2006) tarafından geliştirilen ve Türkçe ’ye Kıral (2016) tarafından uyarlanan Duygusal Emek Ölçeği ve Eryılmaz (2010) tarafından geliştirilen Örgütsel Yabancılaşma Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini; 2018-2019 öğretim yılında İzmir ili Karşıyaka, Bornova, Bayraklı ve Gaziemir ilçelerinde resmi ortaokullarda çalışan ortaokul öğretmenleri oluşturmaktadır. Örneklem, kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile seçilen 342 ortaokul öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmanın bulgularına göre ortaokul öğretmenlerinin en yüksek ortalama puana sahip olduğu duygusal emek düzeyi yüzeysel rol yapma boyutu iken onu sırası ile samimi davranış ve derinden rol yapma boyutu izlemiştir. Ortaokul öğretmenlerinin yaş değişkenine göre, samimi davranış ve derinden rol yapma boyutlarında anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ortaokul öğretmenlerinin mesleki kıdem değişkenine göre yüzeysel rol yapma ve derinden rol yapma boyutlarında anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel yabancılaşma düzeylerine göre, öğretmenlerin en yüksek ortalama puana sahip olduğu örgütsel yabancılaşma düzeyi güçsüzlük boyutu iken onu sırası ile kuralsızlık, yalıtılmışlık, kendine yabancılaşma ve anlamsızlık boyutları izlemektedir. Ortaokul öğretmenlerinin cinsiyet değişkenine göre, güçsüzlük ve yalıtılmışlık boyutları anlamlı farklılık gösterirken erkeklerin kadınlara göre hem güçsüzlük boyutunda hem de yalıtılmışlık boyutunda daha yüksek ortalama puanlara sahip olduğu saptanmıştır.

Keywords

Duygusal emek, Örgütsel yabancılaşma, Öğretmen, Ortaokul

Investigation Of Teachers’ Emotional Labour And Organizational Alienation Behaviours

Abstract

The aim of this research was to analyze the relationships between emotional labour behaviours and organizational alienation behaviours of secondary school teachers according to some variables. In the study, Emotional Labour Scale developed by Chu and Murrmann (2006) and adapted into Turkish by Kıral (2016) and Organizational Alienation Scale developed by Eryılmaz (2010) were used to search for the behaviors of secondary school teachers. The study universe consists of secondary school teachers who work in the public secondary schools of İzmir in Karşıyaka, Bornova, Bayraklı and Gaziemir districts in 2018-2019 academic year. The sample consisted of 342 secondary school teachers who were selected by the easily accessible sampling method. According to findings of the research, secondary school teachers emotional labour was highest on surface acting dimension and it was followed by genuine acting and deep acting dimensions. According to the age variable of secondary school teachers, it was found that the dimensions of genuine acting and deep acting differed significantly. According to the professional seniority variable of secondary school teachers, surface acting and deep acting dimensions have been found significantly different. According to the level of organizational alienation of the secondary school teachers, the highest average score is the dimension of powerlessness, normlessness, isolation, self-estrangement and meaninglessness respectively. According to the gender variable of secondary school teachers, the dimensions of powerlessness and isolation differed a significantly. It was found that male participants have higher average scores in both powerlessness and the isolation dimensions of organizational alienation compared to women participants of the study.

Keywords

Emotional labour, Organizational alienation, Teacher, Secondary school

References

• Ashforth E. B. & R. H. Humphrey (1993). Emotional Labor in Service Roles: The Influence of Identity. The Academy of Management Review, 18(1), s. 88-115.
• Aydın, İ. (2016). Eğitimde Duygusal Emek. Gazi kitapevi: Ankara
• Aydoğan, E. (2015). Marx Ve Öncüllerinde Yabancılaşma Kavramı: Alienation Concept by Marx and His Predecessors. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi Journal of Social Sciences,54(6) s.273-282.
• Averbek, E. (2016). İlkokullarda Görevli Öğretmenlerin Örgütsel Yabancılaşma İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki. Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması Ve Ekonomisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır . Brooks, J.S, Huges, M.R. & Brooks, M. C. (2008). Fear and trembling in the American high school. Educational Policy. 22 (1), s.45-62.
• Brown, E. L. (2011). Emotion Matters: Explorıng The Emotıonal Labor Of Teaching.
• Submitted to the Graduate Faculty of the School of Education in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy University of Pittsburgh.
• Chen, Yu-Chen; Chen, Y. H.Shang, R.A.and Kung C. L.(2012). Humour, “Organizational Alienation, Organizational Support And Behavioral Intention To Adopt Information Systems".Proceedings. http://aisel.aisnet.org/pacis2012/10 s. 1-10.
• Chu, K. & Murrmann, S. (2006), Development and Validation of the Hospitality Emotional Labor Scale, Tourism Management, 27(2), s.1181-1191.
• Çimen L. K. (2018). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Mesleğe Yabancılaşma Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 519-552.
• Çoruk, A. (2014). Yükseköğretim Kurumlarında Görev Yapan İdari PersonelinDuygusal Emek Davranışları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), s:79-93.
• Elma, C. (2003). İlköğretim okulu öğretmenlerinin işe yabancılaşması (Ankara İli Örneği) Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara
• Emir, S. (2012). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Yabancılaşma Düzeyleri (Aydın İli Örneği), Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Aydın
• Erjem, Y. (2005). Eğitimde yabancılaşma olgusu ve öğretmen: lise öğretmenleri üzerine sosyolojik bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (4), 395-415.
• Eroğlu, E. (2010). Örgütsel iletişimin iş görenlerin duygu gösterimlerinin yönetimine olan etkisi [Effects of organizational communication on the management of the labors’ expressing their emotions]. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6, s.18-33.
• Eryılmaz, A. (2010). Lise öğretmenlerinin örgütsel yabancılaşma düzeyi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Ankara
• Grandey, A. (2000), Emotion Regulation In The Workplace: A New Way To Conceptualize Emotional Labor, Journal of Occupational Health Psychology,5(1),95-110.
• Hargreaves, A. (1998). The emotional practice of teaching. Teaching and Teacher Education, 14(8), s.853-854.
• Hochschild, A.R.(1983). The Managed Heart, Berkeley, CA: University of California Pres.
• Horowitz, I.L.(1966). On alienation and the social order. Philosophy and Phenomenological Research, 27(2), s.230 237.
• Kahveci, G. Demirtaş, Z. (2014). Örgüt kültürünün örgütsel yabancılaşmaya etkisi: Örgütsel güvenin aracılık rolü. Turkish journal of Educational Studies, 1 (3), s.27-62.
• Kanungo, R. N. (1982). Work alienation: An integrative approach. New York: Praeger Publishers.
• Kıral, E. (2016). Psychometric properties of the emotional labor scale in a Turkish sample of school administrators. Eurasian Journal of Educational Research, 63, s.71-88.
• Miller, J. (1975), Isolation in Organizations: Alienation from Authority, Control, and Expressive Relations, Administrative Science Quarterly, 20 (2), s.260-271.
• Morris, J.A. & Feldman, D.C. (1996), “The Dimensions, Antecedents, And Consequences Of Emotional Labor”, Academy of Management Journal, 21,s. 989-1010.
• Nair, N. & Vohra, N. (2010). An exploration of factors predicting work alienation of knowledge workers Management Decision, Emerald Publishing 48(4), s.600-615.
• Ofluoğlu. G, Büyükyılmaz O. (2008). Türkiye Taşkömürü Kurumu Kozlu İşletme Müessesesinde Yabancılaşmanın Boyutları Üzerinde Etkisi Olan Sebeplerin Araştırılması. (Kamu-İş) İş Hukuku ve İktisat Dergisi. 9.s.4.
• Polatkan, N.N.(2016). Ortaokul Öğretmenlerinin Duygusal Emek Davranışları ile iş Doyumları Arasındakġ ilişki. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Yönetimi Teftişi, Planlaması Ve Ekonomisi Anabilim Dalı. Aydın.
• Schacht, R. (1970). Alienation. Garden City, N.J. Doubleday.
• Seçer, Ş. (2005). Çalışma Yaşamında Duygular ve Duygusal Emek: Sosyoloji, Psikoloji ve Örgüt Teorisi Açısından Bir Değerlendirme, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş’a Armağan Özel Sayısı, 50. Kitap, İstanbul: İÜ Yayınevi, s.813-834.
• Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation. American Sociological Review, 24(6),s.783-791.
• Şimşek, M. Ş. Akgemci, T. Çelik, A. & Fettahlıoğlu, T. (2006), Örgütlerde Yabancılaşmanın Yönetimi Araştırması, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, s.69-587.
• Tekin, M. (2010). Mevlâna Celâleddin Rûmi’de Din ve Yabancılaşma. İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1) s.101-118.
• Ye, M. L. Chen, Y. (2015). A Literature Review on Teachers’ Emotional Labor. Creative Education, 6, s.2232-2240. http://dx.doi.org/10.4236/ce.2015.620230
• Yıldız, K., Akgün N., Yıldız S., (2013). İşe Yabancılaşma İle Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişki, International Journal of Social Science, 6( 6), s. 1253-1284
• Yılmaz, S. Sarpkaya, P. (2009). Eğitim örgütlerinde yabancılaşma ve yönetimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi.6:(2), s.315-333.
• Yüksel, H. (2014). Yabancılaşma Kavramı Paralelinde Emeğin Yabancılaşması VeSonuçları. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), s.159-188
• Zheng, X. H. Yin & M. Wang (2018). Leading with teachers’ emotional labour: relationships between leadership practices, emotional labour strategies and efficacy in China, Teachers and Teaching, 24(8), s.965-979.
• Zembylas, M. (2004). Emotion Metaphors and Emotional Labor in Science Teaching. Science Education,88(3), s. 301-324.