The Importance of Considering the ‘Ocak’ (Family) System on the Studies about the Tradition or the ‘Ocak’s and Groups that are Called as Alevi

Year 2019, Volume: 12 Issue: 2, 353 - 402, 31.12.2019

Cenksu Üçer

https://doi.org/10.18403/emakalat.659981

Cited By: 11

Abstract

This article deals
with the importance of taking the ‘ocak’ (family) system into account on the studies
about the tradition or the ‘ocak’s and groups that are called as Alevi. Today
the tradition that is called as Alevi have a traditional
structure which constitutes an ‘ocak’ system. As a matter of fact, the examples that are widespread in Anatolia such
as; Ağuçan, Baba Mansur, Hacı Bektaş, Dede Garkın, Hasan Dede, Keçeci Baba,
Hubyar, Şücaaddin Veli etc. make the matter clear. All the ‘ocak’s named
Alevi have chains of authorities (silsilahs or shajaras) and they
are also affiliated with various Sufi orders. These differences are the main
reason for the emergence of some differences about main elements among the
members of the Alevi tradition. Depending on these differences, different
understandings and practices have emerged in the acceptance of “Haq, Muhammad,
Ali”, four doors and forty levels, manners and ceremonies/etiquettes, books
about Alevi manners and ceremonies/etiquettes, ‘cem’s , ‘semah’s, mystical poems (deyiş) and musical ballads (nefes)
recited during cems, social institutions such as ‘musahiblik’. The fact
of organization that emerged with urbanization was formed in a framework
centered on Ocak system. For this reason, it is very important that all studies
about Alevi traditions and their members to take the ‘ocak’ system into account
for producing healthy results. This is actually a reality that is often
expressed in tradition:  “One path, a
thousand-one practices.”

Summary

This article deals
with the importance of taking account of the ‘ocak’ (family) system on the
studies about the tradition or the ‘ocak’s and groups that are called as Alevi.

The
expression of “Alevî Tradition” in the title of the article means the
conception shaped in the context of sufi life of the ‘ocak’s and groups that are called as Alevi.   While the  word “ocak”s  expresses
the traditional structure which is the topic of our article, the word “groups” expresses
the affiliation
in the context of organization within the framework of different understandings
arising due to urbanization.

The tradition that is
called as Alevi today is traditionally based on structure which constitutes an
‘Ocak’ system.

It
is important for our subject that “Ocak” includes the meaning of “clan,
lineage, family in addition to it’s the meaning in Sufism. Among the Alevi
called groups, the term “Ocak” and its system refers to the families of the
grandfathers, who lead manners
and ceremonies/etiquettes, considered as members of the holy
lineages (Sayyid, believed to be descended from Ahl al-Bayt ) and people of
miracles, and the organizations formed around these families. Among the members
of the Alevi tradition, every ‘dede’ and a ‘talib’ (disciple) belong to an
“Ocak”.

Alevi
called communities have been organized around the main “Ocak”s or head “Ocak”s,
which are traditionally known as Metbu Ocak, and have carried this “Ocak”
system to the present day by forming sub“Ocak”s connected to the main “Ocak”.

As a matter of fact, the examples that are
widespread in Anatolia such as; Ağuçan, Baba Mansur, Hacı Bektaş, Dede Garkın,
Hasan Dede, Keçeci Baba, Hubyar, Şücaaddin Veli etc.make the matter clear.

In this context, the word “Alevi” has been used as
a parent naming for groups like
Bektashis, Erdebil Sufiyan Süreği Talibleri (Kızılbash), Tahtacıs, Hubyars,
Dede Garkınlıs, Ağu İçens, Baba Mansurlus, Keçeci Babalıs, Kureyşanlıs,
Sinemilis etc.

These
“Ocak”s are named after the names of people who are considered as guardian/ saint of a lineage/tribe or “Ocak”. The
historical background of this is that the nomadic tribes, who settled in the
soil to form villages, emerged as groups of dervishes.

According to data obtained by the studies on this
subject there are five main elite groups (ana ocaks) among Alevis namely Hacı
Bektâş Ocağı, Dede Garkın Ocağı, Baba Mansur Ocağı, Avuçan/Ağuçan
Ocağı ve Hasan Dede Ocağı
and several sub-groups affiliated with them. It is suitable to give the main
elite group of Hacı Bektaş and its sub-groups as an example to better
understand the structure of main body and affiliated sub-groups. Sultan
Samıt, Güvenç Abdal, Koçu Baba, Hüseyin Gazi, Seyit Cemal Sultan, Şeyh/Işık
Çakır, Sarı İsmail and Kızıldeli (Seyit Ali Sultan) are the sub-groups that are
affiliated with Hacı Bektaş.

All the these Ocaks have chains of authorities (silsilahs
or shajaras) and they were also affiliated with various Sufi orders.
These differences are the main reason for the emergence of some differences
about main elements among the members of the Alevi tradition. Depending on
these differences, different understandings and practices have emerged in the
acceptance of “Haq, Muhammad, Ali”, four doors and forty levels, manners and
ceremonies/etiquettes, books about Alevi manners and ceremonies/etiquettes, ‘Cem’s , ‘semah’s, mystical poems (deyiş) and musical ballads (nefes) recited during cems, social
institutions such as ‘musahiblik’.

These groups maintained their existence in some way or
another by having connections with movements like Vefaiyya, Kalenderîyya and
Haydarîyya. In addition to this, they were also affiliated with various Sufi
orders such as “Abdal order”, “Ak̲h̲ī
order”, “Malami order” and “Uwaysi order”.

All Alevi groups still have
a formation constituted from metbu lodge (the lodge of the main elite
group) and its other smaller lodges based on the system of main elite group and
sub-groups affiliated with it. For instance according to the records, the lodge
which is said to be connected to main body of Dede Garkın is currently in
village of Dedeköy in the town of Derik. There is a lodge known as Şeyh Safî or
Karadirek connected to Şah İbrahim Velî among the sub-groups affiliated with
Dede Garkın in Malatya Hekimhan Mezirme (Ballıkaya) that is considered as the
center of this group. There are two lodges as part of İbrahim Hacı Obası, which
is affiliated with the main body of Şah İbrahim Velî, one in the village of
Kesik Viran near Sarıoğlan and another in the town of Karaözü of Sarıoğlan.

The
naming of mystical poems (deyiş) and musical ballads (nefes) recited during cems to exhilarate as “deyiş” ve “nefes”, shows the
difference of Ocak.

The different perspectives about Musâhiblik, as it
is perceived as achieving privilege by Bektâşîs, as manners and ceremonies needed for entrance to a sufi order by some other “Ocak”s  and as making brotherhood covenants of the
families who enter to sufi order by other “Ocak”s are clear evidence that the
these different “Ocak”s  originates from
their different mystical traditions and different conceptions.

However, the radical changes
experienced due to modernity, secularization, industrialization, urbanization,
specialization, migration etc. have radically shaken the social corporate
structures like Dedelik, Düşkünlük and Musahiblik etc.

In parallel to the
socio-economic developments in Turkey, “ocak”s and groups named Alevî moved to
cities, they were organized under endowments and associations which they have
founded in the cities.

The fact of organization that emerged with urbanization was formed in a
framework centered on Ocak system. For this reason, it is very important that
all studies about Alevi traditions and their members to take the Ocak system
into account for producing healthy results. This is actually a reality that is
often expressed in tradition:  “One path,
a thousand-one practices.”

Keywords

Alevî Tradition, Groups, Academic Studies, "Ocak" System, Tradition

Alevî Nitelemeli Gelenek ya da Ocak ve Gruplar Hakkında Yapılacak Çalışmalarda Ocak Sisteminin Dikkate Alınmasının Önemi

Abstract

Bu
çalışmada Alevî nitelemeli gelenek ya da ocak ve gruplar hakkında yapılacak çalışmalarda
ocak sisteminin dikkate alınmasının önemi ele alınmaktadır. Bugün itibariyle daha çok Alevî ismiyle
anılan gelenek, geleneksel olarak ocak sistemine dayanmaktadır. Nitekim
Anadolu’da yaygın olarak varlığı devam eden Ağuçan, Baba Mansur, Hacı Bektaş,
Dede Garkın, Hasan Dede, Keçeci Baba, Hubyar, Şücaaddin Veli vb. örnekler bu
hususu açıkça ortaya koymaktadır. Söz
konusu ocakların her biri farklı silsilelere ve tasavvufî gelenek mensubiyetine
sahiptir. Alevî nitelemeli gelenek mensupları arasında bu geleneğe rengini
veren ana unsurlarda dahi bazı farklılıkların ortaya çıkmasının temel nedeni söz
konusu bu farklılıklardır. Bu farklılıklara bağlı olarak Hakk, Muhammed, Ali
kabulü, dört kapı kırk makam anlayışları, yürütülen âdâb ve erkân, söz konusu
âdâb ve erkâna dair eserler, cemler, semahlar, cemlerde ve semahlarda okunan
deyiş ve nefesler, musâhiblik gibi toplumsal kurumlar vb. farklı anlayış ve
uygulamalar ortaya çıkmıştır. Şehirleşmeyle ortaya çıkan örgütlenme gerçeği de başlangıçta
yine ocak merkezli bir çerçevede teşekkül etmiştir. Bu itibarla Alevî gelenek
ve mensupları hakkında yürütülecek bütün çalışmaların ocak sitemini dikkate
alması sağlıklı sonuçlar için son derece önemlidir. Bu gereklilik aslında
gelenekte sıkça dile getirilen bir gerçekliğin de gereğidir: “Yol bir, sürek
bin birdir.”

Keywords

Alevî Gelenek, Gruplar, Akademik Çalışmalar, Ocak Sistemi., Gelenek

Thanks

Kıymetli Hocalarım, Bütün emekleriniz için çok teşekkürler. Kolaylıklar diliyorum.

References

• Akın, Bülent. “Alevilikte Ocak: Kavramsal Çerçeveye ve Tarihî Arka Plana Yeni Bir Bakış”. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi 17/2 (2017): 239-264.
• Aksüt, Hamza. “Şeyh İbrahim Ocağı’nın Talibi Olan Oymak ve Köyler”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 30 (2004): 139-162.
• Aksüt, Hamza. Aleviler Türkiye-İran-Irak-Suriye-Bulgaristan. Ankara: Yurt Kitap-Yayın, 2009.
• Alperen, Abdullah. “Alevî(lik) Modernleşmesine Dair Düşünceler”. Dem Dergi 2/6 (2009): 76-82.
• Anadolu’da Aleviliğinin Dünü ve Bugünü. Edit. Halil İbrahim Bulut. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları, 2010.
• Arabacı, Fazlı. Alevilik ve Sünniliğin Sosyolojik Boyutları. Samsun: Etüt, 2000.
• Aytaş, Gıyasettin. Bingöl, Muş, Varto Yörelerindeki Ocaklar, Oymaklar ve Boylarla İlgili Araştırma Notları. Ankara: Gazi Üniversitesi Hacı Bektaş Veli ve Türk Kültürü Araştırma Merkezi Yayınları, 2010.
• Bakır, Mahmut Riyat. Tasavvufî Bir Kavram Olarak Cem‘ ve Bektaşîlik’teki Yorumu. Ankara: Alternatif Yayınları, 2003.
• Bal, Hüseyin. Sosyolojik Açıdan Alevi-Sünni Farklılaşması ve Bütünleşmesi. İstanbul: Ant Yayınları, 1997.
• Balkız, Ali. Kent Koşullarında Sosyolojik Olgu Olarak Alevilik Yazılar. İstanbul: Alev Yayınları, 2007.
• Barkan, Ömer Lütfi. “Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskan ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakıflar ve Temlikler I, İstila Devirlerinin Kolonizatör Türk Dervişleri ve Zâviyeler”. Vakıflar Dergisi 2 (1942): 279-365.
• Birdoğan, Nejat. Anadolu ve Balkanlar’da Alevi Yerleşmesi Ocaklar-Dedeler-Soyağaçları. İstanbul: Mozaik Yayınları, 1995.
• Bozkuş, Metin. Sivas Aleviliği. 1. Baskı, Sivas: 2000; 2. Baskı, Isparta: Fakülte Kitabevi, 2006.
• Bozkuş, Metin. “Günümüzde Sivas ve Çevresinde Yaşayan Alevîlerde İnanç Esasları”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 24-25 (2007): 11-31.
• Buyruk. Haz. Sefer Ayteki. Ankara: Emek Basım-Yayımevi, 1958.
• Büyükkara, M. Ali. İmamet Mücadelesi ve Haşimoğulları. İstanbul: Rağbet Yayınları, 1999.
• Çamuroğlu, Reha. Değişen Koşullarda Alevîlik. İstanbul: Doğan Kitap, 2000.
• Dalkıran, Sayın. “Alevî Kimliği ve Anadolu Alevîliği Üzerine Bir Deneme”. Ekev Akademi Dergisi 6/10 (2002): 95-117.
• Dem Dergi, Alevîlik, 6 (2009).
• Demirtaş, Mehmet. Horasan’dan Balkanlara Şücaaddin Veli Ocağı ve Erkanı. 2015.
• Dini Araştırmalar Dergisi, Alevilik, 12/33 (2009).
• Doğanay, Eraslan. Anadolu’da Yaşayan Dergahlar. İstanbul: Can Yayınları, 2000.
• Duygulu, Melih. “ Deyiş”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 9: 263. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• Ekinci, Mustafa. Anadolu Alevîliğinin Tarihsel Arka Planı. İstanbul: Beyan Yayınları, 2002.
• Erdebîlî, Şeyh Safiyeddin. Makâlât Şeyh Safî Buyruğu. Haz. Sönmez Kutlu, Nizamettin Parlak. İstanbul: Horasan Yayınları, 2008.
• Eren, Selim. Sosyolojik Açıdan Ordu Yöresi Alevîliği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2002.
• Erkan, Ümit. 16. Yüzyılda Osmanlı’da Kızılbaş Ayaklanmaları. Ankara: Araştırma, 2016.
• Ersal, Mehmet. “Alevî Kimliğine Ritüel ve Hiyerarşik Örgütlenme Merkezli Bir Bakış”. Günümüz Aleviliğinde Eğitim Çalıştayı - Bildiriler ve Tartışmalar. 46-51. Isparta: 2009.
• Ersal, Mehmet. Alevilik Kavramlar ve Ocak Sistemi –Çubuk Havzası Örneği-. Ankara: Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi Yayınları, 2016.
• Faroqhi, Suraiya. Anadolu’da Bektaşilik. Çev. Nasuh Barın. İstanbul: Simurg Yayınları, 2003.
• Folklor/Edebiyat Dergisi, Alevilik, 1-2/29-30 (2002).
• Geçmişten Günümüze Alevî-Bektaşî Kültürü. Edit. Ocak, Ahmet Yaşar. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2009.
• Gölbaşı, Haydar. Alevi-Bektaşi Örgütlenmeleri (Sosoyolojik Bir İnceleme). İstanbul: Alev Yayınları, 2007.
• Gümüş, Burak. “Alevi Hareketleri ve Değişen Alevilik Üzerine”. Alevîlik. Haz. İsmail Engin/Havva Engin. 507-529. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2004.
• Günay, Ünver. Din Sosyolojisi. İstanbul: İnsan Yayınları, 1998.
• Güngör, Özcan. Ârâf’taki Kimlik: Alevîlik/Bektâşilik. Ankara: Akasya Kitap, 2007.
• Hasluck, Frederick William. Anadolu ve Balkanlar’da Bektaşilik. Trc. Yücel Demirel.
• İstanbul: Ant Yayınları, 1995.
• Kaplan, Doğan. Yazılı Kaynaklarına Göre Alevîlik. Ankara: TDV Yayınları, 2010.
• Kara, Mustafa. Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi. İstanbul: Dergah Yayınları, 1990.
• Kaygusuz, İsmail. Aleviliğin İnançsal ve Toplumsal Yol Kardeşliği Musahiplik. İstanbul: Alev Yayınları, 2004.
• Kenanoğlu, Ali - Onarlı, İsmail. Hubyar Sultan Ocağı ve Beydili Sıraç Türkmenleri. İstanbul: Hubyar Kültür Derneği Yayınları, 2003.
• Keskin, Yahya Mustafa. Değişim Sürecinde Kırsal Kesim Alevîliği Elazığ Sünköy Örneği. Ankara: İlâhiyât Yayınları, 2004.
• Keskin, Yahya Mustafa. Kentleşme Sürecinde Alevîlik Gelenek ve Modernizm Arasında Gelgitler –Elazığ Örneği. İstanbul: Kıvılcım Ajans, 2009.
• Kılıç, Filiz - Kökel, Coşkun - Bülbül, Tuncay. Ana Hatlarıyla Horasan’dan Anadolu’ya Alevîlik Ve Bektaşîlik (Erenler, Evliyâlar, Ocaklar, Ritüeller Ve Tarihi Süreç). Ankara: Gazi Üniversitesi Türk Kültürü Ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi Yayınları, 2008.
• Korkmaz, Esat. Ansiklopedik Alevilik Bektaşilik Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Ant Yayınları, 1994.
• Kutlu, Sönmez. “Aleviliğin Dinî Statüsü: Din, Mezhep, Tarikat, Heterodoksi, Ortodoksi veya Metadoksi”. İslâmiyât 7/3 (2003): 31-54.
• Kutlu, Sönmez. Alevîlik-Bektaşîlik Yazıları, Alevîliğin Yazılı Kaynakları, Buyruk, Tezkire-i Şeyh Safî. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2006.
• Kutlu, Sönmez. Çağdaş İslamî Akımlar ve Sorunları. Ankara: Fecr Yayınları, 2008.
• Maden, Fahri. “Keçeci Baba Ocağı”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 71 (2014): 147-168.
• Melikoff, İrene. Uyur İdik Uyardılar Alevîlik-Bektaşîlik Araştırmaları. Trc. Turan Alptekin. İstanbul: Cem Yayınları, 1994.
• Noyan, Bedri. Bütün Yönleriyle Bektâşîlik ve Alevîlik. Ankara: Andıç Yayınları, 1998.
• Ocak, Ahmet Yaşar. Babaîler İsyanı, Alevîliğin Tarihsel Altyapısı Yahut Anadolu’da İslâm-Türk Heterodoksisinin Teşekkülü. İstanbul: Dergâh Yayınları, 1996.
• Onat, Hasan. “Kızılbaşlık Farklılaşması Üzerine”. İslâmiyât, 7/3 (2003): 111-126.
• Onat, Hasan. “Kimlik-Teoloji İlişkisi Bağlamında Alevilik-Bektaşilikle İlgili Kimlik Tartışmaları Üzerine”. Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi [Prof. Dr. Irene Melikoff’un Anısına] 1 (2009): 18-34.
• Ögel, Bahaeddin. Türk Kültür Tarihine Giriş. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1978.
• Öz, Baki. Alevilik Nedir?. İstanbul: Der Yayınları, 1996.
• Öz, Baki. Bektaşilik Nedir? (Bektaşilik Tarihi). İstanbul: Der Yayınları, 1997.
• Öz, Baki. Dünyada ve Türkiye’de Alevi-Bektaşi Dergâhları. İstanbul: Can Yayınları, 2001.
• Özcan, Nuri. “Bektaşî Mûsikisi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 5: 371-372. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
• Özdemir, Emrah. “Geleneksel Alevilikte Musahiplik ve Musahip Erkânı Samsun İli Havza ve Lâdik İlçeleri Örneği”. Hitit Üniversitesi Hacı Bektaş Veli Araştırma ve Uygulama Merkezi I. Uluslararası Hacı Bektaş Veli Sempozyumu. 2/ 731-751. Çorum: 2011.
• Özmen, İsmail. Alevi-Bektaşi Şiirleri Antolojisi. 5 cilt. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1998.
• Rençber, Fevzi. “Adıyaman Yöresi Alevî Ocakları”. OMÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 35 (2013): 159-170.
• Rençber, Fevzi. Hakk Muhammed Ali Aşkı, Adıyaman Alevileri. Ankara: Gece Kitaplığı, 2016.
• Rençber, Fevzi. Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Alevîlikte Cem ve Cem Evleri. Şırnak: Şırnak Üniversitesi Yayınları, 2018.
• Saltık, Veli. “Sarı Saltuk ve Saltuklular”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 34 (2005): 11-31.
• Saltık, Veli. İz Bırakan Erenler ve Alevi Ocakları. Ankara: Kuloğlu Matbaacılık, 2004.
• Sarıkaya, M. Saffet. “Bektâşî-Alevîlerde Bir Dua: Nâdı Ali”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5 (1998): 17-31.
• Sarıkaya, M. Saffet. XIII-XVI. Asırlardaki Anadolu’da Fütüvvetnâmelere Göre Dinî İnanç Motifleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2002.
• Sarıkaya, M. Saffet. Anadolu Alevîliğinin Tarihî Arka Planı (XI-XIII. Yüzyıl). İstanbul: Ötüken Yayınları, 2003.
• Sarıkaya, M. Saffet. “Alevilik-Bektaşiliğin Tasavvufi Boyutu Üzerine”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 82 (2017): 9-23.
• Selçuk, Ali. Tahtacılar. İstanbul: Yeditepe Yayınları, 2004.
• Sezgin, Abdülkadir. Sosyolojik Açıdan Alevilik-Bektaşilik. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002.
• Sinanoğlu, A. Faruk. Türk Kültüründe Alevi-Bektaşi Olgusu (Malatya Örneği). İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2008.
• Sivri, Medine. “Alevilik-Bektaşilik İnancı ve Seyyid Sultan Şücaaddin Veli Ocağı Üzerine Genel Değerlendirmeler ve Ocak Dedesi Mehmet Demirtaş ile Ocak ve Alevilik-Bektaşilik İnanç Pratikleri Üzerine Söyleşi”. Anadolu ve Balkanlarda Şücaaddin Veli’nin Yeri ve Önemi. Der. Mehmet Demirtaş. (Eskişehir: 2013), 33-61.
• Subaşı, Necdet. -Sırrı Fâş Eylemek- Alevi Modernleşmesi. Ankara: Kitâbiyât, 2005.
• Subaşı, Necdet. “Türk Modernleşmesi ve Alevîler”. Geçmişten Günümüze Alevî-Bektaşî Kültürü. Edit. Ocak, Ahmet Yaşar. 110-121. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2009.
• Şahhüseyinoğlu, H. Nedim. Alevi Örgütlerinin Tarihsel Süreci. Ankara: İtalik Yayınları, 2001.
• Şahin, Haşim. “Ocak”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 33: 316-317. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
• Taplamacıoğlu, Mehmet. Din Sosyolojisi. Ankara: AÜİF Yayınları, 1975.
• Taşğın, Ahmet. Türkmen Aleviler –Diyarbakır Örneği-. İstanbul: Ataç Yayınları, 2006.
• Taşğın, Ahmet. “Cem, Cemevi ve İşlevleri”. Geçmişten Günümüze Alevî-Bektaşî Kültürü. Edit. Ahmet Yaşar Ocak. 211-225. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2009.
• Teber, Ömer Faruk. Bektâşî Erkânnâmelerinde Mezhebi Unsurlar. Ankara: Aktif Yayınları, 2008.
• Teber, Ömer Faruk. “Osmanlı Belgelerinde Alevilik İçin Kullanılan Dini - Siyasi Tanımlamalar”. Anadolu’da Aleviliğinin Dünü ve Bugünü. Edit. Halil İbrahim Bulut. 69-80. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları, 2010.
• Teber, Ömer Faruk. Balkanlar’da Bâbâgân Koluna Ait Bir XIX. Yüzyıl Bektâşî Erkânnâmesi. Ankara: İlahiyat Yayınları, 2013.
• Teber, Ömer Faruk - Öz, Ayşe Gül - Yılmaz,Sabri. “Risâle-i Ca’fer-i Sâdık Üzerinden Ondört Ma’sumân-ı Pâk On Yedi Kemer-Best”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research 10/53 (2017): 914-920.
• Türk Yurdu, Alevilik-Bektaşilik, 88 (1994).
• Uludağ, Süleyman. “Nefes”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32: 522-523. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
• Üçer, Cenksu. Tokat Yöresinde Geleneksel Alevîlik. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 1. Baskı: 2005; 2. Baskı: 2015.
• Üçer, Cenksu. “Tokat Örneğinden Hareketle Alevilik Üzerine Bir Değerlendirme”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 34 (2005): 229-268.
• Üçer, Cenksu. “Alevîlik; Yapılar, Grupların Temel Özellikleri Ve Bazı Mülahazalar”. Dinî Araştırmalar Dergisi 12/33 (2009): 63-88.
• Üçer, Cenksu. “Geleneksel Alevîlikte İbadet Hayatı, Bazı Âdâb Ve Erkân”. Anadolu’da Aleviliğinin Dünü ve Bugünü. Edit. Halil İbrahim Bulut. 457-510. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları, 2010.
• Üçer, Cenksu. Alevîlikte Musâhiblik. 2. Baskı. Ankara: Araştırma Yayınları, 2015.
• Üçer, Cenksu. “Alevî Klasikleri Çalışmalarında Ocak Sisteminin Önemi Üzerine”. Uluslararası Alevî-Bektâşî Klasikleri Sempozyumu. 383-403. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2016.
• Üçer, Cenksu. “Cemevi: Âdâb ve Erkânın İcrâ Edildiği Mekan”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 88 (2018): 59-84.
• Üzüm, İlyas. “Modernizmin Alevî Toplumu Üzerindeki Etkileri”. İslam ve Modernleşme, II. Kutlu Doğum İlmî Toplantısı. 278-290. İstanbul: İsam Yayınları, 1997.
• Üzüm, İlyas. Günümüz Alevîliği. İstanbul: İSAM Yayınları, 1997.
• Üzüm, İlyas. “Günümüz Alevî Örgütlenmeleri ve Geleneksel Alevîlikle İlişkisi”. Tarihî ve Kültürel Boyutlarıyla Türkiye’de Alevîler Bektaşîler Nusayrîler. 358-363. İstanbul: Ensar Neşriyat, 1999.
• Üzüm, İlyas. Kültürel Kaynaklarına Göre Alevîlik. İstanbul: Horasan Yayınları, 2002.
• Üzüm, İlyas. Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Alevîlik. İstanbul: İSAM Yayınları, 2007.
• Vorhoff, Karin. “Türkiye’de Alevilik ve Bektaşilikle İlgili Akademik ve Gazetecilik Nitelikli Yayınlar”. Alevi Kimliği. Edit. T. Olsson, E. Özdalga, C. Raudvere. Çev. Bilge Kurt Torun, Hayati Torun. 32-66. İstanbul: TVY Yayınları, 1999.
• Wach, Joachim. Din Sosyolojisi. Trc. Ünver Günay. İstanbul: MÜİFV Yayınları, 1995.
• Yalçın, Alemdar - Yılmaz, Hacı. “Bir Ocağın Tarihi: Seyyid Hacı Ali Türâbî Ocağı’na Ait Yeni Bilgiler”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 26 (2003): 83-120.
• Yalçınkaya, Ayhan. Alevilikte Toplumsal Kurumlar ve İktidar. Ankara: Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları, 1996.
• Yaman, Ali. Alevilikte Dedeler Ocaklar. İstanbul: Ufuk Matbaacılık, 1998.
• Yaman, Ali. “Alevîlerde Dedelik ve Dede Ocakları”. Geçmişten Günümüze Alevî-Bektaşî Kültürü. Edit. Ahmet Yaşar Ocak. 178-202. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2009.
• Yaman, Mehmet. Alevilikte Cenaze Hizmetleri. İstanbul: 1999.
• Yaman, Mehmet. Alevîlik İnanç-Edeb-Erkân. İstanbul: Ufuk Reklamcılık ve Matbaacılık, 2001.
• Yıldırım, Rıza. Geleneksel Alevilik İnanç, İbadetler, Kurumlar, Toplumsal Yapı, Kolektif Bellek. İstanbul: İletişim, 2018.
• Yıldız, Harun. Anadolu Alevîliği Amasya Yöresi Bağlamında Bir İnceleme. Ankara: Araştırma Yayınları, 1. Baskı: 2004; 2.Baskı: 2014.
• Yıldız, Harun. “Anadolu Alevîliğinin Yazılı Kaynaklarına Bir Bakış”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 30 (2004): 323-359.
• Yıldız, Harun. “Alevî-Bektaşî Geleneğinde Musahiplik”. Geçmişten Günümüze Alevî-Bektaşî Kültürü. Edit. Ahmet Yaşar Ocak. 397-413. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2009.
• Yıldız, Harun. “Türkiye’de Alevîliğin İnanç ve Ahlakî Değerleri”. Anadolu’da Aleviliğinin Dünü ve Bugünü. Edit. Halil İbrahim Bulut. 405-455. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları, 2010.
• Yıldız, Harun. “Amasya Yöresinde Alevîlik: Ocak ve Yapılar”, Uluslararası Amasya Sempozyumu: Tarih-Dil-Kültür-Edebiyat 2 (2017), 1527-1555.
• Yılmaz, Hacı. “Sultân Şücaaddin Velî Zâviyesi ve Vakfına Ait Yeni Belgelere Bir Bakış”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 37 (2005): 7-47.
• Yörükan, Yusuf Ziya. Anadolu’da Alevîler ve Tahtacılar. Eklerle Yayıma Haz. Turhan Yörükan. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1998.
• Yörükan, Yusuf Ziya. Alevi-Bektaşî ve Tahtacı Nefesleri. Der. Turhan Yörükan. Erişim: 16 Ekim 2019. https://www.otuken.com.tr/u/otuken/docs/alevi-bektasi- tahtaci_nefesleri.pdf.