SATIN ALMA KARAR SÜRECİNDE KADINLARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE KAZAKİSTAN'DA BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2017, Sayı: 50, 79 - 93, 19.12.2017

İlhami Vural Kenan Güllü

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.368567

Öz

Ailenin içinde bulunduğu sosyal, kültürel
ve ekonomik çevre faktörlerindeki değişimler ailenin satın alma karar sürecini
ve bu süreçte yer alan rolleri de etkilemiştir. Günümüz ailesinde satın alma
karar sürecinde, geleneksel aile satın alma karar sürecine nazaran belirgin
değişimler görülmektedir. Bu çalışmada, Güney Kazakistan’ın en büyük üç
şehrinde (Çimkent,  Türkistan ve Kentav)
yaşayan ailelerin satın alma kararlarında kadının rolü araştırılmıştır. Bu
amaca yönelik olarak araştırmanın verileri anket yöntemi ile Çimkent, Türkistan
ve Kentav'da yaşayan 453 Kazak aileden toplanmıştır. Araştırma sonucunda elde
edilen veriler istatistik paket programı ile analiz edilerek bağımlı ve
bağımsız değişkenler arasındaki farklılıkları ölçmek üzere Tek Yönlü Varyans
Analizi (OneWay ANOVA) uygulanmıştır. Satın alma karar sürecinde sekiz grup
ürün araştırmaya dahil edilmiş olup araştırmanın sonuçları iki demografik
özellik itibarı ile anlamlı farklılıklar ortaya koymuştur. Kadınların
meslekleri ve eğitim düzeyleri itibarı ile satın alma kararlarında farklılıklar
ortaya çıkmıştır. Genel itibariyle sonuçların literatür ile örtüştüğü
görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Tüketici Davranışı, Aile Satın Alma Karar Süreci, Kadının Rolü, Kazakistan

A RESEARCH IN KAZAKHSTAN ON THE DEMOGRAPHIC CHARACTERISTICS OF WOMEN IN PURCHASING DECISION PROCESS

Öz

Changes in the social, cultural and economic
environmental factors that the family is involved have affected the family purchasing
decision-making process and the roles involved in this process.  Considerable changes can be observed in the purchasing
decision-making process within today’s families when compared to the one of
traditional families. In this study, women’s role in the purchasing decisions
of families living in the three largest cities of Southern Kazakhstan
(Shymkent, Turkistan and Kentav) was investigated. To this end, the data were gathered
via a survey from 453 Kazakh families living in Shymkent, Turkistan and Kentav.
The data were analyzed via SPSS, and One Way ANOVA was applied to measure the differences
between the dependent and independent variables. Eight products were involved
in the purchasing decision-making process. The results revealed significant differences
in terms of two demographic features- women’s occupations and educational backgrounds.
In general, the findings overlap with the literature. 

Anahtar Kelimeler

Customer Behavior, Family Purchasing Decision-Making Process, Women’s Role, Kazakhstan

Kaynakça

• BANNOCK, Graham; R. E. BAXTER and Evan DAVIS; (1987), The Penguin Dictionary of Economics., Fourth Edition, London: Penguin Books.
• BAYRAKTAR, Bülent ve Saniye UÇKAÇ; (2015), "Kırgızistan Bişkek’te Ailelerin Satın Alma Kararlarında Çocukların Rolü", MANAS Journal of Social Studies (MJSR), 05(05), ss. 212-229.
• CEMALCILAR, İlhan; (1998), Pazarlama Kavramlar ve Kararlar, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• CENGİZ, Ekrem; (2009), "Satın Alma Kararlarında Ailedeki Eşlerin Etkisi ve Bu Etkiyi Şekillendiren Değişkenler", Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(1), ss. 207-228.
• COMMURİ, Suraj and James W. GENTRY; (2000), “Opportunities for Family Research on Marketing”, Academy of Marketing Science Review, 1, pp. 12-19.
• ÇAKICI, Serap; (2006), Alt ve Üst Sosyo-Ekonomik Düzeydeki Ailelerin Aile İşlevlerinin Anne-Çocuk İlişkilerine Etkisinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• ÇETİN, Kamile; (2016), "Kadın Tüketicilerin Giysi Satın Alma Davranışları ve Marka Bağımlılığı", Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), ss. 22-40.
• DAVIS, Harry L.; (1970), "Dimensions of Marital Roles in Consumer Decision-Making," Journal of Marketing Research, 7, pp. 168-177.
• DAVIS, Harry L. and and Rigaux P. BENNY; (1974), "Perception of Marital Roles in Decision Processes," Journal of Consumer Research, 1, pp. 51-62.
• ERCİŞ, Aysel; Sevtap ÜNAL ve Polat CAN; (2007), “Yaşam Tarzlarının Satın Alma Karar Süreci Üzerindeki Rolü”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), ss. 281-311.
• FIRAT, Aytekin ve Eda AZMAK; (2007), "Satın Alma Karar Sürecinde Beyaz Eşya Kullanıcılarının Marka Bağlılığı", KMU İİBF Dergisi, 2, ss. 251-264.
• FORD, John B.; Michael S. LaTOUR and Tony L. HENTHORNE; (1995), “Perceptionof Marital Roleson Purchase Decision Processes: A Crosscultural Study”, Journal of The Academy of Marketing Science, 23(2), pp. 120-32.
• İSLAMOĞLU, A. Hamdi ve Remzi ALTUNIŞIK; (2008), Tüketici Davranışları, İkinci Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayıncılık.
• İSLAMOĞLU, A. Hamdi; (2003), Tüketici Davranışları, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• KARAFAKİOĞLU, Mehmet; (1980), “Satınalma Kararlarında Aile Üyelerinin Rolleri Üzerine Bir Ön Araştırma”, Pazarlama Dergisi, 4(1), ss. 27-37.
• KİTAPÇI, Olgun ve İ., Taylan DÖRTYOL; (2009), "Tüketici Satın Alma Karar Sürecinde Aile Bireylerinin Etkileri: Kadının Değişen Rolü Sivas İlinde Bir Uygulama", Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), ss. 331-348.
• LEE, Christia K.C. and E. Beatty SHARON; (2002), “Family Structure and Influence in Family Decision Making”, Journal of Consumer Marketing, 19(1), pp. 24-41.
• MADRAN, Canan ve Şahsenem KABAKÇI; (2002), "Tüketici Davranışını Etkileyen Bir Faktör Olarak Yaşam Tarzı: Çukurova Üniversitesinde Okuyan Kız Öğrencilerin Yaşam Tarzı Tiplerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma", Dokuz Eylül Üniversitesi İİB Fakültesi Dergisi, 17(1), ss. 81-94.
• MARANGOZ, Mehmet; (2006), "Yaşlı Tüketiciler ve Yaşlı Tüketicilerin Harcama Eğilimlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma", Celal Bayar Üniversitesi İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13(1), ss. 79-96.
• MARTINEZ, Eva and Yolanda POLO; (1999), “Determining Factorson Family Purchasing Behavior: An Empirical Investigation”, The Journal of Consumer Marketing, 16(5), pp. 461-472.
• MOHAN, Mark; (1995), “The Influence of Marital Roles on Consumer Decision Making”, Irish Marketing Review, 8, 97-107.
• MUCUK, İsmet; (2009), Pazarlama İlkeleri, Onyedinci Baskı, İstanbul: Türkmen Kitabevi
• NAKİP, Mahir ve YARAŞ, Eyup; (1999), “Ailenin Satın Alma Kararlarında Çalışma Durumuna Göre Kadının Rolü”, 4.Ulusal Pazarlama Kongresi, 18-20 Kasım: Antakya, ss. 246-257.
• NANDA, Dipti; Clark HU and Billy BAI; (2006), “Exploring Family Roles in Purchasing Decisions During Vacation Planning: Reviewand Discussionsfor Future Research", Journal of Travel andTourism Marketing, 20(3/4), pp. 107-125.
• ODABAŞI, Yavuz ve Gülfidan BARIŞ; (2002), Tüketici Davranışı, İkinci Baskı, İstanbul: Kapital Medya A.Ş.
• ÖZDEMİR, Şuayip ve Fikret YAMAN; (2007), "Hedonik Alışverişin Cinsiyete Göre Farklılaşması Üzerine Bir Araştırma", Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), ss. 81-91.
• PARKMAN, Allen M; (2004), “Bargaining Over Housework: The Frustrating Situation of Secondary Wage Earners”, The American Journal of Economics and Sociology, 63(4), pp. 765-769.
• PUTNAM, M., William. R. DAVIDSON; (1987), Family Purchasing Behavior: Family Roles by Product Category, A Division Of Price Waterhouse, Columbus, Oh: Management Horizons Inc.
• ŞAHBAZ, Ramazan Pars ve Mustafa Cüneyt ŞAPÇILAR; (2014), "Satın Alma Karar Sürecini Etkileyen Faktör Olarak Ailenin Seyahat Acenteleri Müşterileri Açısından Analizi", İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(4),ss. 69-86.
• ŞANLIER, Nevin ve Suzan ŞEREN; (2005), "Tüketicilerin Besin Satınalma Bilinçlerinin Değerlendirilmesi", Üçüncü Sektör Kooperatifçilik, 149, ss. 12-29.
• TAPAN, Sema; (1979), “Satınalma Kararlarında Arkadaş Gruplarının Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, Pazarlama Dergisi, 4(2), ss. 32-38.
• YARAŞ, Eyup; (1998), "Ailenin Satın Alma Kararlarında Kadının Rolü ve Kayseri'de Bir Uygulama", Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.