Diasporalarda Dijital Lobicilik: Almanya’daki Türk Diasporasının Lobicilik Faaliyetlerinin Analizi

Year 2025, Volume: 12 Issue: 2, 685 - 704, 30.07.2025

Harun Furkan Yağbasan

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1634423

Abstract

Tarihsel olarak savaş, yoksulluk, yapısal eşitsizlikler ve zorunlu yerinden edilme gibi insani krizlerin sürekliliğinden beslenen göç olgusu, modern toplumların karşı karşıya olduğu en kalıcı, çok katmanlı ve karmaşık toplumsal dinamiklerden biri olarak varlığını sürdürmektedir. Kültürel ve sosyo-ekonomik homojen yapılar inşa eden göçmen diasporalar, bir yandan toplumsal bütünleşme ve kimlik mücadelesi açılarından gerilimlere yol açarken diğer taratan göç veren ülkelere stratejik imkânlar sunmaktadır. Daha ziyade resmî kurumlar ve STK’lar marifetiyle yürütülen bu fırsatlar lobicilik faaliyeti olarak adlandırılmaktadır. Önemli potansiyeller barındıran Almanya’daki Türk diasporasının, pratik iletişim teknolojilerini ne ölçüde kullanarak toplumsal sermayeye tahvil edebildiği, sosyolojik bağlamda cevap arayan bir tartışma konusudur. Almanya özelinde Türk kurum ve kuruluşlarının dijital lobicilik faaliyetlerine odaklanan araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olan içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda Almanya evreninde Türkiye Cumhuriyeti tarafından legal olarak tanınan üç kurumun 2024 yılına ait web sayfaları ve sosyal medya paylaşımları analiz edilmeye çalışılmıştır. Merkez-Çevre kuramına dayalı olarak amaçlı örneklem modelinin esas alındığı bu araştırmada; resmi ve yasal statüsü buluna kurumlar arasından Berlin Türk Büyükelçiliği, Köln Diyanet İşleri Genel Merkezi ve şans-kura yöntemi ile STK’ları temsilen Almanya Demokratik Ülkücü Türk Dernekleri Federasyonu örneklem grubuna dâhil edilmiştir. Yapılan analizlerde; çalışma başında ortaya konulan hipotezlerin desteklendiği ve kurumların profesyonel lobicilik faaliyeti yürütme kapasitesinden yoksun oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Türk Diasporası , Lobicilik , Dijitalizm , Almanya , Sosyal Medya

Digital Lobbying In Diaspora: Analysis Of Lobbying Activities Of Turkish Diaspora In Germany

Abstract

One of the most significant social issues inherited from the past is migration, which remains relevant today and will persist as long as humanity faces crises such as famine, massacres, and wars. Diasporas, forming culturally and socio-economically homogeneous structures, create tensions in social integration and identity struggles while also offering strategic opportunities to their countries of origin. These opportunities, often facilitated by official institutions and NGOs, are referred to as lobbying activities. This study focuses on the digital lobbying activities of Turkish institutions in Germany, employing content analysis as a qualitative research method. It examines the 2024 web pages and social media posts of three institutions legally recognized by Turkey. Based on the Center-Periphery theory, a purposive sampling model was adopted, selecting the Turkish Embassy in Berlin, the Cologne Directorate of Religious Affairs, and the Frankfurt Turkish Federation. The findings confirm the initial hypotheses, revealing that these institutions lack professional lobbying capacity and struggle to leverage digital communication technologies effectively in their advocacy efforts.

Keywords

Diaspora , Lobbying , Digitalism , Germany , Social Media

References

• Admin. (2020). Göç Sözlüğü: Göçün Temel Kavramları ve Anlamları. Perspektif. https://perspektif.eu/2020/05/02/goc-sozlugu/
• Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), Article 2. https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
• Canpolat, M. D. (2023). The Role of Non-Governmental Organizations on Political Participation: The Case of the Turkish Diaspora in Germany. Turkish Journal of Diaspora Studies, 3(2), Article 2.
• Cevahiroğlu, A. (2023). Dijital göçmenlik nedir? https://www.aa.com.tr/tr/teyithatti/teyit-sozlugu/dijital-gocmenlik-nedir/1816458
• Çağlayan, S. (2006). Göç Kuramları, Göç ve Göçmen İlişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, Article 17.
• Çakabey, K. (2023). Göçmen Toplulukları Olarak Diasporalar: Kuramsal Yaklaşım. Sosyoloji Notları, 7(2), Article 2.
• Çetin, M., & Özgiden, H. (2013). Dijital Kültür Sürecinde Dijital Yerliler ve Dijital Göçmenlerin Twitter Kullanım Davranışları Üzerine Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(1), Article 1.
• Dartan, M. (2012). Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne Üyelik Sürecinde Almanya’daki Türk Lobi Gücünün Rolü. Marmara Üniversitesi Avrupa Araştırmaları Enstitüsü Avrupa Araştırmaları Dergisi, 20(2), Article 2. https://doi.org/10.29228/mjes.123
• Dufoix, S. (2011). Diasporalar (I. Ergüden, Çev.). Hrant Dink Vakfı Yayınları.
• Ekici, S., & Tuncel, G. (2016). Göç ve İnsan. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), Article 1. https://doi.org/10.20493/bt.71783
• Filiz, Ş., & Demren, G. A. S. (2023). Stratejik İletişim Bağlamında Dijital Lobicilik: Vote Leave Kampanyasının Astroturf Taktikler Üzerinden Niteliksel Analizi. Yeni Medya, 14, Article 14. https://doi.org/10.55609/yenimedya.1226986
• Hanlı, H. (2003). Küresel Lobicilik, Amerika Birleşik Devletleri, AB ve Türkiye. Stradigma.
• İyi, M. M. (2023). Almanya’daki Genç Kuşak Türk Diasporasının Dini Kimlik İnşası [Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Khalilov, F. (2008). Amerika Birleşik Devletleri’nde Türk lobi çalışmaları / Turkish lobbying activity in United States of America [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Kızıltoprak, A. A. T. (2024). Sosyal Medya ve Dijital Diaspora: Libya’da Yaşayan Türkler Üzerine Nitel Bir Araştırma. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), Article 2. https://doi.org/10.46442/intjcss.1581249
• Kocagöz, E. (2017). Almanya’daki Türk Sivil Toplum Kuruluşlarının Dış Çevre Aktörleriyle İlişkileri: Bavyera Eyaletindeki Türk Dernekleriyle Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 42, Article 42. https://doi.org/10.21563/sutad.377385
• Koç, E. (2021). Mülteci, Sığınmacı, Göçmen Nedir? https://bianet.org/haber/multeci-siginmaci-gocmen-nedir-2953
• Lewis, G. J. (1982). Human Migration: A Geographical Perspective. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781003183051
• Özcan, E. D. E. (2017). Çağdaş Göç Teorileri Üzerine Bir Değerlendirme. İş ve Hayat, 2(4), Article 4.
• Safran, W. (2005). The Jewish Diaspora in a Comparative and Theoretical Perspective. Israel Studies, 10(1), 36-60.
• Sağlam, E. (2020). Diaspora Politikalarına Yönelik Çağdaş Kuramsal Yaklaşımlar ve Türk Diaspora Politikası. OPUS International Journal of Society Researches, 16(27), Article 27. https://doi.org/10.26466/opus.747426
• Sinha, V. N. P., & Ataullah, Md. (1987). Migration an interdisciplinary approach. Seema Publications.
• Sipahioğlu, B. (2019). Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri bağlamında Avrupa’da Türk Diasporası: Hollanda örneği Turkish Diaspora in Europe in the Context of Turkey European Union relations: Case of Netherlands [Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Şit, İ. (2021). Almanya’daki Türk diasporası ve Türkiye-Almanya ilişkilerine etkisi / Turkish diaspora in Germany and the effects of Turkey-Germany relations [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Vertovec, S. (1997). Three Meanings of “Diaspora,” Exemplified among South Asian Religions. Diaspora: A Journal of Transnational Studies, 6(3), 277-299.
• Weber, P. R. (1990). Basıc Content Analysıs (2. bs). Sage Puplications.
• Yağmurlu, B. (2022). Türk Diasporası ve Ulusal Güvenlik. İksad yayınevi.
• Yaldız, F. (2013). Diaspora Kavramı: Tarihçe, Gelişme ve Tartışmalar. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD), 18, Article 18.
• Yaldız, F. (2014). Uluslararası Göç ve Diaspora ile İlişkili Kavramlar. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), Article 2. https://doi.org/10.15869/itobiad.24114
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınevi
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınevi
• Yıldız, A. (2022). Sığınmacı Tübitak. https://ansiklopedi.tubitak.gov.tr/ansiklopedi/siginmaci
• Yılmaz, T. (2009). TASAM | Türkiye’nin Kullanamadığı Stratejik Güç; Lobicilik. Türkiye’nin Kullanamadığı Stratejik Güç; Lobicilik. https://tasam.org/tr-TR/Icerik/1109/turkiyenin_kullanamadigi_stratejik_guc_lob