FREZE TEZGAHLARINDA RISK DEĞERLENDİRME UYGULAMASI

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 18, 15.04.2023

Hamdi Emre Bağıran

https://doi.org/10.33439/ergonomi.1175570

Öz

Makine ve metal üretim sektörünün vazgeçilmez parçaları olan takım tezgahları sektörde sıklıkla kullanılmaktadır. Sektördeki işyerleri faaliyetleri bakımından tehlikeli ve çok tehlikeli sınıflarda yer almaktadır ve dolayısıyla üretimin yapıldığı takım tezgahlarında sıklıkla iş kazaları ve meslek hastalıklarının meydana gelmesi kaçınılmaz bir hale gelmektedir. Bu nedenle, takım tezgahlarında hali hazırda var olan ve kullanımdan kaynaklı fiziksel, kimyasal ve ergonomik riskleri en aza indirebilmek ve sektörde iş sağlığı ve güvenliği iklimini yerleştirebilmek adına risk değerlendirmesi en önemli gereksinim haline gelmiştir. Bu çalışmada bir üniversite laboratuvarında kullanılan, sektörde üretimin büyük kısmının gerçekleştirildiği ve dolayısıyla en sık kullanılan takım tezgahlarından biri olan universal ve CNC (Computer Numerical Control) kontrollü freze tezgahları ele alınmış ve sektörde en sık kullanılan risk değerlendirme yöntemlerinden olan Fine-Kinney yöntemi ile risk değerlendirmesi yapılmıştır. Toplamda 23 adet risk tespit edilmiş, mevcut tehlikelerin önlenmesi ve risklerin azaltılması için gerekli düzeltici/önleyici faaliyetler açıklanmış ve çözüm önerileri sunulmuştur. Yapılan bu çalışma ile sektörde sıklıkla kullanılan freze tezgahlarının hem üretim hem de laboratuvarlarda eğitim amaçlı kullanımında, iş sağlığı ve güvenliği açısından değerlendirilerek, çalışanlara gerekli farkındalığın kazandırılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İş Sağlığı ve Güvenliği, Risk değerlendirme, Metal işleme, Freze tezgahları, Ergonomi

RISK ASSESSMENT APPLICATION IN MILLING MACHINES

Öz

Machine tools, which are indispensable parts of the machinery and metal production sector, are frequently used in the sector. Workplaces in the sector are in dangerous and very dangerous classes in terms of their activities, and therefore, it is inevitable that work accidents and occupational diseases occur frequently in machine tools where production is made. For this reason, risk assessment has become the most important requirement in order to minimize the physical, chemical and ergonomic risks that already exist in machine tools and originate from use, and to establish an occupational health and safety climate in the sector. In this study, universal and CNC (Computer Numerical Control) controlled milling machines, which are used in a university laboratory, where most of the production is carried out in the sector and therefore one of the most frequently used machine tools, are discussed and risk assessment with Fine-Kinney method, which is one of the most frequently used risk assessment methods in the sector has been made. A total of 23 risks have been identified, corrective/preventive actions necessary to prevent existing hazards and reduce risks have been explained and solutions have been presented. With this study, it is aimed to raise the necessary awareness to the employees by evaluating the milling machines, which are frequently used in the sector, both in production and in the laboratories for educational purposes, in terms of occupational health and safety.

Anahtar Kelimeler

Occupational health and safety, Risk assessment, Metalworking, Milling machines, Ergonomics

Kaynakça

• Ayanoğlu, C. C., & Kurt, M. (2019). Metal Sektöründe Veri Madenciliği Yöntemleri ile Bir İş Kazası Tahmin Modeli Önerisi. Ergonomi, 2(2), 78-87.
• Bıyık, S. (2009). Makine Tasarımında Güvenlik Parametresinin İncelenmesi, Yüksek lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çakır, A. K. (2018). Makine Bazlı Risk Değerlendirmesi. Sürdürülebilir Mühendislik Uygulamaları ve Teknolojik Gelişmeler Dergisi, 1(1), 1-10.
• Ceylan, H., Kaplan, A., & Bekar, M. (2022). High-Risky Sectors in Terms of Work Accidents in Turkey. International Journal of Engineering Research and Development, 14(1), 45-57.
• Çeri, G. (2018). Makinelerde İş Güvenliği Kapsamı, Kaza Oranlarının Değerlendirilmesi ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• ÇSGB (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı), 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 2012.
• Erzurumluoğlu, K., Köksal, K. N. ve Gerek, İ. H. (2015). İnşaat Sektöründe Fine-Kinney Metodu Kullanılarak Risk Analizi Yapılması. 5. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu Bildiri Kitabı, s.137-146, İzmir.
• Gul, M., Mete, S., Serin, F., Çelik, E. (2021). Fine–Kinney Based Fuzzy Multi-criteria Occupational Risk Assessment. Springer, Switzerland.
• Güllü, A., Kaya, S. ve Pınar, M. (2006). Freze Tezgahı için Geliştirilen PLC Tabanlı Divizör. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(2), 311-316.
• https://learnmechanical.com/milling-machine/ Erişim tarihi: 25 Nisan2022.
• https://www.kiskiprecision.comservicesmachining-servicescnc-machining Erişim tarihi: 12 Mart 2022.
• International Labour Organization (2019). Safety and health at the heart of the future of work, Erişim adresi: https://www.ilo.org/safework/events/safeday/WCMS_686645/lang--en/index.htm Erişim tarihi: 5 Ocak 2022.
• Isa, H., Rahman, M. A., Hazmilah, H., Sihombing, H., Saptari, A., Baharudin, A. B., & Syaheera, A. (2014). Ergonomic design of CNC milling machine for safe working posture. Applied Mechanics and Materials, 465-466, 60-64.
• Józwik, J., & Pietras, P. (2013). Investigation And Assessment of Occupational Risk on The Metal Cutting Machine Tool Stand. Advances in Science and Technology Research Journal, 7(20), 47-54.
• Karadeniz, O. (2012). Dünya'da ve Türkiye'de İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları ve Sosyal Koruma Yetersizliği. Calışma ve Toplum, 34(3), 15-75.
• Kinney, G. F., Wiruth, A. D. (1976). Practical Risk Analysis For Safety Management (No. NWC-TP-5865). Naval Weapons Center China Lake CA. USA.
• Olam, M. ve Tosun, N. (2022). CNC Freze Tezgahları İçin Bir Program Arayüzünün Tasarlanması. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 11(1), 184-191.
• Oturakci, M., Dağsuyu, C., & Kokangül, A. (2015). A New Approach to Fine Kinney Method and an Implementation Study. Alphanumeric Journal, 3(2), 83-92.
• Sosyal Güvenlik Kurumu İş Kazası İstatistikleri, (2020). Erişim adresi: http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.
• Uçum, M. (2020). CNC ve Freze Tezgahlarında Fine-Kinney ve FMEA Yöntemleriyle Risk Analiz Uygulamaları ve Karşılaştırılması, Yüksek lisans Tezi. İstanbul Esenyurt Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Uğurlu, Y. (2017). Takım Tezgahları ile İmalatta İş Güvenliği Kurallarının ve Uygulamalarının Türkiye Genelinde İncelenmesi ve İrdelenmesi, Yüksek lisans Tezi. Çankaya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ünal, E. (2014). İmalat Sektöründe İş Güvenliği ve Risk Analizi, Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Yağımlı, M. ve Ergin, H. (2017). Türkiye’de İş Kazalarının Üssel Düzeltme Metodu ile Tahmin Edilmesi. Marmara Fen Bilimleri Dergisi, 29(4), 118-123.