Yağ Yakımı İçin Yapılan Egzersizlerde Bilgi Kaynağı Olarak Youtube Videolarının İçerik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 113 - 126, 26.12.2024

Buket Yağcı , Meryem Akgül , Hikmet Gümüş , Celal Gençoğlu

Öz

YouTube'un popülerliği ve geniş erişim potansiyeli nedeniyle, platformda sunulan egzersiz videolarının doğruluğu ve kalitesi önemli bir sorun haline gelmektedir. Bu araştırma, yağ yakımını hedefleyen egzersiz videolarının YouTube platformundaki içeriğinin, kalitesinin ve güvenilirliğinin incelenmesini amaçlamaktadır. "Türkçe'de 'yağ yakımı için egzersiz' anahtar kelimesiyle yapılan aramayla seçilen videolar tanımlayıcı ve niteliksel olarak değerlendirilmiştir. İçerik analizi, alanda uzman iki araştırmacı tarafından gerçekleştirilmiştir. Videolar, Global Kalite Ölçeği ve DISCERN güvenilirlik aracı kullanılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, videoların gün başına düşen yorum sayısı, beğeni sayısı, görüntüleme sayısı ve yüklenme tarihiyle içerik analiz parametreleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma sonuçları, YouTube'da incelenen yağ yakımı egzersiz videolarının kalitesinin ve güvenilirliğinin belirgin bir şekilde değişken olduğunu göstermektedir. Yanıltıcı videoların sayısı 148 iken, yararlı videoların sayısı sadece 3 olarak tespit edilmiştir. Yararlı videolar, daha yüksek Global Kalite Ölçeği (GKÖ) puanına sahip olup, daha uzun süre aktif kalmışlardır. Yararlı ve yanıltıcı videolar arasında GKÖ, DISCERN puanı ve video süre değerleri karşılaştırıldığında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Yararlı videoların Global Kalite Ölçeği ve DISCERN puanları daha yüksekken, video süreleri ise daha kısadır. Diğer parametrelerde anlamlı bir fark gözlenmemiştir. Korelasyon analizi sonuçları, İçerik analiz puanı ile GKÖ puanı arasında negatif bir ilişki, Global Kalite Ölçeği puanı ile DISCERN puanı arasında ise pozitif bir ilişki göstermiştir. Sonuç olarak, YouTube'da yer alan yağ yakımı egzersiz videolarda yanıltıcı içeriklerin fazlalığı, izleyicilere yönelik potansiyel yanıltıcı bilgilere maruz kalma riskini artırmaktadır. Bu nedenle, izleyicilere doğru ve güvenilir bilgi sunma amacıyla daha dikkatli bir yaklaşım benimsenmesi ve platform üzerinde kalite standartlarının yükseltilmesi için etkili önlemler alınması gerekliliği vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Egzersiz, Yağ yakımı, Youtube

Kaynakça

• American College of Sports Medicine. (2018). ACSM's guidelines for exercise testing and prescription. Wolters Kluwer.
• Andrew, D. P., Pedersen, P. M., & McEvoy, C. D. (2019). Research methods and design in sport management. Human Kinetics.
• Bopp, T., Vadeboncoeur, J. D., Stellefson, M., & Weinsz, M. (2019). Moving beyond the gym: A content analysis of YouTube as an information resource for physical literacy. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(18), 1-18. 18. https://doi.org/10.3390/ijerph16183335
• Cesur, E., Tuncer, K., Sevgi, D., Balaban, B. C., & Arslan, C. (2024). Evaluation of the quality and reliability of YouTube videos created by orthodontists as an information source for clear aligners. Turkish Journal of Orthodontics, 37(1), 44–49. https://doi.org/10.4274/turkjorthod.2023.2022.127
• Charnock, D., Shepperd, S., Needham, G., & Gann, R. (1999). DISCERN: an instrument for judging the quality of written consumer health information on treatment choices. Journal of Epidemiology & Community Health, 53(2), 105-111. https://doi.org/10.1136/jech.53.2.105
• Eyipınar, C. D., Büyükkalkan, F., & Semiz, K. (2021). Sentiment analysis of YouTube video comments on sports nutrition. International Journal of Physical Education Sport and Technologies, 2(2), 27–39. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2025797
• Esen, E., Aslan, M., Sonbahar, B., & Kerimoğlu, R. (2019). YouTube English videos as a source of information on breast self-examination. Breast Cancer Research and Treatment, 173(3), 629–635. https://doi.org/10.1007/s10549-018-5044-z
• Fidan, Ö., Yüksel, F., Çolak, E., & Oskay, D. (2023). Yaşlılarda fiziksel aktivite ile ilgili YouTube™ videolarının kalitesinin ve bilgi içeriğinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 7(2), 393–409. https://doi.org/10.46237/amusbfd.1200969
• Haskell, W. L., Lee, I. M., Pate, R. R., et al. (2007). Physical activity and public health: Updated recommendation from the American College of Sports Medicine and the American Heart Association. Medicine & Science in Sports & Exercise, 39(8), 1423–1434. https://doi.org/10.1249/mss.0b013e3180616b27.
• Kaşıkçı, M. T., & Yıldırım, S. (2021). Alzheimer Hastalığı Bilgilendirmesinde Kaynak Olarak YouTube Videolarının İncelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Dergisi, 8(3), 215-219. https://doi.org/10.47572/muskutd.1001545
• Kunze, K. N., Cohn, M. R., Wakefield, C., Hamati, F., LaPrade, R., Forsythe, B., Yanke, A. B., & Chahla, J. (2019). YouTube as a source of information about the posterior cruciate ligament: A content-quality and reliability analysis. Arthroscopy, Sports Medicine, and Rehabilitation, 1(2), 109–114. https://doi.org/10.1016/j.asmr.2019.09.003
• Nason, G. J., Kelly, P., Kelly, M. E., Burke, M. J., Aslam, A., Giri, S. K., & Flood, H. D. (2014). YouTube as an educational tool regarding male urethral catheterization. Scandinavian Journal of Urology, 13(3), 189–192. https://doi.org/10.3109/21681805.2014.975837
• Rodriguez-Rodriguez, A., Blanco-Diaz, M., de la Fuente-Costa, M., Hernandez-Sanchez, S., Escobio-Prieto, I., & Casana, J. (2022). Review of the quality of YouTube videos recommending exercises for the COVID-19 lockdown. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(13), 8016. https://doi.org/10.3390/ijerph19138016
• Tolu, S., Yurdakul, V., Başaran, B., & Rezvani, A. (2018). English-language videos on YouTube as a source of information on self-administering subcutaneous anti-tumor necrosis factor agent injections. Rheumatology International. 38(5), 2157-2162. https://doi.org/10.1007/s00296-018-4047-8
• Toufic, R., Muhammad, J., Leenna, A., Kenneth, J., & Kelechi, R. (2021). YouTube is a poor-quality source for patient information on rehabilitation and return to sports after hip arthroscopy. Arthroscopy, Sports Medicine, and Rehabilitation, 3(4) 1055–1063. https://doi.org/10.1016/j.asmr.2021.03.011
• Tuna, M., & Ağır, H. (2023). Geriatrik egzersiz programı hakkındaki Türkçe videolar uygun mu ve YouTube güvenilir ve kaliteli bilgiler sağlıyor mu? Turkish Journal of Osteoporosi. 29(3), 143-149. https://doi.org/10.4274/tod.galenos.2023.69672