Diş Hekimliği Fakültesi öğrencilerinin güvenli kesici-delici alet kullanımına yönelik bilgi düzeyleri ve tutumları

Year 2021, Volume: 60 Issue: 3, 236 - 243, 13.09.2021

Nur Demirbaş Ruhuşen Kutlu Arslan Terlemez

https://doi.org/10.19161/etd.990599

Abstract

Amaç: Diş Hekimliği fakültesi öğrencilerinde, klinik çalışmaları sırasında kesici-delici alet kullanımına bağlı yaralanmalara sık rastlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, öğrencilerde oluşan kesici-delici alet yaralanmalarının prevalansını ve güvenli kesici-delici alet kullanımına ilişkin bilgi düzeylerini ve tutumlarını belirlemektir.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki bu analitik araştırmaya Necmettin Erbakan Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinde 5 farklı sınıf düzeyinde öğrenim gören 296 öğrenci dahil edildi. Çalışmaya katılan öğrencilere sosyodemografik bilgi formu ve Sağlık Çalışanlarının Kesici-Delici Tıbbi Aletleri Güvenli Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği uygulandı. Elde edilen veriler değerlendirilirken tanımlayıcı istatistikler ve kategorik yapıdaki veriler ile ölçek puanı ilişkisi için Mann Whitney U ve Kruskall wallis testi uygulandı.
Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalamaları 20,44±1,46 yıl olup, %68,2’si (n=202) kadın cinsiyette ve %50,7’si (n=150) İç Anadolu bölgesinden gelmekteydi. Katılımcıların %35,1’i (n=105) kesici-delici aletlerle yaralanmıştı. Yaralanan öğrencilerin %59,6’sı (n=57) 21 yaş ve üstünde ve yaralanmaların %78,9’u (n=76) üçüncü sınıfta meydana gelmişti. Öğrencilerin %23,2’si (n=68) daha önce güvenli kesici-delici alet kullanımına yönelik eğitim aldıklarını belirttiler. Güvenli Kesici-Delici Alet Kullanım Ölçeği (GKDAKÖ) puanı ortalaması 105,22±13,89 puan olarak bulundu. Kadın cinsiyetteki öğrencilerin ölçek toplam puan ortalamaları diğerlerine göre istatistiksel olarak anlamlı yüksekti (p<0,001). Son sınıf öğrencilerinin diğer sınıflardaki öğrencilere göre GKDAKÖ toplam puanı ortalaması daha yüksekti (p=0,022ae, p=0,007de).
Sonuç: Kesici-delici alet yaralanmaları, diş hekimliği öğrencileri arasında oldukça yaygındır. Bu konuda yapılacak hizmet içi eğitim ve önlemler öğrenciyi bulaşıcı hastalıklardan ve yaralanmalardan korumanın en etkili yoludur. Öğrencilerimizin kesici-delici alet kullanımı konusunda teorik ve pratik olarak eğitimleri arttırılmalı, Hepatit B başta olmak üzere sağlık personeline önerilen aşılama programları konusunda farkındalık oluşturulmalı, öğrenciler ve sağlık çalışanları için iş sağlığı ve güvenliği kapsamında kaza raporlamasının önemi vurgulanarak iş kazası sonrası gerekli tıbbi müdahaleler konusunda bilgilendirilmelidir.

Keywords

Diş hekimliği öğrencisi, kesici-delici alet yaralanmaları, bulaşıcı hastalık

The attitude and knowledge levels towards safe medical instruments usage in the dentistry faculty students

Abstract

Aim: The dentistry faculty students may be exposed to needle and sharp object injuries during their clinical studies. The aim of this study was to determine the prevalence of needle and sharp object injuries and their attitude and knowledge levels about safe medical instruments usage in the dentistry faculty students
Materials and Methods: This cross-sectional analytical study was completed with 296 students at 5 different grade levels in a dental faculty. Sociodemographic information form An Attitude Scale Towards Safe Medical Instruments Usage of Healthcare Workers were applied to the students who participated in the study.While evaluating the obtained data, descriptive statistics and Mann Whitney U and Kruskall wallis tests were applied for the relationship between categorical data and scale score.
Results: The mean age of the students was 20.44±1.46 years, 68.2% (n=202) were female and 50.7% (n=150) were from Central Anatolia and 35.1% were injured with needle and sharp object. Of the injured students, 59.6% (n=57) were ≥21 years age and 78.9% (n=76) of injuries occurred in third grade. Of the students, 23.2% (n=68) stated that they had previously trained for safe cutting-tool usage. The average of the Attitude Scale Safe Towards Medical Instruments Usage (SSMIU) score was 105.22±13.89 points.Female students' mean scores were significantly higher than the male (p<0.001). The SSMIU mean score of senior grade students is higher than the other students. (p=0.022ae, p=0.007de).
Conclusion: Needle and sharp object injuries are highly prevalent among dentistry students. The education and precautions to be taken are the most effective way to protect the student from infectious diseases and injuries. Training of our students on the safe medical instruments usage should be increased, awareness of the necessity of vaccination against hepatitis B should be created and the importance of accident reporting for students and health care workers should be emphasized

Keywords

Dentistry student, needle and sharp injuries, infectious disease

References

• Pruss-Ustun A, Rapiti E, Hutin Y. Sharps injuries: global burden of disease from sharps injuries to health-care workers. Geneva, World Health Organization, 2003. https://www.who.int/quantifying_ehimpacts/publications/en/sharps.pdf Access date: 15.12.2019
• Altıok M, Kuyurtar F, Karacorlu S, Ersoz G, Erdoğan S. Sağlık çalışanlarının delici kesici aletlerle yaralanma deneyimleri ve yaralanmaya yönelik alınan önlemler. Maltepe Universitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009; 2 (3): 70-9.
• Madhavan A, Asokan A, Vasudevan A, Maniyappan J, Veena K. Comparison of knowledge, attitude, and practices regarding needle-stick injury among health care providers. J Family Med Prim Care 2019; 8 (3): 840-5.
• Cevrini P, Bell C. Needlestick injury and inadequate post-exposure in medical students. J Gen Intern Med 2005; 20 (5): 419-21.
• Kuyurtar F, Altınok M. Tıp ve hemşire öğrencilerinin delici-kesici aletlerle yaralanma deneyimleri ve aldıkları önlemler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2009; 4 (12): 67-84.
• Prasuna J, Sharma R, Bhatt A, et al. Occurrence and knowledge about needle stıck injury in nursıng students. J Ayub Med Coll Abbottabad 2015; 27 (2): 430-3.
• Karataş B, Çelik SS, Koç A. Needlestick and Sharps Injurıes Among Turkish Nursing Student Knowledge and Attitude. Bozok Med J 2016; 6 (4): 21-9.
• Tarigan LH, Cifuentes M, Quinn M, Kriebel D. Prevention of needle-stick injuries in healthcare facilities: a meta-analysis. Infect Control Hosp Epidemiol 2015; 36 (7): 823-9
• Kasatpibal N, Whitney JD, Katechanok S, et al. Prevalence and risk factors of needlestick injuries, sharps injuries, and blood and body fluid exposures among operating room nurses in Thailand. Am J Infect Control 2016; 44 (1): 85-90.
• Dilie A, Amare D, Gualu T. Occupational exposure to needle stick and sharp injuries and associated factors among health care workers in Awi Zone, Amhara Regional State, Northwest Ethiopia, 2016. J Environ Public Health 2017; 2017: 2438713. doi: 10.1155/2017/2438713
• Toraman AR, Battal F, Ozturk K, Akcin B. Sharps ınjury prevention for hospital workers. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics (JOSE). 2011; 17 (4): 455–61.
• .Uzunbayır AN, Esen A. Sağlık çalışanlarının kesici-delici tıbbi aletleri güvenli kullanımına yönelik tutum ölçeği. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanları Derneği. 3. EKMUD Bilimsel Platformu 1-5 Mart İstanbul, 2011.
• World Health Organization. Practical Guidelines for Infection Control in Health Care Facilities. Geneva: World Health Organization; 2004. http://www.wpro.who.int/publications/docs/practical_guidelines_infection_control.pdf
• Shah SM, Merchant AT, Dosman JA. Percutaneous injuries among dental professionals in Washington State. BMC Public Health 2006; 6 (3): 269-74. doi: 10.1186/1471-2458-6-269
• Bellissimo-Rodrigues WT, Bellissimo-Rodrigues F, Machado AA. Occupational exposure to biological fluids among a cohort of Brazilian dentists. Int Dent J 2006; 56 (6): 332–7.
• Wicker S, Rabenau HF. Occupational exposures to bloodborne viruses among German dental professionals and students in a clinical setting. Int Arch Occup Environ Health 2010; 83 (1): 77–83.
• Duffy RE, Cleveland JL, Hutin YJ, Cardo D. Evaluating infection control practices among dentists in Vaˆ lcea, Romania, in 1998. Infect Control Hosp Epidemiol 2004; 25 (7): 570–5.
• Fernandes LH, Nunes WB, Silva LC, Wanderley RL, Barros CM, Cavalcanti AL. Needlestick and sharp instruments injuries among Brazilian dentistry students. Contemp Clin Dent 2017; 8 (1): 112-5.
• Rabenau HF, Rindermann M, Stephan C, et al. The management of needlestick injuries. Dtsch Arztebl Int 2013; 110 (5): 61-7. doi: 10.3238/arztebl.2013.0061.
• Evik G, Uslu M, Kaya Ş, Gülsün S, Dede G. Evaluation of Sharp Object Injuries in Healthcare Personnel Working in Diyarbakır Gazi Yaşargil Training and Research Hospital. Mediterr J Infect Microb Antimicrob 2015;4(4):9 Erişim:http://dx.doi.org/10.4274/mjima.2015.9
• Marusic V, Markovic-Denic L, Djuric O, Protic D, Dubljanin-Raspopovic E. Knowledge about blood-borne pathogens and the prevalence of needle stick injuries among medical students in Serbia. Zdr Varst 2017; 56 (3): 179-84.
• Lauer AC, Reddemann A, Meier-Wronski CP, et al. Needlestick and sharps injuries among medical undergraduate students. Am J Infect Control 2014; 42 (3): 235-9.
• Liyanage IK, Caldera T, Rwma R, Liyange CK, De Silva P, Karunathilake IM. Sharps injuries among medical students in the Faculty of Medicine, Colombo, Sri Lanka. Int J Occup Med Environ Health 2012;25(3): 275-80.
• Gupta D, Saxena S, Agrawal VK, SinghM, Mishra S. Study of knowledge, attitude and practice of needle stick injury among nurses in a tertiary care hospital. Int J Community Med Public Health 2019; 6 (2): 865-9.
• Altındiş A, Cumhur A, Kahraman EP, Köseoğlu M. Diş Hekimliği Fakültesi Öğrencilerinin Enfeksiyon Kontrolü Konusundaki Farkındalıkları ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Journal of BSHR 2018; 2 (3): 196-204.
• Yılmaz MZ, Torun AC, Şentürk F, Muğlalı M, Özkan N. Diş hekimliğinde enfeksiyona maruz kalma ve korunma yöntemlerinin mesleki deneyim ve kliniklere göre dağılımının değerlendirilmesi. Abant Med J 2015; 4 (1): 33-40.
• Cheng H-C, Su C-Y, Yen AM-F, Huang C-F. Factors Affecting Occupational Exposure to Needlestick and Sharps Injuries among Dentists in Taiwan: A Nationwide Survey. PLoS ONE 2012; 7 (4): e34911.
• Akça SÖ, Aydın Z. Awareness Regarding Safe Use Of Sharp-Edged Medical Instruments Among Nurses In Training And Research Hospital. J Contemp Med 2016; 6 (4): 319-26