KÜLTÜREL ZEKA

Year 2018, Issue: 10, 20 - 35, 28.12.2018

Tuğba İbiş

Abstract

Küresel dünya
düzeninde farklı kültürlerin bir arada yaşaması beklenen bir durum olarak
karşımıza çıkmaktadır. Farklı kültürlere mensup bireylerin bir arada yaşaması
ortaya çokkültürlü toplumları oluşturmaktadır. Çokkültürlü toplumlarda yaşayan
bireylerin ise, farklı kültürlerle empati yapabilmesi kültürel zeka denilen bir
zeka türü sayesinde olabilmektedir. Kültürel zeka, sosyal zeka ile ilgili yapılan
çeşitli araştırmalar sonucunda ortaya konmuş bir zeka türüdür. Kültürel zeka,
farklı kültürlere karşı toleranslı olabilmeyi, farklı davranışları
anlamlandırmayı sağlayan bir zeka türü olarak ifade edilmektedir. Bu zekâ türünde
farklı kültürler ile karşılaşan bireylerin bu kültürdeki özellikleri
anlamlandırabilmesini ve o kültüre mensup kişileri anlayabilmesini sağlayan bir
zeka türü olduğu ifade edilmektedir. Kültürel zeka unsurları dört başlık
altında toplanmıştır. Bunlar; bilişsel, üst bilişsel, motivasyonel ve
davranışlar kültürel zekâdır. Kültürel zekâ sayesinde insanlar farklı kültüre
mensup kişilerin davranışlarını kolaylıkla anlamlandırabilmektedir. Çokkültürlü
toplumlarda kültürel zekâsı yüksek bireyler, farklı kültürlere mensup insanlarla
daha kolay anlaşmakta ve sosyal çevreye adapte olmaktadır. Sosyal çevreye
adapte olabilmiş bireyler de bu sayede daha rahat iletişim kurabilmekte, hayatlarını
sürdürebilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Çokkültürlülük, Zekâ,
Sosyal Zeka, Duygusal Zeka, Kültürel Zekâ.

Keywords

ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK, ZEKA, SOSYAL ZEKA, DUYGUSAL ZEKA, KÜLTÜREL ZEKA

References

• Referans1. AKDEMİR,Bünyamin, ÇALIŞ, Meral,TUNALILAR Tuğrul Tekin (2016). Uluslararası İşgücü Pazarının Yeni Rolü: Kültürel Zekâ, The Journal of Academic Social Science. 25 (4).
• Referans2. AKSOY, Zeynep (2015). Kültürel Zekâ- CQ-.İstanbul: Beta Yayınları.
• Referans3. ANG, Song, VAN Dyne Linn, KOH, Christine, NG, K.Yee., TEMPLAR, Klaus J., TAY Cherly and CHANDRASEKAR, N.Anand (2007). Cultural İntelligence: Its Measurement And Effects On Cultural Judgment And Decision Making, Cultural Adaptation and Task Performance, Management And Organization Review, 3(03), 335–71.
• Referans4. ANG, Soon,DYNE ,Dyne Linn (2008). Handbook of Cultural Intelligence: Theory Measurement and Application,NY: M.E. Sharpe.
• Referans5. BAĞLI, Mahzar, ÖZENSEL, Ertan (2005). Çokkültürlü Vatandaşlık, Konya: Çizgi Yayınevi.
• Referans6. BAŞARAN,Ilgın (2004). “Etkili Öğrenme ve Çoklu Zekâ Kuramı: Bir İnceleme”, Ege Eğitim Dergisi,7.s.7-15.
• Referans7. BÜMEN,NilayT.(2015). “Çoklu Zekâ Kuramı ve Eğitim”,(s.1-38).(Ed.Özcan Demirel).Eğitimde Yeni Yönelimler, Ankara: PegemAkademi.
• Referans8. BÜMEN,Nilay T.(2002). Okulda Çoklu Zeka Kuramı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Referans9. CANGİL, Binnur Erişkon (2004).Beden Dili ve Kültürlerarası İletişim,Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, (2).69-78.
• Referans10. CROWNE, Kerri Anne (2013). “Cultural Exposure, Emotional Intelligence, And Cultural Intelligence: An Explorator Study”,International Journal of Cross Cultural Management. 13(1).5-22.
• Referans11. ÇAKAR, Ulaş,ARBAK, Yasemin (2004), Modern Yaklaşımlar Işığında Değişen Duygu-Zekâ İlişkisi ve Duygusal Zekâ, D.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, 3: 23-48.
• Referans12. DOĞAN,Selen,ŞAHİN, Faruk (2007). Duygusal Zekâ: Tarihsel Gelişimi Ve Örgütler İçin Önemine Kavramsal Bir Bakış, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1).231-252.
• Referans13. DYNE Van, ANG, Soon, NG, KOK, Yee Ng, ROCKSTUHL Thomas, TAN, Mei Ling, KOH, Chirstine, (2012). “Sub‐Dimensions of the Four Factor Model of Cultural Intelligence: Expanding the Conceptualization and Measurement of Cultural Intelligence”, Social And Personality Psychology Compass, 6(4)..
• Referans14. DYNE, Van, ANG Soon, LİVERMORE, David (2009). Cultural Intelligence: A Pathway for Leading in a Rapidly Globalizing World. CCL Casebook,CQ Chapter.
• Referans15. EARLEY, P. Chris,, MOSAKOWSKİ, Elaine (2004). “Cultural Intelligence”, Harvard Business Review.
• Referans16. EGE,Remziye (2013).Sosyal Kurumlarda Din Hizmetleri ve Sosyal Zeka İlişkisi,Dini Araştırmalar,16(42),39-56.
• Referans17. ERSOY, Aslı (2014). The Role of Cultural Intelligence in Cross-Cultural Leadership Effectiveness: A Qualitative Study in the Hospitality Industry, Journal of Yaşar University,9(35). 6099-6260.
• Referans18. GARDNER, Howard (1993). Multiple Intelligence: The Theory in Practice,” New York: Basic Books.
• Referans19. GARDNER, Howard (1999). Intelligence Reframed: Multiple Intelligences for the 21st Century, New York:Basic Books.
• Referans20. GÜREL Emet ve TAT Merba (2010).”Çoklu Zekâ Kuramı: Tekli Zekâ Anlayışından Çoklu Zekâ Yaklaşımına”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi.3:11.
• Referans21. HÜRRİYET.(2018).http://www.hurriyet.com.tr/pisa-ogrencilerin-hosgorusunu-olcecek-40677800, Erişim Tarihi:25.02.2018.
• Referans22. İŞÇİ, Emre, SÖYLEMEZ, Özden ve KAPTANOĞLU Yıldırım, Ayeşgül (2013). Örgütlerde Kültürel Zekâ Ve Hastane İşletmelerinde Kültürel Zekâ Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Kafkas Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(5).1-18.
• Referans23. İŞMEN,Ergin (2001).Duygusal Zeka ve Problem Çözme, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi,13,111-124.
• Referans24. KAYALAR, Murat , AYTAR, Oğuzhan (2012).Küresel İş Dünyasında Kültürel Farklılıkların Yönetimi:Türk Girişimciliği, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 4 (7).47-64.
• Referans25. 25. KİZNYTE, Jolita, CİUTİENE Ruta, DECHANGE Andre (2015) Applying Cultural Intelligence in International Project Management, PM World Journal.5(6).1-16.
• Referans26. LİVERMORE, David (2010). Leading with Cultural Intelligence: The New Secret to Success, New York: Amacom.
• Referans27. LİVERMORE David (2011). The Cultural Intellıgence Dıfference Master The One Skill You Can’t Do Without İn Today’s Global Economy. Amacom:Newyork.
• Referans28. MERCAN, Nuray (2016a). Çok Kültürlü Ortamlarda Kültürel Zekânın Kültürler Arası Duyarlılık İle İlişkisine Yönelik Bir Araştırma, Niğde Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 9(1). 1-13.
• Referans29. MERCAN, Nuray (2016b). Çok Kültürlü Ortamlarda Kültürlerarası Farklılıkları Yönetme Sanatı: Kültürel Zekâ,Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd). 2 (2).32-49.
• Referans30. ORAL,Behçet (2004). Eğitimde Çoklu Zekâ Kuramları, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, s.1-13.
• Referans31. ÖZENSEL, Ertan (2012). Çokkültürlülük Uygulaması Olarak Kanada Çokkültürlülüğü, Akademik İncelemeler Dergisi, 7 (1).55-70.
• Referans32. POLAT,İlhan, KILIÇ, Eylem (2013). Türkiye’de Çokkültürlü Eğitim Ve Çokkültürlü Eğitimde Öğretmen Yeterlilikleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi.10(1).352-372.
• Referans33. SHAPIRO, Lawrence (2010). Yüksek EQ’lu Bir Çocuk Yetiştirmek: Anne Babalar İçin Duygusal Zekâ Rehberi, İstanbul: Varlık Yayınları.
• Referans34. STERNBERG, R. J. (1985). Beyond Iq: A Triarchic Theory Of Human Intelligence, USA: Cambridge University Press.
• Referans35. ŞİMŞEK, Şerif,AKGEMCİ, Tahir ve ÇELİK, Adnan (2001). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış,Ankara:Nobel Yayınları.
• Referans36. TDK.(2018).http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5a230dec6bd172.86740402, Erişim Tarihi:25.02.2018.
• Referans37. THORNDİKE, Edward Lee (1920). Thorndike, E. L. (1920). “Intelligence Examinations For College Entrance”, The Journal of Educational Research, 1(5), 329-337.
• Referans38. THOMAS, David C, ELRON, Efrat, STAHL, Günter, EKELUND, Bjørn, RAVLİN, Elizabeth C., CERDİN, Jean Luck, POELMANS, Steven, BRİSLİN, Richard, PEKERTİ, A., AYCAN, Zeynep, MAZNEVSKİ, Martha, AU, Kevin, ve LAZAROVA Mila (2008). Cultural Intelligence: Domain and Assessment, International Journal of Cross Cultural Management, 8: 123–143.
• Referans39. THOMAS, David C., INKSON Kerr (2003). Cultural Intelligence: People Skills For Global Business, California: Berrett-Koehler Publishers Inc. Complexity.
• Referans40. TOK, Emine ve SEVİNÇ, Müzeyyen (2010). Düşünme Becerileri Eğitiminin Eleştirel Düşünme ve Problem Çözme Becerilerine Etkisi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 67- 82.
• Referans41. YEŞİL,Salih (2009). Kültürel Farklılıkların Yönetimi ve Alternatif Bir Strateji: Kültürel Zekâ”, Kmu İibf Dergisi,11(6), 101-130.
• Referans42. YILMAZ, Bülent (2009). Türkiye'de Kültür Politikası ve Kütüphane, Ankara:Türk.