19. Yüzyıl Osmanlı Devletinde Kentleşme: Yönetsel Reformlar ile Osmanlı Aydınlarının Kent Üzerine İzlenimlerine Yönelik Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Year 2017, Volume: 8 Issue: 2, 227 - 244, 29.12.2017

Pınar Bayram

Abstract

Öz: 19. yüzyıl, Osmanlı
Devletinde ekonomik, toplumsal, siyasal ve hukuksal alanda pek çok reformun
yapıldığı ve topyekûn toplumsal bir dönüşümün yaşandığı önemli bir süreçtir.
Batı ile ilişkilerin geliştiği bu dönemde Osmanlı Devleti, dış ticarete ve
sermayeye kapılarını açmış, Batı ile ticaret yoluyla ekonomik ilişkileri
geliştirmiştir. Değişen sosyo-ekonomik ilişkiler, kent alanını da etkilemiştir.
Osmanlı devletinde kent üzerine izlenimlerini aktaran Osmanlı aydınlarının
kullandığı araçlardan biri de romanlar olmuştur. Bu tarihsel kaynaklar,
kurgusal da olsa gündelik hayata ilişkin ipuçları taşımaktadır. Çalışma
yönetsel reformlarla roman yazarlarının düşünceleri üzerinde karşılaştırmalar
yaparken, aynı zamanda dönemin kentsel reformlarının gelişimini inceleyecektir.

 

Anahtar Kelimeler: Kentleşme, roman,
tanzimat dönemi, modernleşme, kentsel dönüşüm

Keywords

kentleşme, roman, modernleşme

References

• Aktüre, S. (1978a), 19.yüzyıl Sonunda Anadolu Kenti Mekânsal Yapı Çözümlemesi, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, Ankara.
• Aktüre, S. (1985b), Osmanlı Devleti’nde Taşra Kentlerindeki Değişimler, Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, İletişim, 3: 891-904.
• Cansever, T. (1999), Osmanlı Şehri, Osmanlı C:5, Yeni Türkiye Yayınları, Ed. Güler Eren, Ankara. ss: 509-527.
• Çadırcı, M. (1991), Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapıları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Eryılmaz, B. (1992), Tanzimat Ve Yönetimde Modernleşme, İşaret, Ankara.
• Göktaş, U. (1994), “Mesireler”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Kültür Bakanlığı ve Tarih Yayınları, İstanbul, s:407-408, http://www.g idb.itu.edu.tr /staff /kongre/kongre%20pdf/41_%20t-%20timur.pdf, Erişim Tarihi: 12.11.2011.
• Gülersoy, Ç. (1985), İstanbul Estetiği, Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, (3): 905-912.
• İnalcık, H. (2014), Devlet-i 'Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-II, Türkiye İş Bankası, İstanbul.
• Kaya, E. (2007), “Kent, Kentleşme ve Kent Yönetimi”, Modern Kent Yönetimi 1, http://www.yerelsiyaset.com/v4/medya/kentyonetimi.pdf, Erişim Tarihi: 13.05.2012
• Keleş, R. (1997), Kentleşme Politikası, İmge Yayınevi, Ankara.
• Kestelli, R. N. (2001), Osmanlı İmparatorluğunun Batışı (Uful) Edirne Savunması, Arma, İstanbul.
• Keyder, Ç. (2007), Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İletişim, İstanbul.