EĞİTİM YÖNETİMİ LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARINA YÖNELİK ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ: NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Year 2025, Volume: 6 Issue: 1, 1 - 15, 23.06.2025

Aylin Kirişçi Sarıkaya

Abstract

Bu araştırma, Türkiye’deki eğitim yönetimi yüksek lisans programlarının mevcut durumunu, bu programlara devam eden lisansüstü öğrencilerin deneyim ve değerlendirmeleri ışığında incelemeyi amaçlamaktadır. Nitel araştırma desenine göre yapılandırılan çalışmada, ölçüt örnekleme ile kartopu örnekleme stratejileri bir arada kullanılmış ve 11 eğitim yönetimi yüksek lisans öğrencisi ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda amaç ve beklentiler; zorluklar, ihtiyaçlar ve çözümler; değerlendirmeler; etkiler ve öneriler olmak üzere beş temaya ulaşılmıştır. Programın genel olarak olumlu değerlendirildiği, liderlik, dijital okuryazarlık ve bilimsel bakış açısı gibi kazanımlar sağladığı ortaya konulmuştur. Bunun yanı sıra katılımcılar, iş-yaşam dengesi, bürokratik engeller ve altyapı eksiklikleri gibi zorluklar yaşadıklarını belirtmiştir. Çalışmanın bulguları, eğitim yönetimi lisansüstü programlarının okul yöneticilerinin yetiştirilmesinde önemli bir rol oynadığını, ancak bu sürecin daha etkili işlemesi için politika ve uygulama düzeyinde iyileştirmelere ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir.

Keywords

Eğitim yönetimi , Lisansüstü program , Okul liderliği , Liderlik eğitimi

EXPLORING GRADUATE STUDENTS’ VIEWS ON EDUCATIONAL ADMINISTRATION GRADUATE PROGRAMS: A QUALITATIVE RESEARCH

Abstract

This research examines the current status of educational administration graduate programs in Turkey considering the experiences and evaluations of graduate students who attend these programs. In the study, which was structured according to the qualitative research design, criterion sampling and snowball sampling strategies were used together, and semi-structured interviews were conducted with 11 educational administration graduate students. The data were analyzed using the content analysis method. Five key themes emerged: purpose and expectations; challenges, needs, and solutions; evaluations; impacts; and recommendations. Overall, the program received positive evaluations, and participants noted developments in leadership, digital literacy, and a scientific perspective. However, students also reported facing challenges like work-life balance, bureaucratic hurdles, and infrastructural shortcomings. The findings indicate that educational administration graduate programs are crucial in training school administrators. However, improvements are necessary at both the policy and practice levels.

Keywords

Educational administration , Graduate program , School leadership , Leadership education

References

• Bayar, A., & Çelenk, M. (2019). Sınıf öğretmenlerinin lisansüstü eğitimine ilişkin görüşleri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(2), 225-237. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/837486
• Brundrett, M., & Crawford, M. (Eds.). (2012). Developing school leaders. Routledge.
• Cansoy, R., Gümüş, S., & Walker, A. (2024). Challenges in implementing instructional leadership: Insights from Türkiye school principals. Educational Management Administration & Leadership, 17411432241263915. https://doi.org/10.1177/17411432241263915
• Clement, M., & Vandenberghe, R. (2001). How school leaders can promote teachers' professional development. An account from the field. School Leadership & Management, 21(1), 43-57. https://doi.org/10.1080/13632430120033036
• Çelik, V. (1998). Eğitimde dönüşümcü liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(16), 423-442. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/108585
• Çepni, O., Kılınç, A. Ç., & Kılcan, B. (2018). Problems experienced in postgraduate education and solutions: a qualitative study on graduate students’ views. International Online Journal of Educational Sciences, 10(1). https://doi.org/10.15345/iojes.2018.01.001
• Çetinsaya, G. (2014). Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: Türkiye yükseköğretimi için bir yol haritası. Anadolu Üniversitesi Basımevi.
• Cruz, A. D. S. (2024). Impact of graduate studies education on career growth of professionals, Psychology and Education: A Multidisciplinary Journal, 18(1), 20-30, https://10.5281/zenodo.10836349
• Day, C., Sammons, P., & Gorgen, K. (2020). Successful school leadership. Education Development Trust. https://edtlive.b-cdn.net/live/media/cvifybqp/successful-school-leadership-2020.pdf
• Deniz, Ü. (2020). Lisansüstü Eğitimde Gizli Kriz: Öğrenciler Neden Okulu Terk Ediyor?. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 61-83. https://doi.org/10.9779/pauefd.528019
• Fullan, M. (1991). The new meaning of educational change. Cassell.
• Guba, E. G. (1981). Criteria for assessing the trustworthiness of naturalistic inquiries. Educational Technology Research and Development, 29, 75–91. https://doi.org/10.1007/BF02766777
• Guest, G., Namey, E., & Chen, M. (2020). A simple method to assess and report thematic saturation in qualitative research. PloS one, 15(5), e0232076. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0232076
• Gümüşeli, A. İ. (2001). Çağdaş okul müdürünün liderlik alanları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 28(28), 531-548. dergipark.org.tr/en/download/article-file/108487
• Gümüşeli, A. İ. (2024). Okul yönetimlerini geliştirmede üniversitelerin sorumlulukları ve katkı alanları. Okul Yönetimi, 4(2), 87-92. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4481479
• Graneheim, U. H., ve Lundman, B. (2004). Qualitative content analysis in nursing research: Concepts, procedures and measures to achieve trustworthiness. Nurse Education Today, 24, 105-112. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2003.10.001
• Hallinger, P. ve Heck, R. H. (1998). Exploring the principal’s contribution to school effectiveness: 1980-1995. School Effectiveness and School Improvement: An International Journal of Research, Policy and Practice, 9, 157-191. http://dx.doi.org/10.1080/0924345980090203
• Hallinger, P., & Heck, R. H. (2002). What do you call people with visions? The role of vision, mission and goals in school leadership and improvement. In Second international handbook of educational leadership and administration (pp. 9-40). Springer Netherlands.
• Hargreaves, A. (2003). Sustainability of school improvement: The role of leadership. In Effective leadership for school improvement (pp. 120–132). Routledge Falmer.
• Harris, A. (2003). Distributed leadership in schools: Leading or misleading? In Effective leadership for school improvement (pp. 12–24). Routledge Falmer.
• Herzberg, F., Mausner, B. ve Snyderman, B. B. (1959). The motivation to work (2nd ed.). John Wiley.
• Karaman, S. ve Bakırcı, F. (2010). Türkiye’de lisansüstü eğitim: Sorunlar ve çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 94-114. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/802124
• Kayıkçı, K. ve Ercan, B. (2013). The evaluation of educational administration and supervision graduate programs in Turkey: A case study. International Journal of Educational Research, 4(3), 74-94. https://www.e-ijer.com/en/download/article-file/89790
• Kılınç, A. Ç., Er, E., & Beycioğlu, K. (2021). Mapping the terrain of training and appointment of educational leaders in the Türkiye context: An historical perspective. In Internationalisation of Educational Administration and Leadership Curriculum: Voices and Experiences from the ‘Peripheries’ (pp. 139-157). Emerald Publishing Limited. https://doi.org/10.1108/978-1-83909-864-220211009
• Kondakçı, Y., Orucu, D., Oguz, E., & Beycioglu, K. (2019). Large-scale change and survival of school principals in Türkiye. Journal of Educational Administration https://doi.org/10.1080/00220620.2019.1574724
• Lambert, V. A. ve Lambert, C. E. (2012). Qualitative descriptive research: An acceptable design. Pacific Rim international journal of nursing research, 16(4), 255-256. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/PRIJNR/article/view/5805
• Leithwood, K. (1992). The principal’s role in teacher development. In M. Fullan & A. Hargreaves (Eds.), Teacher development and educational change (pp. 86–103). Falmer.
• Lincoln, Y. S. ve Guba, E. G. (1985) Naturalistic Inquiry. SAGE, Thousand Oaks, 289-331. http://dx.doi.org/10.1016/0147-1767(85)90062-8
• Merriam, S. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. Jossey-Bass.
• OECD (2019), TALIS 2018 Results (Volume I): Teachers and School Leaders as Lifelong Learners, TALIS, OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/1d0bc92a-en.
• OECD (2022). Education at a Glance 2022: OECD Indicators, OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/3197152b-en
• OECD (2025). Education GPS. School leader preparation and development. https://gpseducation.oecd.org/revieweducationpolicies/#!node=45556&filter=all
• Orr, M. T. (2011). Pipeline to preparation to advancement: Graduates’ experiences in, though, and beyond leadership preparation. Educational Administration Quarterly, 47(1), 114-172 https://doi.org/10.1177/0011000010378612
• Orr, M. T. ve Pounder, D. (2011). Teaching and preparing school leaders. Finding, preparing, and supporting school leaders: Critical issues, useful solutions, (Sharon Conley ve Bruce S. Cooper, edt.), Bölüm 2, 11-39. Rowman & Littlefield Education.
• Resmî Gazete (2025). Millî Eğitim Bakanlığı eğitim kurumu yöneticileri atama ve yer değiştirme yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/08/20130804-11.htm
• Sammons, P., Hillman, J., ve Mortimore, P. (1995). Key characteristics of effective schools: A review of school effectiveness research. OFSTED.
• Schleicher, A. (ed.) (2012). Preparing Teachers and Developing School Leaders for the 21st Century: Lessons from around the World, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/9789264174559-en
• Serin, H. ve Ergin-Kocatürk, H. (2019). Eğitim yönetimi yüksek lisans öğrencilerinin eğitim sürecine dair deneyimleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(2), 495-513. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.7c.2s.2m
• Sevinç, B. (2001). Türkiye’de lisansüstü eğitim uygulamaları, sorunlar ve öneriler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34(1), 125-137. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000052
• Sülün, S., Sülün Demirok, M., Belgin, M. T., ve Leman, M. (2024). Okul Yöneticilerinin Eğitim Yönetimi Yüksek Lisans Eğitiminden Kazanımlarının Bireysel ve Örgütsel Açıdan İncelenmesi. International QMX Journal, 3(5), 1611-1633. https://qmxjournal.com/?mod=makale_tr_ozet&makale_id=76250
• Turan, S. ve Şişman, M. (2000). Okul yöneticileri için standartlar: Eğitim yöneticilerinin bilgi temelleri üzerine düşünceler. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 68-87. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/864568
• Özdemir, S., Köse, M. F. ve Kavgacı, H. (2014). Türkiye'de eğitim yönetimi alanındaki yüksek lisans programlarının okul liderliği standartları çerçevesinde değerlendirilmesi. Mukaddime, 5(1), 1-26. https://doi.org/10.19059/mukaddime.58461
• Özkan, M. ve Arslan, E. (2024). Türkiye’de okul yöneticisi eğitimi: ‘İmza Pedagojisi’ yeniden anlamlandırma fırsatı olabilir mi?. Okul Yönetimi, 4(2), 130-134. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4482011
• Özmen, Z. M. ve Güç, F. A. (2013). Doktora eğitimi ile ilgili yaşanan zorluklar ve baş etme stratejileri: Durum çalışması. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (3), 214-219. https://doi.org/10.5961/jhes.2013.079