BELGESELSEL SİNEMANIN 3 BOYUTLU OLARAK DANSLA KARŞILAŞMASI: WİM WENDERS’İN PİNA BELGESELİNDE MECERARALARARASILIKAS ILIK

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 86, 157 - 166, 01.05.2016

Ersan Ocak

Öz

Üç boyutlu sinema teknolojisi daha çok popüler sinemanın yararlandığı bir film

yapımı ve gösterimi teknolojisi olagelmiştir. Diğer yandan, günümüzde, “stereografi”

(stereography) adı verilen 3B (üç boyutlu) sinematografinin yaratıcı kullanımı giderek sanat

sineması yönetmenleri arasında yaygınlaşıyor. Wim Wenders, Werner Herzog, Jean-Luc

Godard, Peter Greenaway gibi sanat sinemasının usta yönetmenleri peş peşe stereografik üç

boyutlu filmler yapıyorlar. Bu filmlere bakıldığında, iki ortak nitelik öne çıkıyor. İlk olarak, bu usta yönetmenlerin stereografiden yararlanarak daha çok kurmaca-olmayan, belgesel

sanat filmleri yaptıklarını görüyoruz. İkinci olarak da, bu 3B belgesel sanat filmlerinin

mecralararası (intermedial) niteliği açık biçimde kendini hissettiriyor. Bu makalede, Wim

Wenders’in “Pina” adlı, 2011 yapımı, 3B belgesel sanat filmi odağa alınarak yukarıda ifade

edilen temel iki nitelik tartışmaya açılacak. Bir yandan, 3B belgesel sanat sinemasının bir

parçası olarak Pina filminin (belgesel) sinema içindeki yeri tartışılırken, diğer yandan, bu

filmin mecralararası nitelikleri mekân, zaman, hareket, performans, dans, beden, ve sinema

arasındaki ilişkisellikler ve etkileşimler üzerinden ele alınacak. Bu bağlamda, Pina filminde,

3B sinemanın mekânı genişleterek filmi seyrettiğimiz salona dahil etmesi, filmin salonu işgal

etmesi ve kaplamasının ne demek olduğu tartışılacak. Bu mekânsal genişlemeyle birlikte

edebi anlatının dışında, mecralararası bir anlatının nasıl mümkün olduğu açıklanmaya

çalışılacak. Sonuç olarak, Pina filminin edebi olmayan bir anlatı arayışında olması; diğer

sanat disiplinleriyle kurduğu açık işbirliği; ve ayırt edici mecralararası niteliği tartışılacak.

Anahtar Kelimeler

3B (Üç Boyutlu) Sinema, Stereografi, Belgesel, Mecralararasılık

Kaynakça

• Carlson, Marvin (1996). Performance: A Critical Introduction. London & New York: Routledge.
• Collins, Judith (2007). Sculpture Today. London & New York: Phaeton Press.
• Elsaesser, Thomas (2013). “The ‘Return’ of 3D: On Some of the Logics and Genealogies of the Image in the Twenty-First Century”. Critical Inquiry, Vol. 39, 217- 246.
• Florenski, Pavel (2001). Tersten Perspektif. İstanbul: Metis Yayınları.
• Jay, Martin (1988). “Scopic Regimes of Modernity”. Hal Foster (Ed.) Vision and Visuality (3-23). Washington: Bay Press.
• Krauss, Rosalind (1979).”Sculpture in the Expanded Field”
• Mendiburu, Bernard (2009). 3D Movie Making: Stereoscopic Digital Cinema from Script to Screen. London: Elsevier & Focal Press.
• Wagner, Brigitta B. (2011). “From 3D to Mumblecore” Film Quarterly, Vol. 64, No. 4, 68- 72. Wenders, Wim (1991). The Logic of Images. London & Boston: Faber and Faber.