SOĞUK SAVAŞIN BAŞLARINDA TÜRKİYE’DE ANTİ-KOMÜNİZM ETKİSİNDE MİLLİYETÇİLİK VE DİN

Year 2020, Volume: 30 Issue: 1, 399 - 411, 31.01.2020

Ahmet Çelik

https://doi.org/10.18069/firatsbed.664377

Abstract

Milliyetçilik, cumhuriyetin kuruluş yıllarında, devletin ulusal toplum meydana getirmek için kullandığı bir ideoloji olmuş, siyasetten ekonomiye, sosyal yapıdan kültüre çoğu alanda etkisini göstermiş, devlet politikalarına yön vermiştir. Buna karşılık din, oluşturulmak istenen modern topluma karşılık, Osmanlı Devleti’ni ve saltanatı çağrıştırması nedeniyle geri planda kalmıştır.
İkinci Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan, temelinde ekonomik ve ideolojik mücadele olan Soğuk Savaş süreci başlamış, dünya iki kutba ayrılmıştır. ABD ve SSCB’nin başını çektiği bu mücadelede, neredeyse dünyanın tamamı, her alanda etkilenmiştir. Türkiye de Soğuk Savaş sürecinden doğrudan etkilenen ülkeler arasındadır. Özellikle Sovyet korkusu, diğer deyişle Anti-Komünizm, Türkiye’nin siyasi, ekonomik ve hatta sosyo-kültürel politikalarına yön vermiştir. Bu etki Türkiye’deki milliyetçilik ve din alanlarında da kendini göstermiş, Soğuk Savaş öncesi durumdan tamamen farklı bir hal almıştır.
Çalışmamızda; Soğuk Savaş’ın ilk yıllarında, İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sonraki ilk beş yıl, Türkiye’de Anti-Komünizm etkisiyle milliyetçilik ideoloji ve din anlayışının nasıl şekillendiği ve bu iki olgunun bu etkiye göre ilişkisinin yeniden nasıl düzenlendiği ele alınmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında birbirine yakın durmayan din ve milliyetçiliğin, anti-komünizm etkisiyle ittifak haline gelmesi incelenmiştir.

Keywords

Soğuk Savaş, Türkiye, Anti-Komünizm, Milliyetçilik, Din

References

• BCA (Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi), 30..18.1.2/124.81..15. BCA, 30.1.0.0/42.252.1. TBMMTD (Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Defteri), 4 Haziran 1949, 8. Dönem, C. 20, s. 284.