BELA TARR SİNEMASINDA PLAN SEKANS KULLANIMI: TORİNO ATI FİLMİ ÖRNEĞİ

Year 2021, Volume: 31 Issue: 1, 365 - 380, 20.01.2021

Burak Medin , Osman Çakır

https://doi.org/10.18069/firatsbed.560029

Abstract

Gerçekçi film kuramının
iki önemli ismi olan Bazin ve Kracauer, kaydedilen görüntünün çıplak gücüne
inanır. Sinemanın gerçekle olan doğrudan ilişkisi ekseninde diğer sanatları
aştığını belirten bu iki düşünüre göre sinema, gerçek hayata en fazla yaklaşan
sanattır. Gerçeklik anlayışı Kracauer’den daha farklı olan Bazin’e göre pek çok
gerçeklik vardır ve sinemanın ham maddesi gerçeğin bizatihi kendisi değil,
gerçekliğin bıraktığı izlerdir. Gerçekçi film düşüncesine göre gerçekliğin
bıraktığı izlere ulaşmada zamanın ve uzamın doğal akışı kesintiye
uğratılmamalıdır. Bu çerçevede montajın izleyiciyi manipüle eden yapay
müdahalesi yerine izleyiciyi daha özgür bırakan doğal kurgu, zamanı ve mekânı
parçalamaksızın gösteren plan sekans tercih edilmelidir. Gerçekçi sinema
dilinde izleyiciyi çoğunlukla düşünsel bir katılıma davet eden, bakışlarını
yönlendirmeyen ve zamanı, mekânı parçalamadan anlatıda bütünlük sağlayan plan
sekans yani uzun çekim kullanımı oldukça önem taşır. Gerçekçi film kuramı ve
plan sekans kullanımı arasındaki bu derin ilişkiden hareketle bu çalışmada Bela
Tarr sinemasına ve yönetmenin plan sekans kullanımına odaklanıldı. Bela Tarr’ın
sinema dilinin gerçekçi sinema diline yakın olduğu varsayıldı. Kapsam ve
sınırlılık ekseninde plan sekans kullanımına yönelik önemli veriler sunacağı
varsayılan Torino Atı (The Turin Horse, 2011) filmi çalışmanın araştırma
nesnesi olarak belirlendi. Kare kare film analizi yöntemi ile plan sekansların
kullanımı ve inşa edilmeye çalışılan anlam çözümlendi. 

Keywords

Sinema, Gerçekçi Film Kuramı, Bela Tarr, Plan Sekans, Kare Kare Film Analiz

References

• Andrew, J. D. (2007). Sinema Kuramları. İstanbul: İzdüşüm Yayınları.
• Arnheim, R. (1985). “Film ve Gerçeklik”. Seçil Büker ve Oğuz Onaran (Ed.), Sinema Kuramları İçinde. Ankara: Dost Yayınları.
• Bazin, A. (2005). What is Cinema? Volume I. California: University of California Press.
• Bazin, A. (1971). What is Cinema? Volume II. Los Angeles: University of California Press.
• Bazin, A. (1995). Çağdaş Sinemanın Sorunları. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Bazin, A (2011). Sinema Nedir? İstanbul: Doruk Yayınları.
• Brockkett, O. G. (2000). Tiyatro Tarihi. Ankara: Dost Kitapevi Yayınları.
• Büker, S. (1989). Film ve Gerçek. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Büker, S. (1991) Sinemada Anlam Yaratma. Ankara: İmge Kitapevi.
• Coşkun, E. (2011). Dünya Sinemasında Akımlar. Ankara: Phoenix Yayınları.
• Fiske, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Gök, C. (2007). “Sinema ve Gerçekçilik”. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 112-123.
• Gönen, M. (2008). Paradoksal Sanat: Sinema. İstanbul: Es Yayınları.
• Kılıç, L. (1981). “Siegfied Kracauer’in Sinema Kuramı”. Kurgu Dergisi, 4. 219.
• Kovacs, A. (2015). Bela Tarr Sinemasında Çember Kapanıyor. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Kracauer, S. (2015) Film Teorisi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Kracauer, S. (2011). Kitle Süsü. İstanbul: Metis Yayınları.
• Kracauer, S. (1997). Theory of Film: The Redemption of Physical Reality. United Kingdom: Princeton University Press.
• Kracauer, S. (1985). “Temel Kavramlar”. Seçil Büker ve Oğuz Onaran (Der.). Sinema Kuramları. Ankara: Dost Yayınları.
• Monaco, J. (2001). Bir Film Nasıl Okunur? İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Özarslan, Z. (2013). “Biçimci Film Kuramcıları”. Zeynep Özarslan (Ed.), Sinema Kuramları 1 Beyaz Perdeyi Aydınlatan Kuramcılar (ss.51-57) içinde. İstanbul: Su Yayınları.
• Ryan, M. ve Lenos, M. (2014). Film Çözümlemesine Giriş. Ankara: De Ki Basım Yayınevi.