ERHAN BENER’İN KEDİ VE ÖLÜM’ ÜNE FATALİST VE PSİKANALİTİK BİR YAKLAŞIM VE ROMANDAKİ ÖLÜM DUYGUSUNUN RESİMSEL OKUNMASI

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 272 - 293, 24.08.2019

Murat Çıkla

Öz

İlk kez 1961 yılında yayımlanan Kedi
ve Ölüm adlı eser Hikmet Erhan Bener’in ölmek üzere olan bir ressamın hayatını
geriye dönük genişletmelerle aktardığı bir eseridir. Roman kişisi Zahit İloğlu
çevresinde gelişen olaylar ölüm psikolojisi ile yansıtılır. Yazar ölüm
düşüncesini ve insan hayatını kaderci bir yaklaşımla ele alır. İnsanın ölüm
karşısındaki çaresizliğini, ölümün insan üzerindeki etkilerini, kaderle özgür
iradesi arasında kalmış bir birey üzerinden anlatır. Ölüm düşüncesinin insan
psikolojisindeki yansımalarını çeşitli semboller ile somutlaştırır. Romanın
başkişisi olan Zahit İloğlu’nun bir ressam olması eserin aynı zamanda resim
sanatı ile de ilişki kurmasını sağlar.

Bu yazıda, Kedi ve Ölüm romanındaki
birey psikolojisi incelenmiş ve ölmek üzere olan bir bireyin düşünceler
dünyası, semboller üzerinden aktarılmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise,
eserin resim sanatı ile olan bağlantısının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Erhan Bener, Kedi ve Ölüm, Fatalizm, Psikanaliz, Resim, Ölüm

A FATALISTIC AND PSYCHOANALYTIC APPROACH TO ERHAN BENER'S CAT AND DEATH AND PICTORIAL READING OF THE SENSE OF DEATH IN THE NOVEL

Öz

Published in 1961 for the first time,
the book Cat and Death, ıt is a work by Hikmet Erhan bener, a painter who lives
on death, with retrospective expansions. The events that develop around the
novel’s person Zahit İloğlu are reflected in the psychology of death. The
author deals with the idea of death and human life in a fatalistic manner. He
describes the desperation of man against death, the effects of death on man,
through an individual who has remained between destiny and free will. He embodies
the reflections of the thought of death in human psychology with various
symbols. Zahit Iloğlu, who is the head of the novel, is a painter, which
enables him to relate to the art of painting at the same time.

In this article, the psychology of the
individual in the novel Cat and Death is examined and the world of thoughts of
a dying individual is conveyed through symbols. In the last part of the
article, it is aimed to reveal the connection of the work with the art of
painting.

Kaynakça

• AKALIN, Ş. Halûk vd. (2009). Türkçe Sözlük. 10.bsk. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• ALPARSLAN, G. Utku. (2018). “Vincent Van Gogh ve Modern Resmin Düşünsel ve Biçimsel Açıdan İlişkisi”. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi. C. 6, S. 21, 207-216.
• ANDAÇ, Feridun. (2004). Erhan Bener’in Dünyasına Yolculuk. İstanbul: Dünya Kitapları.
• BENER, Erhan. (2019). Kedi ve Ölüm. İstanbul: Everest Yayınları.
• BERGER, A. Asa. (2014). Kültür Eleştirisi Kültürel Kavramlara Giriş. (Çev.: Özgür Emir), İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• CEVİZCİ, Ahmet. (Ed.). (2009). Felsefe Ansiklopedisi. Cilt 6. Ankara: Ebabil Yayınları.
• ÇIKLA, Selçuk. (2016). Edebiyat ve Hastalık. İstanbul: Kapı Yayınları.
• DIDEROT, Denıs. (2019). Kaderci Jacques ve Efendisi. Çev.: Adnan Cemgil. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• ERHAT, Azra. (2007). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• GEÇTAN, Engin. (1994) İnsan Olmak. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• GOGH, V. Van. (2013). Theo’ya Mektuplar. (Çev.: Pınar Kür), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• GRAVES, Robert. (2010). Yunan Mitleri Tanrılar, Kahramanlar, Söylenceler. (Çev.; Uğur Akpur), İstanbul: Say Yayınları.
• HABİP, Bella. (2019). Psikanalizin İçinden. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• LEPPERT, Richard. (2009). Sanatta Anlamın Görüntüsü İmgelerin Toplumsal İşlevi. (Çev.: İsmail Türkmen), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• MENGÜŞOĞLU, Takiyettin. (2017). İnsan Felsefesi. İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• PAGLIA, Camille. (2014). Cinsel Kimlikler. (Çev.: Anahid Hazaryen- Fikriye Demirci), Ankara: Epos Yayınları.
• SPENCE, David. (2012). Büyük Ressamlar Van Gogh Sanat ve Tutku. (Çev.: İlker Sevinç), İstanbul: Koleksiyon Yayıncılık.
• ALTUNA, Sadun. (1970), Empresyonist Ressamlar Hayatları ve Eserleri, İstanbul: Hayat Kitapları.
• CEVİZCİ, Ahmet. (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.