ALTAY TÜRKLERİNİN SÖZLÜ ANLATICILIK GELENEKLERİNİN BÜYÜSEL İŞLEVLERİNİN ORTA ASYA GELENEKLERİYLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRMESİ”

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 172 - 179, 28.04.2021

Çevirmen: Mariia Eren

Öz

Altay destanının icra edilmesi bir takım eski ritüellere ait unsurları barındırmaktadır. Buradan hareketle kült ve ritüel pratiği bağlamında Altay destanının önemli özelliklerinden biri olan icrası ve anlatıcının rolü incelenmelidir. Altay anlatıcılığı üzerinde yapılmış incelemeler, bir metnin anlatılmasının belli bir ritüelin gerçekleşmesi ile ilintili olduğuna ilişkin çeşitli malzemeler sunmaktadır. Bazı durumlarda epik rivayetlerin anlatılmasına dair yasakların mevcut olması da destanların ritüellerle sıkı bağlantısını vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Altay, anlatıcılık, masalcılık, kayçı

Kaynakça

• ANOHİN, A.V. (1924). Materialı po şamanstvu u altaytsev, sobrannıye vo vremya puteşestviy po Altayu v 1910-1912 gg. Po poruçeniyu Russkogo komiteta dlya izuçeniya Sredney i Vostoçnoy Azii // Sbornik Muzeya antropologii i etnografii pri Rossiyskoy akademii nauk. Leningrad: İzd. Ros. Akademii nauk. T.4. Vıp.2.
• BARANNİKOVA, Ye.V. (1984). İskusstvo skazoçnikov-ontohşinov // Folklornoye naslediye narodov SSSR i sovremennost. Kişinev: Ştiintsa.
• BORDJANOVA, T.G. (1986). Masterstvo zapadno-mongolskogo skazitelya M. Parçena (epiçeskiye formulı) // Kultura Mongolii v sredniye veka i novoye vremya. Ulan-Ude. 105-114.
• VERBİTSKİ, V.İ. (1893). Altayskiye inorodtsı. Moskova: Skoropeç. A.A. Levenson.
• DIRENKOVA, N.P. (1949). Ohotniçyi legendı kumandintsev // Sbornik Muzeya antropologii i etnografii pri Rossiyskoy akademii nauk. T. XI. Moskova, Leningrad: İzd. Ros. Akademii nauk. 110-132. KAZAGAÇYOVA, Z.S. (2002). Altayskiye geroiçeskiye skazaniya “Oçi-Bala”, “Kan-Altın”. Aspektı tekstologii i perevodı: monografiya. Gorno-Altaysk: Gorno-Altayskaya tipografiya. KARUNOVSKAYA, L.E. (1935). Predstavleniye altaytsev o Vselennoy // Sovetskaya etnografiya. № 4/5. 160-183.
• Maaday-Kara (1973). Altayskiy geroiçeskiy epos. Zapis. i podgot. teksta, per., primeç. i priloj. S.S. Surazakova; vst. st. İ.V. Puhova; otv. red. N.A. Baskakov. Moskova: Nauka.
• MAYNOGAŞEVA, V. Ye. (1970). O traditsionnom bıtovanii hakasskogo geroiçeskogo eposa – alıptıg nı-mah // Uçyonıye zapiski Hakasskogo nauçno-issledovatelskogo instituta yazıka, literaturı i istorii. Seriya Filologiya. № 1. Vıp. 14. 95-113.
• NEKÜDOV, S. Yu. (1982). Mongolskiye skazaniya o Gesere. Moskova: Nauka.
• ORUS-OOL, S.M. (2001). Tuvinskiye geroiçeskiye skazaniya: tekstologiya, poetika, stil: monografiya. Moskova: MAKS Press.
• POTANİN, G.N. (1881-1883). Oçerki Severo-Zapadnoy Mongolii: Rezultatı puteşestviya, ispoln. v 1876-1877 gg. po poruçeniyu İmperatorskogo Russkogo geografiçeskogo obşçestva. Vıp. 1-4. Sankt-Petersburg: tipografiya V. Bezobrazova i К°.
• POTANİN, G.N. (1899). Vostoçnıye motivı v srednevekovom evropeyskom epose. Moskova: Geografiçeskiy otdel İmperatorskogo obşçestva lübiteley estestvoznaniya, antropologii i etnografii.
• POTANİN, G.N. (1915). Etnografiçeskiye sborı A.V. Anohina // Trudı Obşestva izuçeniya Sibiri. Tomsk: tipo-litografiya Sibirskogo tovariçestva peçatnogo dela. T.3. Vıp.4.
• SADALOVA, T.M. (1995). Altay folklor. Gorno-Altaysk: Gorno-Altayskoye knijnoye izdatelstvo.
• SADALOVA, T.M. (2008). Altayskaya narodnaya skazka: formı etnobıtovaniya, tipologiya süjetov, poetika i tekstologiya: monografiya. Gorno-Altaysk.