Disintegration of Social Structure into Pre-national Scales: Samples of Divided Society Type

Year 2012, Volume: 5 Issue: 10, 51 - 69, 01.02.2012

Cenk Reyhan

Abstract

Lebanonisation expresses a destabilizing process used to describe the societies, which have been deeply divided on ethnic, religious, sectarian, linguistic and ideological grounds and which are open to the intervention of big-imperialist forces and highly susceptible to civil war. The basic problem in Lebanonisation is the presence of a social-political structure built on an exclusive commitment depending upon ethnic, religious, sectarian groups and sub-clusters and, in accord, the absence of an interiorizing belonging to the secular-constitutional citizenship, which constitutes a national upper cluster. As shown in our examples, this process breaks the national structure into ethnic, religious, sectarian pieces and produces a political and governance model based on such representation. In this context, in order to overcome the system crisis caused by “the sub-national scale”, “national-scale” may be an important instrument for solution.

Keywords

 Lebanonisation, divided society, nationality, secularism, constitutionalism,  citizenship, national structure, pre-national identities

Toplumsal Yapının Ulusöncesi Ölçeklere Ayrışması: Bölünmüş Toplum Tipi Örnekleri

Abstract

Lübnanlaşma, etnik-dinsel/mezhepsel, dilsel, ideolojik vb. açıdan derin bölünmüş, büyükemperyalist güçlerin müdahalesine açık, iç savaş ihtimali yüksek toplumları tanımlamakta kullanılan bir istikrarsızlık sürecini kapsar. Lübnanlaşmada temel problem, etnik-dinsel/mezhepsel gruplara-alt kümelere bağlı, dışlayıcı bir aidiyet üzerine inşa edilmiş bir toplumsal-siyasal yapının varlığı ve bununla ilişkili olarak laik-anayasal yurttaşlığa bağlı bir ulusallığın-üst kümeye bağlı, içselleştirici bir aidiyet eksikliğinin olmasıdır. Örneklerimizde de görüldüğü üzere; bu süreç, ulusal yapıyı etnik-dinsel/mezhepsel vb. ölçeklere parçalamakta ve etnik-dinsel/mezhepsel temsile dayalı bir siyaset ve yönetim modeli üretmektedir. Bu bağlamda, “ulusaltı ölçek”ten kaynaklanan sistem krizlerini aşmak için “ulusal ölçek” önemli bir çözüm aracı olabilir.

Keywords

 Lübnanlaşma, Bölünmüş Toplum, Ulusallık, Laiklik, Anayasallık,  Yurttaşlık, Ulusal Yapı, Ulusöncesi Kimlikler

References

• ATLIOĞLU, Yasin, “Lübnan’da Seçimler ve Siyasal Bölünmüşlük”, http:// www.tasam.org/index.php?altid=1230&syf=2. (Erişim Tarihi:18.12.2009)
• BAUMAN, Gerd, Çokkültürlülük Bilmecesi: Ulusal, Etnik ve Dinsel Kimlikleri Yeniden Düşünmek, (Çev. Işıl DemIrakın), Ankara: Dost Yayınları, 2006. 52 Bu kavramsallaştırmayla ilgili olarak ayrıntı için şu çalışmamıza bkz. Cenk Reyhan, “Bölünmüş
• Toplumlarda Yurttaşlığın İnşası: Kavramsal Bir Çerçeve”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 45, Sayı 2,
• Haziran 2012. (Yayınlanacak makale).
• CHATTERJEE, Partha, Ulus Parçaları: Kolonyal ve Post-kolonyal Tarihler, Çev. İs- mail Çakem, İstanbul: İletişim Yayınları, 2002.
• De WENDEN, Catherine Wihtol “Ulus ve Yurttaşlık: Hem Rakip Hem Ortak”, Uluslar ve Milliyetçilikler (Hazırlayan, Jean Leca) (Türkçesi, Siren İdemen), İstan- bul: Metis Yayınları, 1998, s. 39-48.
• DİRLİK, Arif, Kriz, Kimlik ve Siyaset: Küreselleşme Yazıları, (Çev. Sami Oğuz), İs- tanbul: İletişim Yayınları, 2009.
• ERGUN, Doğan, Kimlikler Kıskacında Ulusal Kişilik, Ankara: İmge Yayınları, 2000
• ERKMEN, Serhat, “Irak’ta İşgal Sonrası Siyasal Yaşam ve 2010 Parlamento Seçimleri”,Ortadoğu Etütleri, Cilt 2, Sayı 3, Temmuz 2010, s. 107-145.
• GLAZER, Nathan, “Indiidual Rights and Group Rights”, The Rights of Minority Cultures, (Ed. Will Kymlicka), Oxford: Oxford University Press, 1995, s. 123-138.
• GUÉHENNO, Jean-Marie, Demokrasinin Sonu, (Çev. Mehmet Emin Özcan), Ankara: Dost Yayınları, 1998.
• GÜÇLÜ, Abdülbâki; Uzun, Erkan, Uzun, Serkan; Yolsal, Ümit Hüsrev, Felsefe Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 2003.
• GÜNGÖR, Celaleddin, Sömürgeden Ulusa: Hint Milliyetçiliğinin Kökenleri, Ankara: Gazi Yayınları, 2001.
• HEATER, Derek, Yurttaşlığın Kısa Tarihi, (Çev. Meral Delikara Üst), Ankara: İmge Yayınları, 2007.
• KADIOĞLU, Ayşe, “”Vatandaşlığın Ulustan Arındırılması: Türkiye Örneği”, Vatandaşlığın Dönüşümü: Üyelikten Haklara, (Hazırlayan, Ayşe Kadıoğlu) (Türkçesi, Can Cemgil), İstanbul: Metis Yayınları: 2008, s. 31-54.
• KAUFMANN, Eric P., “Introduction, Dominant Ethnicity: From Background to Foreground” Rethinking Ethnicity: Majority Groups and Dominant Minorities, Ed. Eric P. Kaufmann, London and New York, Routledge, 2004, s.1-12.
• KAVIRAJ, Sudipta, “Bir Çelişkiler Devleti: Hindistan’da Sömürgecilik Son- rası Devlet”, Devletler ve Yurttaşlar, (Der. Quentin Skinner ve Bo Strath), (Çev. Gökhan Aksay), Ankara: İş Bankası Kültür Yayınları, 2011, s. 173-196.
• KOHN, Hans, The Idea of Nationalism, A Study in Its Origins and Background, A Study in Its Origins and Background, Transactıon Publıshers, New Brunswick (U.S.A.) and London (U.K.), 2005.
• KYMLICKA, Will, Çokkültürlü Yurttaşlık: Azınlık Haklarının Liberal Teorisi, (Çev. Abdullah Yılmaz), İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1988.
• KYMLICKA, Will and Norman, Wayne, “Citizenship in Culturally Diverse So- cieties: Issues, Contexts, Concepts”, Citizenship in Diverse Societies, Edited by Will Kymlicka and Wayne Norman, Oxford: Oxford Unıversity Press, 2003, s. 1-44.
• MAKDISI, Ussama, The Culture of Sectariainism: Community, History and Violence in Nineteenth-Century Otoman Lebanon, University of California Press, London, 2000.
• OBERSCHALL, Anthony, Conflict and Peace Building in Divided Societies: Responses to Ethnic Violence, London and New York, Routledge, 2007.
• RAWLS, John, Siyasal Liberalizm, (Çev. Mehmet Fevzi Bilgin, İstanbul: İstan- bul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2007.
• REINKOWSKI, Maurus ve Saadeh, Sofia (2007), “Bölünmüş Bir Ulus: Lübnan’da Dini Paylaşım Sistemi”, Vatandaşlık ve Etnik Çatışma: Ulus Devletin Sorgulanması, (Haz. Haldun Gülalp), (Çev. Ebru Kılıç), İstanbul: Metis Yayınları, s. 131-153.
• REYHAN, Cenk, “Bölünmüş Toplumlarda Yurttaşlığın İnşası: Kavramsal Bir Çerçeve”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 45, Sayı 2, Haziran 2012. (Yayınlanacak makale).
• SCHNAPPER, Schnapper, Dominique, “Yurttaşlar Cemaati”, Dersimiz Yurttaşlık, (Haz. Turhan Ilgaz), (Çev. Birkan Işık), İstanbul: Kesit Yayınları, 1998, s.145-156.
• SCHNAPPER, Dominique, Yurttaşlar Cemaati: Modern Ulus Fikrine Doğru, (Çev. Özlem Okur), İstanbul: Kesit, 1995.
• SMITH, Anthony D., Millî Kimlik, (Çev. Bahadır Sina Şener), İstanbul: İletişim Yayınları, 2004.
• SMITH, Anthony D., “Ethnic Cores and Dominant Ethnies”, Rethinking Ethni- city: Majority Groups and Dominant Minorities, (Ed. Eric P.Kaufmann), London and New York, Routledge, 2004, s.15-34.
• SMITH, Anthony D., Ulusların Etnik Kökeni, (Çev. Sonay Bayramoğlu, Hülya Kendir), Ankara: Dost Yayınları, 2002.
• SMITH, Anthony D., “The Ethnic Sources of Nationalism”, Ethnic Conflict and International Security, (Ed. Michael E. Brown), Princeton University Press, Prince- ton, New Jersey, 1993, s. 27-42.
• SOMERSAN, Semra, Sosyal Bilimlerde Etnisite ve Irk, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2004.
• TOK, Nafiz, Kültür, Kimlik ve Siyaset, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2003.
• Türkçe Sözlük, (Haz. Komisyon), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2005.
• TURNER, Bryan (2008), “Bir Vatandaşlık Kuramının Anahatları”, Vatandaş- lığın Dönüşümü: Üyelikten Haklara, (Hazırlayan, Ayşe Kadıoğlu) (Türkçesi, Can Cemgil), s. 107-139 (İstanbul: Metis Yayınları).
• UZGEL, ilhan, “Sosyalizmden Ulusçuluğa: Yugoslavya’da Ulusçuluğun ye- niden Canlanışı”, Ankara Üniversitesi, SBF Dergisi, Sayı: 1-2, Cilt: 47, s. 217-244
• ÜSTEL, Füsun, Yurtaşlık ve Demokrasi, Ankara: Dost Yayınları, 1999.
• VOLKAN, Vamık D., Kanbağı: Etnik Gruptan Etnik Teröre, İstanbul: Bağlam Yayınları, 1999.
• WALZER, Michael, “Pluralism: A Political Perspective”, The Rights of Minority Cultures, (Ed. Will Kymlicka), Oxford: Oxford University Press, 1995, s. 322-332.
• ZUBAIDA, Sami, “Irak’ta Sivil Toplumun Yükselişi ve Düşüşü”, Vatandaşlık ve Etnik Çatışma: Ulus Devletin Sorgulanması, (Haz. Haldun Gülalp), (Çev. Ebru Kılıç), İstanbul: Metis Yayınları, 2007, s. 151-172.
• http://groups.yahoo.com/group/kerkuk/message/2315 (Erişim Tarihi: 06.12.2009).
• http://www.bbc.co.uk/turkish/indepth/story/2004/01/040129_Irak_konseyu- ye.shtml (Erişim Tarihi: 06.12.2009)
• http://www.britanica.com/EBchecked/topic/50323/Balkanization. (Erişim Tarihi: 10.01.2012).