Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri ve Kadın Ortaklar Etkileşimi (Bursa İli Örneği)

Year 2022, Volume: 11 Issue: 2, 219 - 235, 11.11.2022

Hasan Gökhan Doğan , Ayşe Ayfer Atabay

Abstract

Kadının günümüzdeki sorunları, öncelikleri ve eğilimleri dikkate alınarak kadınların günlük çalışma temposunu kolaylaştıracak yeni alanlar açılması bölgesel kalkınmada önemli bir konuma sahiptir. Bu kapsamda kooperatif kavramı ön plana çıkmaktadır. Daha çok kırsal alanlarda yaşayan kadınların emeklerini karşılıksız bir şekilde harcamalarının önüne geçerek işgücü piyasasına kazandırılması, sosyal ve ekonomik faaliyetlerinin geliştirilmesi amacıyla kadın kooperatifleri ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada, girişim, işletme ve üretim olarak yapılanmış olan kadın kooperatiflerinin sosyo-ekonomik yönden değerlendirilmesi Bursa ili özelinde incelenmiştir. Tam sayım yöntemi ile 93 kooperatif ortağından veriler toplanmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonrası elde edilen bulgulara göre; Kadınların %97,85’inin kooperatifin yöresel ürünleri pazarlayarak, yöreye sosyal, kültürel ve ekonomik olarak katkı sağladığını, kadınların kooperatiflerde yaşanabilecek temel sorunların ise ürün işleme, pazarlama, değerlendirme ve depolama konularında olduğu belirtmesi sonucuna ulaşılmıştır. Bu çerçevede, kadınların kalkınma süreçlerinde daha etkin rol alabilecek politikaların geliştirilmesi, hali hazırda uygulanan politikalarda ise bu araştırma özelinde de dikkat çeken sorunlara yönelik kapsamlı bir iş akışı oluşturacak modellemelerin yapılması önerilebilir.

Keywords

Kooperatif, Kadın Kooperatifleri, Sürdürülebilir Kalkınma

References

• Bilgin, N. ve Tanıyıcı, Ş. 2008. Türkiye’de Kooperatif ve Devlet İlişkilerinin Tarihi Gelişimi Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 2: 136-159.
• Çıkın, A., Karacan, A. R. 1994. Genel Kooperatifçilik, Ege Üniversitesi Basımevi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No.511, İzmir.
• Demircan Yıldırım, P. 2020. Kırsal Kalkınmada Kadın Kooperatiflerinin Rolü: Ahatlı Kadın Kooperatifi Örneği. ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Ekim. 11: 159-170.
• Duguid, F., Durutaş, G., Wodzicki, M. 2015. Türkiye’de kadın kooperatiflerinin durumu URL: http://www.gonenkadin.com/yuklemeler/rapor.pdf.
• Everest, B. 2015. Tarım Kredi Kooperatiflerinde Ortakların Kooperatifçilik İlkelerini Algılamaları ve Yönetime Katılmalarını Etkileyen Faktörlerin Analizi Üzerine Bir Araştırma: Balıkesir Bölge Birliği Örneği. Doktora Tezi. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• Geray, C. 2014. Kooperatifçilik. Ankara: Nika Yayınevi.
• Geray, C. Tan, A. Duymaz, İ. Taraklı, D. Polat, H. Çaloğlu, O. ve Vargı, S. 1991. Kooperatifçilik Temel Bilgileri, İstanbul: Türk-İş Yayınları.
• Görkem, A. 2003. İşletme Bilgisi ve Kooperatifçilik, İstanbul.
• Gülpak, M. 1997. Türkiye’de Kooperatifçilik Hareketinin Gelişimi ve Bu Gelişmede Ahmet Hamdi Başar’ın Yeri ve Rolü, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• ICA, I. 2014. Co-operatives and the Sustainable Development Goals.
• Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi [KEİG], 2018. Kadın Kooperatifleri Kılavuzu. (chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/http://www.keig.org/wp-content/uploads/2018/11/kooperatif_kilavuz_keigWeb.pdf )
• Karadağ, E. 2010. Kooperatiflerde Tasfiye Süreci ve Örnek Uygulama Olarak Bir Yapı Kooperatifinin Tasfiyesi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi.
• Kazar, E. N. 2019. “Parasal ve Katılımcı Yoksulluk Yaklaşımları Bağlamında Kadın Yoksulluğunu Azaltmada Kadın Kooperatiflerinin Rolünün Değerlendirilmesi: İstanbul ve Bursa Örneği”. Turkish Studies, 14 (6): 3287-3308.
• Koçtürk, M. 2006.Türkiye‘de Kooperatiflerin Vergilendirilmesi‖, Yönetim ve Ekonomi, Cilt:13:2:1-18.
• Kuş, D. 2015. Sütle Gelen Emeğin Dayanışması: Tire Süt Kooperatifi. Ankara: Kalkınma Atölyesi.
• Majurin, E. 2012. How Women Fare in East African Cooperatives: The Case of Kenya, Tanzania and Uganda. Dar es Salaam, Tanzanya: Uluslararası Çalışma Örgütü. Mülayim, Z., G. 2010. Kooperatifçilik. Yetkin Basımevi Yayınları. Ankara.
• Petridou, E., Glaveli, N. 2008. Rural women entrepreneurship within co‐operatives: training support. Gender in management: an international journal.
• Poroy, R., Tekinalp, Ü., Çamoğlu, E. 2003. Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku, İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Taş, H. Y. ve Kazar, E. N. 2019a. İstanbul’daki Kadın Kooperatiflerinin Kadın Yoksulluğuna Etkisi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19 ): 1836-1863.
• Taş, H. Y. ve Kazar, E. N. 2019b. Sosyal Kooperatifçiliğin Kadın Yoksulluğuna Etkisi: Bahçeliev Kültür, Çevre ve İşletme Kooperatifi Üzerine Bir Araştırma. ler Kadın Sosyal Bilimlerde Yeni Araştırmalar , 289-294.
• Türkiye Milli Kooperatifler Birliği 2008. Türkiye‟de Hizmet Türlerine Göre Faal Kooperatifler (01.06.2008 tarihi itibarıyla.) Türkiye Milli Kooperatifler Birliği, http://www.turkiyemillikoop.org.tr
• Ürper, Y.1996. Kooperatif İşletmeciliği. Birlik Ofset Yayıncılık, Eskişehir.
• Yıldız, M., Kelecioğlu, M. A., Vural, İ. 2006. Kooperatifler İçin Vergi Rehberi, Ankara: Yaklaşım Yayınları.