Depremde Ev Eşyalarının Devrilme Analizi

Year 2023, Volume: 9 Issue: 1, 144 - 152, 30.04.2023

Mehmet Ali Kalaylı Orhan Doğan Hale Nurefşan Koç

Abstract

Ülkemizde geçmişten bugüne kadar deprem kuşağı (KAF-DAF) üzerinde birçok yıkıcı deprem meydana gelmiştir. Bu depremlerin belli periyotlarda tekrar etmesinden dolayı gerekli yapısal onarım ve güçlendirme tedbirleri alınması gerekmektedir. Depremde binaların yıkılmasına kadar giden yapısal hasarlar meydana gelebilirken, yıkılmayan binalarda ise taşıyıcı olmayan elemanlardaki hasarlar sonucunda, eşyaların devrilmesi nedeniyle maddi kayıplar, ciddi yaralanmalar ve hatta ölümler meydana gelmektedir.
Bu çalışmada, yükseklik/genişlik oranı 2,00’den büyük olan ve devrilmeye karşı riskli olabilecek buzdolabı, kitaplık, gardırop gibi narin eşyaların Ülkemizdeki 8 farklı deprem PGA’sı ve 5 farklı zemin sınıfını dikkate alan 40 farklı durum için devrilme analizi yapılmıştır. Ayrıca, eşyaların devrilmemesi için, ankraj yapılacak duvar malzemesinin cinsine bağlı olarak, yapılması gereken ankraj tipine ve boyutlarına bağlı taşıma kapasitesi de dikkate alınarak ankraj adedini belirlemede farkındalık oluşturabilmek için basit bir yaklaşım sunulmuştur.

Keywords

Binalarda yapısal olmayan elemanlar, binalarda devrilme tahkiki, devrilmede narin yapılar, eşya devrilme analizi, Non-structural elements in buildings, overturning investigation in buildings, slender structures in overturning, overturning analysis of items

Overturning Analysis of Household Goods During Earthquake

Abstract

In Türkiye, many destructive earthquakes have occurred on the seismic zone (NAZ-EAZ) up to now. Due to the repetition of these earthquakes in certain periods, necessary structural repair and strengthening should be made. While structural damage up to the collapse of buildings may occur in an earthquake, economical losses, serious injuries and even deaths occur as a result of damage to non-structural elements in buildings which is still standing on.
In this study, overturning analyzes of slender items such as refrigerators, bookshelves, wardrobes, which have a height/width ratio greater than 2.00 and may be at risk against overturning, were carried out for 40 different situations, taking into account 8 different earthquake PGAs and 5 different soil classes in our country. In addition, to prevent the overturning of items, a simple approach is presented in order to raise awareness in determining the number of anchors, depending on carrying capacity of anchor type and size to be used and also the type of wall material to be anchored.

Keywords

Non-structural elements in buildings, overturning investigation in buildings, slender structures in overturning, overturning analysis of items

References

• [1] Available: http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/23-kasim-2022-saridere-golyaka-duzce-depremi-mw6-0/. [Accessed: Dece. 25, 2022].
• [2] Available: https://duzcehurhaber.com/duzce-de-en-buyuk-hasar-dolaplarin-devrilmesi-ve-ev-esyalarinin-kirilmasi-ile-meydana-geldi-duzce-haberler/14839/. [Accessed: Dece. 25, 2022].
• [3] Available: https://www.aykiri.com.tr/duzce-deki-depremde-kyk-yurdundaki-dolaplar-devrildi/30271/. [Accessed: Dece. 25, 2022].
• [4] Available: https://financialpost.com/news/deadly-dressers-ikea-reaches-us50-million-settlement-over-malm-furniture-that-killed-3-toddlers. [Accessed: Dece. 25, 2022].
• [5] A. Büyükkaragöz ve R. Cantürk, “Sanayi Yapılarındaki Yapısal Olmayan Elemanların Deprem Etkisi Altındaki Davranışı,” Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım ve Teknoloji, vol. 6, no. 2, pp. 426-435, 2018. doi:10.29109/http-gujsc-gazi-edu-tr.381946
• [6] M. Alıcı, “Deprem Unsuru Açısından Mobilya Kullanımının İncelenmesi,” Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, vol. 3, no. 2, pp. 4-15, 2019.
• [7] Ş. E. Beşir ve Ş. Dereci, “Deprem Sırasında Konut İç Mekanlarında Yapısal Olmayan Elemanların Yarattığı Riskler ve Alınabilecek Önlemler,” International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, vol. 7, no. 42, pp. 350-360, 2021. doi:10.31576/smryj.818
• [8] H. Kalaycıoğlu ve H. Aksu, U. Aras, “Mobilyalarda Uygulanan Standartlar (Emniyet, Mukavemet ve Güvenlik Gerekleri),” Selçuk Teknik Dergisi, Özel Sayı-1, pp. 834-853, 2015.
• [9] G. Ulay ve M. S. Bekiroğlu, “Deprem Faktörünün Mobilya Kullanımı Üzerine Etkisinin İncelenmesi,” Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol. 21, no. 1, pp. 43-54, 2016.
• [10] İ. Aktürk ve M. Albeni, “Doğal afetlerin ekonomik performans üzerine etkisi: 1999 yılında Türkiye’ de meydana gelen depremler ve etkileri,” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol. 7, no. 1, pp. 1-18, 2002.
• [11] İSMEP, “İstanbul sismik riskin azaltılması ve acil durum hazırlık projesi, sanayi ve işyerleri için afet acil yardım planlama rehberi” İstanbul, 2009.
• [12] E. Kotil, F. Konur, H. Özgür, “The economic impact of gulf earthquake,” in International Kocaeli Earthquake Symposium, Kocaeli, Türkiye, vol. 22, pp. 26, 2007.
• [13] FEMA 460, Seismic considerations for steel storage racks located in areas accessible to the public, “Department of Homeland Security”, Washington, DC, 2006.
• [14] Y. Gümüş, “Geçmişten Geleceğe Türkiye’nin Sanayileşmesi,” Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, vol. 603, pp. 113-118, 2015.
• [15] B. Öztürk, "Seismic behavior of two monumental buildings in historical Cappadocia region of Turkey," Bulletin of Earthquake Engineering, vol. 15, pp. 3103-3123, 2017. doi:10.1007/s10518-016-0082-6
• [16] B. Öztürk, "Seismic drift response of building structures in seismically active and near-fault regions", Ph.D. dissertation, Purdue University, 2003.
• [17] TBDY-2018, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Resmi Gazete Mükerrer:30364, Ankara, Türkiye, Mart 2018.
• [18] Available: http://tdth.afad.gov.tr/TDTH/main.xhtml. [Accessed: Janu. 6, 2022].
• [19] Available: http://www.fischer.com.tr/tr-tr/products/standart-sabitlemeler/plastik-duebeller. [Accessed: Janu. 6, 2022].